Andrzej Wachowicz ps. „Vigura”[1] (ur. 18 listopada?/30 listopada 1897 w Białej Cerkwi, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 30 listopada 1897 roku w Białej Cerkwi, w ówczesnym powiecie wasylkowskim guberni kijowskiej, w rodzinie Cezarego i Marii z Krajewskich[2][1]. Absolwent gimnazjum filologicznego z maturą w Białej Cerkwi (1915). Studia medyczne na Uniwersytecie Kijowskim przerwało powołanie do armii rosyjskiej. Na froncie do 1917 roku. Skierowany do Szkoły Artylerii w Odessie. Wstąpił do POW. Od czerwca 1918 roku w oddziale mjr. Lisa-Kuli.
Po powrocie do kraju w Wojsku Polskim. Od 9 stycznia do 2 lipca 1919 roku był uczniem klasy „K” (klasa 12.) Szkoły Podchorążych w Warszawie[3]. 3 września 1919 roku został mianowany z dniem 1 września 1919 podporucznikiem w piechocie i przydzielony do Obozu Szkół Podoficerskich w Dęblinie[4]. Od 6 czerwca 1920 roku w 105 pułku piechoty jako dowódca kompanii. Walczył na wojnie z bolszewikami, m.in. pod Komarówką, Majdanem, Horpinem i Hradami. Ranny 26 września 1920 roku.
Po rekonwalescencji objął dowództwo kompanii szkolnej w Centralnej Szkoły Podoficerów nr 1 w Chełmie. Po ukończeniu Szkoły Młodszych Oficerów Artylerii w Toruniu, jako porucznik przeniesiony do korpusu osobowego oficerów artylerii, na stanowisko instruktora. 1 grudnia 1924 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 133. lokatą w korpusie oficerów artylerii[5]. Od 1924 roku w 7 pułku artylerii lekkiej, jako dowódca baterii i oficer oświatowy. Od lipca 1929 do maja 1930 roku pełnił obowiązki kwatermistrza 7 pal[6] . W sierpniu 1935 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[7]. W marcu 1939 roku nadal pełnił służbę w DOK IV na stanowisku kierownika referatu koni Wydziału Mobilizacji i Uzupełnień[8]. Ostatnio w 10 Dywizji Piechoty[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 367[2].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[10][11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14][15].
Ordery i odznaczenia
25 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-27]..
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 576.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 438.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 90 z 25 września 1919, poz. 3277.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 743.
- ↑ Kuprianis 2010 ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 99.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 168, 516.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 62 [dostęp 2024-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 307.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-27]..
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 377.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 168.
- ↑ a b c d na podstawie fotografii
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Artur Kuprianis: Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929-1939. Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2010. ISBN 978-83-62331-00-0.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
