|
Antoni Brzozowski (1888–1940)
Antoni Brzozowski (ur. 20 października?/1 listopada 1888 w Słobódce k. Bobrujska, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major uzbrojenia inżynier Wojska Polskiego, obywatel ziemski, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Michała i Walerii z Kwiatkowskich[1]. Powołany do armii rosyjskiej walczył w I wojnie światowej. W Wojsku Polskim od 1918. W 1920 w 13 pułku artylerii polowej, wraz z pułkiem walczył na frontach wojny 1920 r. W 1923 w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 19 czerwca 1919 i 194. lokatą w korpusie oficerów artylerii)[2] pełnił obowiązki dowódcy II dywizjonu 13 pułku artylerii polowej. W 1924 awansował do stopnia majora (ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 87 lokatą) i został dowódcą II dywizjonu 13 pap[3]. Z dniem 1 września 1925 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza pułku[4], a w listopadzie 1927 na stanowisko dowódcy II dywizjonu[5]. W kwietniu 1929 został przeniesiony macierzyście z 13 pap do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Wojskowego Instytutu Gazowego na stanowisko kierownika pracowni artyleryjskiej[6][7]. Później został przeniesiony do korpusu oficerów uzbrojenia. Od 1935 w stanie spoczynku[8].
W okresie międzywojennym pracował jako kierownik działu artylerii Wojskowego Instytutu Przeciwgazowego. Mieszkał w Warszawie[9].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli sowieckiej. W grudniu 1939 był na liście jeńców obozu w Kozielsku[9]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[9] – lista wywózkowa bez numeru z 5 kwietnia 1940[8]. Między 4 a 7 kwietnia 1940[9] został zamordowany w lesie katyńskim przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[10][11]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[12][13]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[14] pod numerem 2122[15][16][8] (raport dzienny z 15 maja 1943[9]), a przy zwłokach znaleziono: leg. ofic., przepustkę, ks. oszcz. PKO, wizytówki, fotografie[17], świad. szczep. w Kozielsku Nr. 2113, adres zam. Warszawa, Czerwonego Krzyża 9 oraz listę z nazwiskami[18]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02122[18].
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[20][21][22]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[23][24][25].
Dąb Pamięci – drzewo posadzone w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przez Stowarzyszenie Forum Polskie Stowarzyszenie „Na Chełmskiej”, ul Lwowska, Chełm. Certyfikat nr 000507/000331/WE/2008[26].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2025-01-16] .
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 818.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 741, 660.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 87 z 28 sierpnia 1925 roku, s. 473.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 326.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 122.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 297.
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 57.
- ↑ a b c d e Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 168.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej -I.P.N.- Kraków Instytut Pamięci Narodowej -I.P.N.-, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] .
- ↑ AuswärtigesA. Amt AuswärtigesA., „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 224 [dostęp 2025-01-16] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-16].
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (43 (329)), pbc.uw.edu.pl, 23 października 1948, s. 3 [dostęp 2024-12-25] (pol.).
- ↑ a b MariuszM. Olczak MariuszM. (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 215, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-16] (pol.).
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 11 [dostęp 2025-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ TomaszT. Lewandowski TomaszT., AdamA. Nielski AdamA., Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-30] (ang.).
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
|
|
