PROFILPELAJAR.COM

Auld Lang Syne
Stare, dobre czasy
Część składowa	Szkocja
Tekst	Robert Burns, 1788
	Wersja orkiestralna (wyk. The Band of Her Majesty's Royal Marines);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wersja wokalna Auld Lang Syne, wyk. Frank C. Stanley, 1910

Wersja orkiestrowa Auld Lang Syne, wyk. U.S. Navy Band Ceremonial Band

Wersja bigbandowa Auld Lang Syne, wyk. Les Deux Love Orchestra

Auld Lang Syne^[a] – popularna szkocka pieśń ludowa, do której tekst w 1788 napisał Robert Burns. Jest tradycyjnie śpiewana podczas Hogmanay (szkocki odpowiednik Sylwestra) oraz podczas Sylwestra w krajach anglosaskich.

Należy do najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych pieśni na świecie. Stanowi dobro eksportowe kultury szkockiej^[1].

Historia

Powstanie pieśni Auld Lang Syne związane jest z Robertem Burnsem, który wspomniał o niej w liście napisanym 17 grudnia 1788 do swojej przyjaciółki i patronki Frances Dunlop. W piśmie tym poeta wysławiał „Auld Lang Syne” jako starą pieśń^[2]:

(...) czyż szkocka fraza „Auld Lang Syne” nie jest nadzwyczaj wyrazista? Są takie stare piosenki i melodie, które często poruszają moją duszę. Ty wiesz, że jestem entuzjastą starych szkockich piosenek. Zwrotki podam ci w innym liście...^[3]

Zalążek Auld Lang Syne odnaleźć można w XV-wiecznym, anonimowym poemacie, który szkocki zbieracz pieśni ludowych George Bannatyne zamieścił w 1568 w Bannatyne Manuscript – własnym manuskrypcie poświęconym szkockiej poezji, przechowywanym obecnie w zbiorach Advocates Library w Edynburgu. Tytuł poematu i zarazem pierwszy jego wers brzmiał: „Auld kindnes Foryett”^[4]. Fraza „Auld Lang Syne” pojawia się następnie w poemacie, którego autorem był prawdopodobnie Robert Ayton, opublikowanym w 1711 w antologii Watsona „Choice Collection of Scots Poems”, poświęconej XVIII-wiecznej szkockiej poezji. Poemat ten, przypisywany Aytonowi lub (niekiedy) Francisowi Sempillowi of Beltrees, zaczyna się od słów:

Should auld acquaintance be forgot,
And never thought upon

a w refrenie pojawia się:

On old long syne.
On old long syne, my jo.

W pierwszej poł. XVIII w. do melodii Auld Lang Syne napisano jeszcze kilka poematów, mających podobny tekst; jest wśród nich tym wiersz Allana Ramsaya, zaczynający się od słów:

Should auld acquaintance be forgot,
Tho’ they return with scars?

opublikowany w 1720, w antologii Scots Songs^[5].

W liście do wydawcy George’a Thomsona z września 1793 Burns stwierdził, iż pieśń Auld Lang Syne znalazła się w jego zbiorach, kiedy zapisał ją na podstawie śpiewu pewnego starca. Pieśń została ostatecznie opublikowana w zbiorach w antologii Scots Musical Museum Jamesa Johnsona w 1796^[2].

Jednym z najbardziej interesujących faktów związanych z Auld Lang Syne jest to, iż jej melodia nie jest tą, do której Robert Burns napisał oryginalny tekst. Starsza wersja jest nadal wykonywana przez tradycyjnych śpiewaków. Przypomniała ją w 2008 szkocka piosenkarka Mairi Campbell na ścieżce dźwiękowej z filmu Seks w wielkim mieście^[6].

Tekst Auld Lang Syne traktuje w sposób bardzo nostalgiczny i szczery o przyjaźni. To z tego powodu pieśń ta jest śpiewana przez ludzi na całym świecie podczas spotkań towarzyskich, a szczególnie podczas wigilii Nowego Roku, jako wyraz refleksji nad przeszłością i na powitanie przyszłości^[2].

