Antoni Andrzej Zalewski

Zobacz też: Andrzej Zalewski, Antoni Zalewski.
Antoni Andrzej Zalewski
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

1 marca 1986
Partridge Green, Horsham, West Sussex, Anglia

Poseł na Sejm Ustawodawczy (II RP)
Okres

od 1922
do 1922

Przynależność polityczna

Rady Ludowe

Poseł na Sejm Litwy Środkowej
Okres

od 1922
do 1922

Przynależność polityczna

Rady Ludowe

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Antoni Andrzej Zalewski (ur. 30 listopada 1897 w Warszawie, zm. 1 marca 1986 w Partridge Green, Horsham, West Sussex, Anglia) – polski taternik i alpinista, polityk, poseł na Sejm Litwy Środkowej oraz na Sejm Ustawodawczy, urzędnik konsularny i dyplomata, zakonnik.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Konstantego i Zofii z Winckowskich[1]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie (1917). Od 1911 roku działał w harcerstwie, był członkiem OMN. W 1914 roku służył w Wolnej Szkole Wojskowej, od 1916 roku był w POW (w Warszawie i Żelechowie)[1]. Od 1918 służył w Straży Kresowej na Podlasiu[1]. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie[1]. W 1918 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, w którym służył do 1920 roku[1]. Był członkiem „Zet”-u i Związku Patriotycznego[2].

Był posłem na Sejm Wileński (1922), następnie delegowanym do Sejmu Ustawodawczego (1922). Zasiadał w Klubie Rad Ludowych[3].

Tablica w Gdańsku upamiętniająca nadanie w 1998 obrońcom poczty honorowego obywatelstwa Gdańska

Od 1929 roku wykonywał również obowiązki nauczyciela i dziennikarza. Od 1923 roku uprawiał taternictwo w Tatrach, oraz alpinizm we francuskich Alpach (1929–1930).

1 lutego 1930 roku wstąpił do polskiej służby zagranicznej, pełniąc m.in. obowiązki attaché konsularnego w Olsztynie (1930–1932), pracownika ambasady w Berlinie (1933–1934), wicekonsula i konsula w Olsztynie (1 lipca 1934 – 30 listopada 1936)[4], prowizorycznego radcy Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku (od 1 grudnia 1936)[5].

Był jednym z obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (1939), po aresztowaniu więziony przez Gestapo, i wymieniony na wziętego do niewoli generała niemieckiego. Walczył potem w WP, m.in. pod Dunkierką i w bitwie o Narwik. W 1946 roku wstąpił w Anglii do zakonu kartuzów, przebywając w kartuzji St. Hughs (St. Hughs Charterhouse) pod Horsham, i tam zmarł.

Na epizodach Antoniego Zalewskiego oparł częściowo jedną ze swych powieści („Na tropach Smętka”) Melchior Wańkowicz.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Łoza 1938 ↓, s. 832.
  2. ↑ Nowacki 1996 ↓, s. 566.
  3. ↑ Parlamentarzyści - Antoni Andrzej Zalewski [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-29].
  4. ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 113.
  5. ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 239.

Bibliografia

  • Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
  • Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
  • Małgorzata Szostakowska, Antoni Andrzej Zalewski – konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Olsztynie w latach 1934–1936, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1–2, 1986, s. 49–62 [dostęp 2016-12-04].
  • Tadeusz Wacław Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa – szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12142-4.
  • Zalewski Antoni Andrzej [online], z-ne.pl [dostęp 2016-12-04].