|
Aleksandr Bariatinski
Aleksandr Iwanowicz Bariatinski (ros. Александр Иванович Барятинский; ur. 2 maja?/14 maja 1815 w Iwanowskim w guberni kurskiej, zm. 9 marca 1879 w Genewie) – rosyjski wojskowy, od 1859 r. feldmarszałek. Dowódca wojsk rosyjskich na Kaukazie w końcowej fazie wojny kaukaskiej, namiestnik Kaukazu w latach 1856–1862. ŻyciorysPochodzenie i młodośćWywodził się ze znakomitego rodu Bariatinskich, daleko spokrewnionego z Rurykowiczami[1], był najstarszy z siedmiorga rodzeństwa[2]. Jego ojciec Iwan Iwanowicz Bariatinski, wojskowy i dyplomata[2], posiadał znaczny majątek ziemski w guberni kurskiej[1]. Iwan Bariatinski nie chciał, aby syn wybrał karierę wojskową, zamierzał wykształcić go na agronoma lub finansistę. Kilkuletnim Aleksandrem zajmowali się wynajęci nauczyciele angielscy[2]. Jednak w 1825 r., gdy chłopiec miał 10 lat, Iwan Bariatinski zmarł. Jego matka z braku funduszy na dalsze kształcenie syna w domowych warunkach oddała go na pensję do Moskwy[2]. Następnie w wieku 16 lat, wbrew woli rodziny, Aleksandr Bariatinski wstąpił do szkoły podchorążych gwardii, gdzie uczył się m.in. wraz z Michaiłem Lermontowem[2]. W 1833 r. skończył szkołę ze stopniem korneta[2]. Kariera wojskowaJako słuchacz szkoły wojskowej, a następnie młody oficer, Aleksandr Bariatinski prowadził lekkomyślny i rozrywkowy tryb życia, wikłał się w liczne romanse. Z powodu wywoływanych skandali został w 1835 r. wcielony do Kabardyńskiego pułku jegrów i wysłany na Kaukaz do walk z miejscowymi góralami; podczas jednego ze starć raniła go w bok kula[1][2]. Po powrocie do Petersburga został nagrodzony Złotą Szablą „Za Odwagę”. W 1836 r., gdy odzyskał zdrowie, mianowano go adiutantem następcy tronu, carewicza Aleksandra[2]. Odbył z nim trzyletnią podróż po Europie Zachodniej, podczas której starał się uzupełnić własne wykształcenie, gromadząc bogatą bibliotekę[1]. Od 1845 r. w stopniu pułkownika ponownie uczestniczył w wojnie kaukaskiej. Podczas ekspedycji dargińskiej przeciwko powstańcom imama Szamila dowodził 3 batalionem pułku Kabardyńskiego[1][2]. Za udział w bitwie o auł Andi, w której został ponownie ranny, otrzymał order św. Jerzego IV klasy. Po leczeniu w Petersburgu wrócił na Kaukaz, od 1847 r. jako dowódca pułku Kabardyńskiego. 23 czerwca 1848 r. jednostka ta odznaczyła się w bitwie o auł Gergebil, za co jego dowódca otrzymał awans na stopień generała majora z równoczesnym włączeniem do świty cara[1]. Dwa lata później popadł jednak w carską niełaskę, gdy odmówił ożenku z Mariją Stołypiną, wskazaną mu na narzeczoną przez Mikołaja I[1]. W 1850 r. mianowany dowódcą Kaukaskiej brygady grenadierów, rok później – dowódcą lewej flanki Kaukaskiej Linii Umocnionej. W latach 1851–1853 poprowadził dwie ekspedycje przeciwko wojskom Szamila w Czeczenii. W 1853 Aleksandr Bariatinski objął funkcję szefa sztabu wojsk rosyjskich na Kaukazie i otrzymał awans na stopień generała adiutanta[1]. W momencie wybuchu wojny krymskiej korpus pod dowództwem Bariatinskiego został skierowany do walki z Turkami. Za zwycięstwo pod Kurekdere generał został odznaczony orderem św. Jerzego III stopnia[1]. Jednak wskutek sporów z nowym głównodowodzącym wojskami rosyjskimi na Kaukazie, Nikołajem Murawjowem, Bariatinski został odsunięty od dowodzenia. Powierzono mu najpierw dowództwo wojsk stacjonujących w Mikołajowie, a następnie gwardyjskiego korpusu rezerwowego[1]. Namiestnik Kaukazu Po wstąpieniu na tron Aleksandra II, który wysoko go cenił, Aleksandr Bariatinski został dowódcą sił rosyjskich na Kaukazie i zarazem namiestnikiem Kaukazu. Otrzymał również awans na stopień generała piechoty[1]. Wspólnie z szefem sztabu Korpusu Kaukaskiego Dmitrijem Milutinem i dowodzącym lewym skrzydłem Kaukaskiej Linii Umocnionej N. Jewdokimowem opracował plan ostatecznej pacyfikacji Kaukazu. W wyniku prowadzonych konsekwentnie działań bojowych, do jesieni 1858 r. Rosjanie faktycznie opanowali Wielką i Małą Czeczenię, a Szamil musiał wycofać się do Dagestanu. W 1859 r. na wojska Szamila uderzono z trzech kierunków równocześnie[1][2]; w sierpniu tego roku pod aułem Gunib Szamil oddał się do niewoli wojskom dowodzonym osobiście przez Bariatinskiego[1]. Za ostateczne utrwalenie władzy Rosjan na Kaukazie Północnym Bariatinski otrzymał stopień generała-feldmarszałka[1]. Jako namiestnik Kaukazu sprzyjał misjom chrześcijańskim i rozwojowi rolnictwa. W 1862 r. został na własną prośbę zwolniony ze stanowiska i wyjechał na leczenie[1]. Następnie był członkiem Rady Państwa. W czasie wojny austriacko-pruskiej w 1866 r. sugerował Rosji czynne wystąpienie po stronie Prus, by dokonać rozbioru Austro-Węgier, jednak jego projekt nie zyskał akceptacji tajnego komitetu specjalnego przy carze[1]. Aleksandr Bariatinski zmarł 25 lutego 1879 r. w Genewie i został pochowany w rodowym majątku Iwanowskoje w guberni kurskiej[1]. Był żonaty z gruzińską szlachcianką Jelizawietą zd. Orbeliani, primo voto Dawydową[3]. Odznaczenia
Ta sekcja od 2015-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Był odznaczony Orderem Świętego Andrzeja z mieczami (1859), Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (1857), Orderem Orła Białego (1856), Orderem Świętego Jerzego II, III i IV klasy, Orderem Świętego Włodzimierza I i IV klasy, Orderem Świętej Anny I klasy, pruskim Orderem Świętego Jana Jerozolimskiego (1840), Orderem Orła Czerwonego III klasy (1838) i Orderem Orła Czarnego (1863), austriackim Orderem Leopolda (1839), węgierskim Orderem Świętego Stefana (1874), wirtemberskim Orderem Korony, perskim Orderem Lwa i Słońca I klasy (1852), holenderskim Orderem Wojskowym Wilhelma I klasy (1860), Krzyżem Wielkim francuskiego Orderu Legii Honorowej (1867), saskim Orderem Zasługi Cywilnej (1840), heskim Orderem Ludwika I klasy (1843), badeńskim Orderem Wierności (1861), luksemburskim Orderem Korony Dębowej II klasy (1844), sasko-weimarskim Orderem Sokoła Białego III klasy (1840). Przypisy
Information related to Aleksandr Bariatinski |
||||||||||||||||||