Auld Lang Syne w filmie

Auld Lang Syne wykorzystano w następujących filmach^[1]:

Gorączka złota (1925) w reżyserii i z udziałem w roli głównej Charlie Chaplina,
Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (1939) i To wspaniałe życie (1946) w reżyserii Franka Capry,
Wczesna wiosna (1956) w reżyserii Yasujirō Ozu (w tłumaczeniu na język japoński).
Operacja „Halka” (1959) w reżyserii Blake'a Edwardsa
Tragedia „Posejdona” (1972) w reżyserii Ronald Neame, Irwin Allen,
Forrest Gump (1994) w reżyserii Roberta Zemeckisa,
Kiedy Harry poznał Sally (1989) w reżyserii Roba Reinera,
Seks w wielkim mieście (2008) w reżyserii Michaela Patricka Kinga,
Sherlock (2010) w 1 odcinku 2 sezonu,
Sylwester w Nowym Jorku (2011),
Dexter (2012) kończąc 12 odcinek 7 sezonu,
Downton Abbey Christmas Special (2015) w finałowym, kończącym całą serię odcinku,
Doktor Who Christmas Special (2017) w odcinku Twice upon in time – Pewnych dwóch razy w czasie
The Crown Sezon 3 Odcinek 5, scena pożegnalna Lorda Mountbatten,
Ostatni cesarz w scenie pożegnania cesarskiego nauczyciela Reginalda Johnstona powracającego do Wielkiej Brytanii,
Pożegnanie z Afryką grana podczas balu sylwestrowego.

Auld Lang Syne w muzyce

w nagranym 31 grudnia 1969 i 1 stycznia 1970 i wydanym w 1999 albumie Live at the Fillmore East Jimi Hendrix wykonał instrumentalną wersję Auld Lang Syne^[7]
w Polsce muzykę wykorzystuje pieśń harcerska Ogniska już dogasa blask, z tekstem autorstwa Jerzego Litwiniuka^[8]
piosenka stała się jednym z przebojów zespołu Boney M
w Indiach i Bangladeszu melodia posłużyła jako bezpośrednia inspiracja do bardzo popularnego utworu „Purano shei diner kotha” skomponowanego przez Rabindranatha Tagore.
w 1988 po zdobyciu przez piłkarską reprezentację Holandii tytułu mistrza Europy w piłce nożnej holenderski piosenkarz André Hazes wylansował szlagier Wij houden van Oranje (Kochamy Pomarańczowych), w którym wykorzystał refren z Auld Lang Syne^[9]
w wydanym w 2010 albumie Merry Christmas II You Mariah Carey przedstawiła Auld Lang Syne w wersji dyskotekowej jako: „Auld Lang Syne – The New Year’s Anthem”^[10]
w wydanym w 2016 roku albumie It's a Pony Kind of Christmas [1] piosenka Days Gone By wykonana przez Ashleigh Ball jest oparta na Auld Lane Syne
cover utworu wykonała Christina Aguilera w ramach rezydentury The Xperience (a dokładniej 31 grudnia 2019 roku − podczas koncertu sylwestrowego)^[11]

Uwagi

↑ Tytuł tłumaczony jest na ang. jako „long, long ago”, „old long since” lub bardziej dowolnie jako „old times past” por: The Wall Street Journal: Days of Auld Lang What?. [dostęp 2013-01-16]. (ang.)., zaś na pol. jako „stare, dobre czasy”.

Przypisy

↑ ^a ^b The Scottish Government/Riaghaltas na h-Alba: For Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-02)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Pauline Mackay w: BBC: Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
↑ robertburns.org: 'Auld Lang Syne’. [dostęp 2013-01-15]. Cytat: (...) is not the Scotch phrase „Auld lang syne” exceedingly expressive? There is an old song and tune which has often thrilled through my soul. You know I am an enthusiast in old Scotch songs. I shall give you the verses on the other sheet... (ang.).
↑ Electric Scotland: Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
↑ robertburns.org: 'Auld Lang Syne’. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
↑ Scotland.org: The History and Words of Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
↑ Discogs: Hendrix* – Live At The Fillmore East. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
↑ Ogniska już dogasa blask. [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki [on-line]. [dostęp 2019-12-21].
↑ AD.nl: André Hazes en het voetballied van iedereen. [dostęp 2013-01-16]. (niderl.).
↑ Discogs: Mariah Carey – Merry Christmas II You. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
↑ "Christina Aguilera Setlist − Zappos Theater, Las Vegas, NV, USA (DEC 31, 2019)". setlist.fm. (ang.) [dostęp 2020-01-06].