Bal w Operze (poemat)

Bal w Operze
Autor

Julian Tuwim

Typ utworu

poemat
pamflet[1]
satyra[1]

Data powstania

1936

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Polska

Język

polski

Data wydania

1936 (fragmenty w różnych pismach) 1946 (fragmenty w tygodniku „Szpilki”)
1982 (całość)

Bal w Operze – katastroficzny poemat Juliana Tuwima, przez wielu krytyków oceniany jako arcydzieło XX-wiecznej literatury polskiej oraz najwybitniejsze ówczesne dzieło satyryczne[2][1]; napisany w 1936, w całości wydany dopiero w 1982 roku.

Przyczyną powstania poematu był ostry sprzeciw Tuwima wobec rodzącego się w latach dwudziestych faszyzmu i sanacji, a według Czesława Miłosza także obrzydzenie zaobserwowanym przez Tuwima zezwierzęceniem współczesnego mu świata, pogoń władzy za „pieniądzem, seksem i obżarstwem”[2]. Dzieło wywołało w swoim czasie kontrowersje w związku z postawieniem obok siebie treści religijnych, czerpanych z Apokalipsy świętego Jana, oraz licznych wulgaryzmów, scen wyuzdania czy moralnego zepsucia. Miłosz sugeruje, że w ten sposób poeta pragnął stworzyć nowoczesną odmianę prowokacyjnych zawołań pierwszych chrześcijan do porzucenia pogańskiego postrzegania czasu jako cyklicznego powrotu tego samego w imię oczekiwania na mesjańskie Wydarzenie[2]. Szczególnie podkreślanym walorem utworu jest warstwa językowa i kompozycyjna; obok fragmentów realistycznych występują zupełnie fantastyczne, często zaś od tonu błazenady i żartu słownego autor przechodzi do ekspozycji przemocy i destrukcji.

Do dziś interpretatorzy Balu w Operze dzielą się na tych, którzy widzą w nim Tuwimowską diagnozę kataklizmu jedynie pewnej formacji polityczno-społecznej, i tych, którzy dopatrują się w nim wizji religijnej ostatecznego upadku świata i człowieka, swoistą „modlitwę do Boga o nieistnienie”[2].

Treść

Poemat składa się ze wstępu, który stanowi cytat z Apokalipsy świętego Jana [Ap 18, 4-5] oraz jedenastu rozdziałów, połączonych w dość luźny związek przyczynowo skutkowy i zarys fabuły. Świat przedstawiony rozłożony jest na trzy plany: tytułowy bal, wioskę oraz miasto. Obok scen realistycznych, widocznych zwłaszcza we fragmentach z życia codziennego XX-wiecznej Polski, występują sceny fantastyczne, mityczne wręcz.

Styl i forma poetycka

U Tuwima sprawa przedstawiała się prościej. Wystąpił on tu jako najwybitniejszy przedstawiciel wzmagającej się w tych latach satyry politycznej (...). Bal w Operze to bardzo ostry – i znakomity, pełen językowej wynalazczości i maestrii, choć miejscami dość wulgarny, pamflet na sanację i na kapitalizm, pamflet ujęty w karykaturalno-groteskową hiperbolę o katastroficznym wymiarze[1].

Dzieło uznaje się powszechnie za punkt kulminacyjny twórczości Tuwima, który później miał nie pisać już utworów tak wybitnych (choć jest to opinia, a niekoniecznie fakt). Doceniono, iż poeta nie oparł satyry na dydaktycznym pouczeniu, ale na takich środkach jak: inwektywa, wyrazistość przekazu, groteskowy opis, absurd. Inną zaletą utworu jest warstwa leksykalna, w której pojawiają się słowa egzotyczne (egzotyzmy), wulgaryzmy, potocyzmy czy makaronizmy.

Ta właśnie sytuacja: proroctwa typu starotestamentowego, nie – kasandrycznego, odróżnia Bal w Operze od większości innych utworów katastroficznych[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Poezja „pierwszego wyrazu”. W: Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: PWN, 2001, s. 176. ISBN 83-01-13007-5.
  2. ↑ a b c d Cz. Miłosz, „Bal w Operze”. Apokalipsa według Juliana Tuwima.
  3. ↑ Poezja „pierwszego wyrazu”. W: Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: PWN, 2001, s. 177. ISBN 83-01-13007-5.

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Charles Taylor (philosophe)

Pour les articles homonymes, voir Taylor et Charles Taylor. Charles TaylorNaissance 5 novembre 1931 (92 ans)Montréal, CanadaNationalité CanadienneFormation Université McGillBalliol CollegeSelwyn House School (en)École/tradition Philosophie analytique, Éthique, Philosophie politique, HerméneutiquePrincipaux intérêts Modernité, Morale, Politique, Sécularisation, MulticulturalismeIdées remarquables « Ethnocentrisme du présent », Multiculturalisme, Politique de la re...

