Bastion Władysława IV

nr rej. A-7 (nr rej. Wzgórza Wawelskiego)
Bastion Władysława IV z Pomnikiem Tadeusza Kościuszki, za którym widoczna jest Wieża Zygmuntowska. Po lewej - Brama Herbowa.
Państwo	Polska
Miejscowość	Wawel, Kraków
Ukończenie budowy	XIV wiek (jako baszta)
Ważniejsze przebudowy	XVI wiek (przebudowa na bastion)
Plan budynku
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Bastion Władysława IV
Położenie na mapie Polski Bastion Władysława IV
Położenie na mapie województwa małopolskiego Bastion Władysława IV
Położenie na mapie Krakowa Bastion Władysława IV
50°03′17″N 19°56′06″E/50,054722 19,935000
Multimedia w Wikimedia Commons

Bastion Władysława IV – część fortyfikacji Wzgórza Wawelskiego.

Budowla zwana obecnie bastionem Władysława IV jest pozostałością po jednej z trzech gotyckich baszt, które osłaniały bramę zw. Dolną lub Pierwszą, stanowiącą od XIV do XIX w. główną bramę wjazdową na Wawel. Baszty te zostały wzniesione prawdopodobnie za panowania Władysława Jagiełły. W XVI wieku w wyniku kilkakrotnych prac budowlanych przekształcona została w basteję, a w okresie panowania Władysława IV prawdopodobnie nadbudowana (1644–1646). W latach 1739–1740 była naprawiana pod kierunkiem architekta Franciszka Torianiego. Obniżono ją w latach 1821–1828, w czasie likwidacji sąsiedniego zespołu fortyfikacyjnego bramy Dolnej, a na szczycie umieszczono kolisty podest z balustradą. W 1921 r. ustawiono na nim pomnik Tadeusza Kościuszki, dzieło Leonarda Marconiego. Obecny posąg, odlany w 1960 jest darem miasta Drezna, gdyż poprzedni został zniszczony przez hitlerowców w 1940 roku.

• Pianowski Zbigniew, Wawel obronny. Zarys przemian fortyfikacji grodu i zamku krakowskiego w. IX-XIX, Biblioteka Wawelska 8, Kraków 1991.