Andrzej Bylicki

Andrzej Maria Bylicki
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

17 września 1916
Kraków

Data i miejsce śmierci

24 września 2010
Warszawa

Prof. dr hab. nauk chemicznych
Specjalność: chemia fizyczna, chemia węgla, fizykochemia roztworów, termodynamika chemiczna, termodynamika równowag fazowych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

profesor zwyczajny PAN
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej

Andrzej Maria Bylicki (ur. 17 września 1916 w Krakowie[1], zm. 24 września 2010 w Warszawie) – polski chemik, profesor Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk.

Życiorys

Był synem inżyniera Stanisława Bylickiego h. Pobóg i Róży z Grudzińskich h. Sas[2]. W 1939 ukończył Politechnikę Lwowską. 2 lipca 1939 zawiózł Ignacego Paderewskiego bryczką z Krzeszowic do Tenczynka na spotkanie ze swoim ojcem w jego letniej posiadłości[3]. Po agresji niemieckiej na Polskę we wrześniu 1939 pozostał z rodzicami w majątku rodzinnym w Żyznowie, po czym w drugim tygodniu wojny[a] dołączył do oddziału ułanów 10 Brygady Kawalerii gen. Stanisława Maczka, z którymi wycofał się w kierunku Lwowa[5]. Nie wziął udziału w walkach, był natomiast zaangażowany w ewakuację sprzętu bojowego[6]. Później w okresie okupacji niemieckiej przebywał w Żyznowie, gdzie mimo zajęcia dworu na kwaterę przez sztab niemiecki był zaangażowany w działalność Armii Krajowej pod pseudonimem „Orzeł”. Według wspomnień dowódcy placówki AK Strzyżów Romana Konieczkowskiego Bylicki wraz z bratem Wojciechem użył niemieckiego samochodu sztabowego do wykonania misji przewozu ukrytej w wapnie broni do Krakowa[7].

Po wojnie ukończył dalsze studia na Uniwersytecie Jagiellońskim (1951)[1]. W latach 1951–1961 pracował w Głównym Instytucie Chemii Przemysłowej w Warszawie, w latach 1957–1961 był tam zastępcą kierownika Zakładu Fizykochemii, a w 1957 obronił na Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską[1]. Od 1956 pracował w Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, w 1959 został mianowany docentem, w 1965 uzyskał tytuł profesora. W latach 1964–1986 kierował tam Zakładem Fizykochemii Podstawowych Surowców Organicznych, w latach 1965–1968, 1972–1973 i 1977–1980 był zastępcą dyrektora ds. naukowych, w latach 1985–1989 kierował równocześnie Zakładem Karbochemii PAN w Gliwicach[1][8].

W latach 1968–1970 i w 1984 był zastępcą przewodniczącego Wydziału III Polskiej Akademii Nauk[1]. Przez kilkadziesiąt lat pełnił wiodącą rolę kierując w Polskiej Akademii Nauk polską szkołą badań nad węglem; kierował m.in. Centralnym Programem Badań Podstawowych "Struktura i własności węgli i podstawy metod ich przetwórstwa"[9]. Wybitny specjalista w zakresie fizykochemii mieszanin związków organicznych (ponad 100 publikacji i 16 patentów – m.in. dotyczących pirydyny[10][11]) i wychował wiele pokoleń chemików, kilkunastu doktorów.

Przez wiele lat (1980–1990) był przedstawicielem Polski w Międzynarodowym Komitecie Unii Naukowych CODATA. Prof. Bylicki był organizatorem sesji Zgromadzenia Ogólnego CODATA w Warszawie[12]. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego i American Chemical Society oraz prezesem Fundacji im. Wojciecha Świętosławskiego na rzecz Wspierania Nauki i Rozwoju Potencjału Naukowego w Polsce[13].

Odznaczenia

Odznaczony m.in.[14]:

Uwagi

  1. Zgodnie ze wspomnieniami jego ojca krótko po zajęciu Krosna przez Niemców 8 września 1939[4].

Przypisy

  1. a b c d e Złota księga nauk ekonomicznych, prawnych i ścisłych 2005, wyd. Mastermedia i Helion, Gliwice 2005, s. 35
  2. Marek Minakowski, Andrzej Maria Bylicki h. Pobóg [online], Wielka Genealogia Minakowskiej [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-03].
  3. Wierzbieniec i Wnęk 2024 ↓, s. 297–298.
  4. Wierzbieniec i Wnęk 2024 ↓, s. 306.
  5. Wierzbieniec i Wnęk 2024 ↓, s. 307–308.
  6. Wierzbieniec i Wnęk 2024 ↓, s. 295, 309.
  7. Roman Konieczkowski, Strzępy wspomnień, wyd. II, Warszawa: Bellona, 1991, s. 79–80, ISBN 83-11-07921-8.
  8. Andrzej Bylicki, nekrologi.wyborcza.pl
  9. a b Zmarł prof. Andrzej Bylicki - nestor polskich chemików, fakty.interia.pl
  10. Udzielenie patentów (od nru 43961 do nru 44198), „Wiadomości Urzędu Patentowego” (6), grudzień 1960, s. 303.
  11. Udzielenie patentów (od nru 49980 do nru 50249), „Wiadomości Urzędu Patentowego” (4), 1965, s. 201.
  12. Polski Narodowy Komitet CODATA. codata.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]., codata.gda.pl
  13. Zmarł prof. Andrzej Bylicki - nestor polskich chemikównaukowy.pl
  14. Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 151

Bibliografia

Linki zewnętrzne