 

Franco Basaglia

Italian psychiatrist (1924–1980) Franco BasagliaBorn(1924-03-11)11 March 1924San Polo, Venice, ItalyDied29 August 1980(1980-08-29) (aged 56)San Polo, Venice, ItalyAlma materUniversity of PaduaKnown forCreating Democratic Psychiatry and Basaglia Law, initiating Italian psychiatric reformScientific careerFieldsPsychiatryInstitutionsUniversity of Padua, University of Parma, mental hospitals in Padua, Gorizia, Parma, Trieste, Arezzo, mental service in Lazio Franco Basaglia (Itali...

 

Niklas Hjalmarsson

Swedish ice hockey player (born 1987) Ice hockey player Niklas Hjalmarsson Hjalmarsson with the Chicago Blackhawks in December 2014Born (1987-06-06) 6 June 1987 (age 36)Eksjö, SwedenHeight 6 ft 3 in (191 cm)Weight 197 lb (89 kg; 14 st 1 lb)Position DefenceShot LeftteamFormer teams HV71Chicago BlackhawksHC BolzanoArizona CoyotesHV71National team  SwedenNHL Draft 108th overall, 2005Chicago BlackhawksPlaying career 2004–2023 Niklas Hjalmarsson ...

Heiko Herrlich

German football player and manager (born 1971) Heiko Herrlich Herrlich managing Bayer Leverkusen in 2017Personal informationDate of birth (1971-12-03) 3 December 1971 (age 52)Place of birth Mannheim, West GermanyHeight 1.89 m (6 ft 2 in)[1]Position(s) StrikerYouth career1978–1984 FC Kollnau1984–1986 FC Emmendingen1986–1989 SC FreiburgSenior career*Years Team Apps (Gls)1989–1993 Bayer Leverkusen 75 (6)1993–1995 Borussia Mönchengladbach 55 (28)1995–2004 ...

 

Comité olympique et interfédéral belge

Cet article est une ébauche concernant le sport et la Belgique. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations du projet sport. Comité olympique et interfédéral belge Sigle COIB Sport(s) représenté(s) Omnisports Création 1906 Président Jean-Michel Saive Siège Bruxelles Site internet Site officiel du COIB modifier  Le Comité olympique et interfédéral belge (COIB), en néerlandais : Belgisch Olympisch en Interfederaal ...

 

Zeandale, Kansas

Unincorporated community in Riley County, Kansas Unincorporated community in Kansas, United StatesZeandale, KansasUnincorporated communityZeandale (2022)KDOT map of Riley County (legend)ZeandaleShow map of KansasZeandaleShow map of the United StatesCoordinates: 39°09′34″N 96°25′36″W / 39.15944°N 96.42667°W / 39.15944; -96.42667[1]CountryUnited StatesStateKansasCountiesRileyFounded1855Elevation[1]1,011 ft (308 m)Population (202...

Cenderawasih raja

Cenderawasih raja Status konservasi Risiko Rendah  (IUCN 3.1) Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Aves Ordo: Passeriformes Famili: Paradisaeidae Genus: Cicinnurus Spesies: C. regius Nama binomial Cicinnurus regius(Linnaeus, 1758) Cenderawasih raja (bahasa ilmiah: Cicinnurus regius) adalah burung Cenderawasih yang panjang tubuhnya sekitar 16 cm. Burung jantan berwarna merah tua terang dan putih dengan kaki berwarna biru terang dam memiliki bulu-bulu mir...

 

趙家驤

追晉陸軍二級上將趙家驤將軍个人资料出生1910年 大清河南省衛輝府汲縣逝世1958年8月23日(1958歲—08—23)（47—48歲） † 中華民國福建省金門縣国籍 中華民國政党 中國國民黨获奖 青天白日勳章（追贈）军事背景效忠 中華民國服役 國民革命軍 中華民國陸軍服役时间1924年－1958年军衔 二級上將 （追晉）部队四十七師指挥東北剿匪總司令部參謀長陸軍�...

 

Turk Oghuz

Halaman ini berisi artikel tentang salah satu kelompok bangsa Turk. Untuk kegunaan lain, lihat Oghuz. Negara Oguz Yabgu di Kazakhstan, 750-1055 Oghuz, Oguz atau Ghuzz Turk adalah sebuah bangsa Turk barat yang berbicara dengan bahasa Oghuz dari subdivisi umum dari rumpun bahasa Turkik.[1] Pada abad ke-8, mereka membentuk konfederasi suku yang secara konvensional dinamakan Negara Oghuz Yabgu di Asia tengah. Nama Oghuz adalah sebuah kata Bahasa Turki yang umum untuk suku. Sumber-sumber B...

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

 

William Halstead

American politician (1794-1878) For the American surgeon, see William Stewart Halsted. For the American sailor, see William Halstead (Medal of Honor). For the American inventor, see William S. Halstead. William HalstedUnited States House of RepresentativesIn officeMarch 4, 1837 – March 3, 1839In officeMarch 4, 1841 – March 3, 1843U.S. Attorney for the District of New JerseyIn office1849–1853PresidentZachary TaylorPreceded byJames S. GreenSucceeded byGarret S. Cannon Pe...

