Bażantarnia (Elbląg)

Bażantarnia
Zabytek: nr rej. 487/95 z 23.12.1995
Ilustracja
Elbląska Bażantarnia
Państwo

 Polska

Miejscowość

Elbląg

Powierzchnia

369 ha

Data założenia

1811

Położenie na mapie Elbląga
Mapa konturowa Elbląga, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bażantarnia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Bażantarnia”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Bażantarnia”
Ziemia54°10′23,833″N 19°26′45,758″E/54,173287 19,446044

Bażantarnia – zabytkowy park leśny położony na skraju Wysoczyzny Elbląskiej, znajdujący się w granicach administracyjnych Elbląga. Przez Bażantarnię przepływa Srebrny Potok i Kumiela.

Historia

Bażantarnia stała się miejscem masowego wypoczynku elblążan na początku XVIII wieku. Wtedy to, mieszkańcy nazywali ją Vogelsang (niem. Ptasi śpiew). Początkowo podzielona była na dwa obszary – chroniony i użytkowy, dzięki czemu poza funkcją rekreacyjną, las pełnił także zaplecze gospodarcze ówczesnego Elbląga. W latach 18101811 August Abbeg wybudował karczmę, która funkcjonuje dziś jako Restauracja Myśliwska[1]. Druga restauracja (pod nazwą Thumberg) powstała po latach na Górze Chrobrego (Krucza), jednak w latach 50. XX wieku została ostatecznie rozebrana. W 1913 park zostały włączony w granice administracyjne miasta.

Wraz z objęciem przez elbląski magistrat opieki nad parkiem, pojawiło się w nim wiele nowych obiektów użyteczności publicznej. Wybudowano nowe mostki, oznakowano trasy piesze oraz powstały tak charakterystyczne budowle jak muszla koncertowa, Parasol, czy wieża widokowa, zwana Wieżą Bismarcka (rozebrana po wojnie). Po zakończeniu II wojny światowej i włączeniu Elbląga w granice Polski, nowi mieszkańcy nazwali park Bażantarnią, ze względu na mnogość tego ptactwa w lesie. Jeszcze w latach 90. XX wieku można było się natknąć w parku na liczne bażanty[2].

Roślinność i zwierzęta

W Bażantarni występuje drzewostan mieszany, z przewagą drzew liściastych (buki, dęby, olchy, graby, klony, brzozy, osiki, wiązy, lipy). Spośród drzew iglastych rosną tu świerki (przewaga), sosny, jodły i modrzew. Charakterystyczne dla tego miejsca są również ogromne skrzypy (ich wysokość dochodzi nawet do 2 m) oraz duża liczba paproci[3].

Na terenie tym występują także, rzadkie w tym regionie, gatunki roślin typowo górskich i podgórskich, takich jak: czosnek niedźwiedzi, tojad dzióbaty, żywiec cebulkowy, widlak wroniec, kosmatka gajowa, pióropusznik strusi, żebrowiec górski, bez koralowy, kozłek bzowy, przetacznik górski oraz – wspomniany już – skrzyp olbrzymi[4]. Zwierzęta zamieszkujące Bażantarnię to: dziki, jelenie, sarny, lisy, borsuki, zające, kuny leśne i domowe, tchórz, łasica, wiewiórka czarna i ruda. Bogaty świat ptaków reprezentują m.in. słowiki, czarne bociany, jastrzębie, sowy i dzięcioly. Teren Bażantarni to miejsce lęgu dzikich kaczek, które później przenoszą się zazwyczaj na pobliskie jezioro Druzno[3].

Atrakcje w parku

Zabytki w parku

Pomniki przyrody w parku

Buk przy czerwonym szlaku
Buk przy czerwonym szlaku


 Osobny artykuł: Pomniki przyrody w Elblągu.

Inne atrakcje

Szlaki turystyczne w parku

  • szlak turystyczny czerwony Szlak czerwony Kopernikowski (EL-06-c): długość 4,5 km
  • szlak turystyczny niebieski Szlak niebieski Okrężny (EL-2101-n): długość 3,6 km (Leśny), 6,4 km (Górski)
  • szlak turystyczny zielony Szlak zielony Ścieżka Jaszczurek (EL-2102-z): długość 7 km
  • szlak turystyczny żółty Szlak żółty Okólny (EL-2104-y): długość 9 km

Galeria

Przypisy

  1. Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 s. 38 ISBN 83-7200-631-8.
  2. Elbląg wczoraj i dziś – Bażantarnia.
  3. a b Alfred Mowczko, Bażantarnia elbląska, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „KRAJ”, 1951, s. 4–5.
  4. Dariusz Barton, Przewodnik krajoznawczy „z myszka” po Wysoczyznie Elblaskiej, Bydgoszcz: TEKST, 1997, s. 141, 143.
  5. a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 grudnia 2023, s. 24 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-26] (pol.).
  6. mareke: Głazy narzutowe w Lesie Bażantarnia (m. Elbląg). pomniki-przyrody.pl, 2015-10-05. [dostęp 2023-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-21)]. (pol.).