Asura (także: assura, asaura, aszura; san.asu – „oddech Pradźapati” lub as – „być”) – potężne i złe istoty występujące w hinduizmie i buddyzmie, przeciwnicy dewów.
Pochodzenie terminu
Termin asura odnosi się do osoby „poszukującej mocy” lub „spragnionej mocy”. Praindoeuropejski trzon „As” oznaczał istotę obdarzoną mocą (w mitologii nordyckiej asami byli bogowie tacy jak Odyn, Thor i Tyr). Powiązany jest także z awestyjskim terminem ahura – dobry bóg – "boska mądrość" (patrz – Ormuzd = Ahura Mazda), jest to ślad istnienia niegdyś wspólnoty indoirańskiej.
Analogie
Asurowie przypominają greckich tytanów, błędnie opisywani jako zwykłe demony lub niearyjskie ludy Indii (anarya).
Porównywani są czasem do chrześcijańskich upadłych aniołów, ponieważ są także bytami duchowymi, o mocy mniejszej niż boska, ale większej niż moc ludzi. Według tej hipotezy część z nich wcielona jest w ludzi, a część pozostała w formie czysto duchowej, jako demoniczne istoty.
Zaratusztrianizm
W języku awestyjskim słowo ahura (odpowiednik indyjskiego asura) oznacza boga (np. irański Mitra czy Ahura Mazda), a demona określano terminem daeva.
W zaratusztrianizmie to dewy byli źli, natomiast asurowie byli dobrymi bóstwami.
Hinduizm
W mitologii indyjskiej asurowie ewoluowali z pozycji dobrych duchów/bogów (Waruna jest asurem, a także Bhaga, Mitra i Wrytra), do pozycji złych, lecz wciąż obdarzonych boskim potencjałem istot.
W najstarszych częściach Rygwedy wciąż opisywani są jako potężne duchy, przedstawiani obok dobrych bogów – dewów (np. Waju, boga wiatru, lub Indry).
Asurowie i dewowie prawdopodobnie byli kiedyś równorzędną klasą bóstw, a podział ról na złych i dobrych pojawił się dopiero w epoce wedyjskiej. Pochodzili oryginalnie od Pradźapatiego i Kaśjapy, jednak asurowie świadomie wybrali zło.
Buddyzm
Asurowie pojawiają się także w buddyzmie, wciąż jako istoty nadprzyrodzone. Termin ten w buddyzmie ma też drugie znaczenie i obejmuje wówczas dowolnego mieszkańca sfer samsary, w tym ludzi.