 

Madhuri Dixit

Madhuri DixitDixit mempromosikan Total Dhamaal pada 2019LahirMadhuri Shankar Dixit15 Mei 1967 (umur 57)Bombay, Maharashtra, India (sekarang Mumbai)Nama lainMadhuri Dixit Nene[1]PekerjaanPemeranproduserfilantropispembawa acara televisipenyanyi playbackTahun aktif1984–sekarangKaryaDaftar lengkapSuami/istriShriram Madhav Nene ​(m. 1999)​Anak2PenghargaanDaftar lengkap Madhuri Dixit (diucapkan [maːdʱuːrɪ diːkʃɪt]; lahir 15 Mei 1967) ada...

Pathetic fallacy

Attribution of human emotion and conduct to non-human things John Ruskin at Glenfinlas, Scotland (1853–54), by John Everett Millais.[1] The phrase pathetic fallacy is a literary term for the attribution of human emotion and conduct to things found in nature that are not human. It is a kind of personification that occurs in poetic descriptions, when, for example, clouds seem sullen, when leaves dance, or when rocks seem indifferent. The English cultural critic John Ruskin coined the ...

 

Kuopion Palloseura

KuPS KuopioCalcio Keltamusta Segni distintiviUniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali Giallo oro, nero Dati societariCittàKuopio Nazione Finlandia ConfederazioneUEFA Federazione SPL/FBF Fondazione1923 Presidente Ari Lahti Allenatore Jani Honkavaara StadioMagnum Areena(3 500 posti) Sito webwww.kups.fi PalmarèsTitoli nazionali6 campionati finlandesi Trofei nazionali4 Suomen Cup1 Liigacup Stagione in corso Si invita a seguire il modello di voce Il Kuopion Palloseura, noto anche...

 

Susan J. Helms

Pour les articles homonymes, voir Helms. Susan Helms Nationalité  Américaine Sélection Groupe 13 de la NASA, 1990 Naissance 26 février 1958 (66 ans)Charlotte, Caroline du Nord Durée cumulée des missions 210 j 23 h 6 min Mission(s) STS-54STS-64STS-78STS-101Expédition 2(STS-102 / STS-105) Insigne(s) (-) modifier  Susan Jane Helms est une astronaute américaine née le 26 février 1958. Biographie Helms est née à Charlotte, en Caroline du Nord, mais considère Portland, ...

Berry Head

Headland on the south coast of Devon, England For the island in Canada, see Berry Head, Newfoundland and Labrador. Berry Head, South Devon Berry Head is a coastal headland that forms the southern boundary of Tor Bay in Devon, England. Lying to the east of the town of Brixham, it is a national nature reserve[1] and a local nature reserve.[2][3] Berry Head To Sharkham Point is a Site of Special Scientific Interest.[4][5] Berry Head Hotel Ecology Berry Hea...

 

Dmitry Vadimovich Zelenin

Dmitry ZeleninДмитрий ЗеленинZelenin in 20103rd Governor of Tver OblastIn office30 December 2003 – 16 June 2011Preceded byVladimir PlatovSucceeded byAndrey Shevelyov Personal detailsBornDmitry Vadimovich Zelenin (1962-11-27) 27 November 1962 (age 61)Moscow, Russian SFSR, Soviet UnionPolitical partyUnited Russia Dmitry Vadimovich Zelenin (Russian: Дми́трий Вади́мович Зеле́нин; born 27 November 1962) is a Russian businessman and politi...

 

Toledo metropolitan area

Metropolitan Statistical Area in Ohio, United StatesToledo metropolitan areaMetropolitan Statistical AreaToledo, OH MSAImages, from top left to right: Toledo Skyline, Downtown Bowling Green in 2003, Put-in-Bay, Goll Woods Nature Preserve in Fulton County, Toledo Walleye game, Islamic Center of Greater Toledo in Perrysburg Township, MLK Bridge in Toledo, and the Jerome Library in Bowling Green.Interactive Map of Toledo, OH MSA   City of Toledo   Toledo, OH MSA Country...

Boîte à rythmes

Boîte à rythme Yamaha RY30. Une boîte à rythmes est un instrument de musique électronique destiné à produire des rythmes de batterie et de tout autre son percussif. Les boîtes à rythmes les plus anciennes ou les plus simples ne reproduisent que des styles préprogrammés. Les boîtes à rythmes permettant à l'utilisateur de créer sa propre rythmique grâce à un séquenceur intégré se généralisent dès le début des années 1980. Certaines d'entre elles peuvent aussi jouer des ...

 

Amityville, New York

Village in New York, United StatesAmityville, New YorkVillageIncorporated Village of AmityvilleAmityville Village Hall in December 2009. FlagLocation within Suffolk County and the state of New York.Amityville, New YorkLocation within the state of New York.Show map of Long IslandAmityville, New YorkAmityville, New York (New York)Show map of New YorkAmityville, New YorkAmityville, New York (the United States)Show map of the United StatesCoordinates: 40°40′18″N 73°24′54″W / &#...