PROFILPELAJAR.COM

Abdül Mecid
	; „Abdül Mecid” w 1903 roku
Klasa	torpedowiec
Typ	Hamidiye
	Historia
Stocznia	Ansaldo(inne języki), Genua
Położenie stępki	1901
Wodowanie	1901
	Imperium Osmańskie
Nazwa	Abdül Mecid → Yunus (od 1908)
Wejście do służby	1902
Wycofanie ze służby	październik 1918
	Turcja
Wejście do służby	1926
Wycofanie ze służby	1929
Los okrętu	złomowany w 1935
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 145 ton
Długość	całkowita: 50,6 metra; między pionami: 47,8 metra
Szerokość	5,6 metra
Zanurzenie	1,2 metra
Materiał kadłuba	stal
	Napęd
	2 maszyny parowe o łącznej mocy 2400 KM; 3 kotły, 2 śruby
Prędkość	26 węzłów
	Uzbrojenie
	1 działko kal. 37 mm; 4 torpedy
Wyrzutnie torpedowe	2 × 450 mm (2 x I)
Załoga	30

Abdül Mecid, później Yunus – turecki torpedowiec z początku XX wieku, jedna z dwóch zbudowanych we Włoszech jednostek typu Hamidiye. Okręt został zwodowany w 1901 roku w stoczni Ansaldo(inne języki) w Genui, a w 1902 roku wcielono go w skład marynarki Imperium Osmańskiego. W 1908 roku jego nazwę zmieniono na „Yunus”. Torpedowiec wziął udział w I wojnie światowej, a po remoncie w latach 20. służył pod banderą Republiki Turcji do 1929 roku. Okręt został złomowany w 1935 roku.

Projekt i budowa

Dwa torpedowce typu Hamidiye^[a] zostały zamówione przez Turcję we Włoszech w marcu 1901 roku^[2]. „Abdül Mecid” zbudowany został w stoczni Ansaldo(inne języki) w Genui^[3]. Stępkę okrętu położono w 1901 roku i w tym samym roku został zwodowany^[1]^[3]. Nazwa okrętu została nadana na cześć sułtana Abdülmecida I^[4].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był torpedowcem z kadłubem wykonanym ze stali^[3]. Długość całkowita wynosiła 50,6 metra (47,8 metra między pionami) szerokość 5,6 metra i zanurzenie 1,2 metra^[3]^[5]. Wyporność normalna wynosiła 145 ton^[1]^[3]. Jednostka napędzana była przez dwie pionowe trzycylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania Ansaldo o łącznej mocy 2400 KM, do których parę dostarczały trzy kotły typu Yarrow, także wyprodukowane w macierzystej stoczni^[3]^[5]^[b]. Prędkość maksymalna napędzanego dwiema śrubami okrętu wynosiła 26 węzłów^[3]^[5]^[c]. Zapas węgla wynosił 50 ton^[1]^[3].

Na uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się pojedyncze działko kalibru 37 mm Hotchkiss QF L/20 z zapasem 250 nabojów^[3]^[5]^[d]. Broń torpedową stanowiły dwie pojedyncze wyrzutnie kalibru 450 mm z łącznym zapasem czterech torped^[3]^[5]^[e].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów i 26 podoficerów i marynarzy^[3]^[5]^[f].

Służba

Po przeprowadzeniu prób morskich „Abdül Mecid” został w 1902 roku w Stambule wcielony w skład marynarki wojennej Imperium Osmańskiego^[3]^[5]. W maju 1908 roku nazwę jednostki zmieniono na „Yunus”^[3]^[5]. Podczas wojny włosko-tureckiej i I wojny bałkańskiej „Yunus” stacjonował w Izmirze (podczas drugiego konfliktu odstawiony był do rezerwy ze względu na awarię kotłów)^[6]^[g]. W 1914 roku z pokładu jednostki zdemontowano jedną wyrzutnię torped^[3]^[5]. 27 października 1914 roku, przed przystąpieniem Imperium Osmańskiego do I wojny światowej po stronie państw centralnych, okrętem dowodził kpt. mar. (tur. yüzbaşı) Kasimpaşali Ahmet Mahmut^[7]. W 1915 roku załoga okrętu została powiększona i składała się z sześciu oficerów i 33 marynarzy tureckich oraz jednego oficera i trzech podoficerów niemieckich^[3]. 27 kwietnia 1915 roku w pobliżu Şarköy(inne języki) „Yunus” wraz z kanonierką „Aydın Reis”(inne języki) zorganizowały zasadzkę na brytyjski okręt podwodny HMS E14, otwierając ogień w kierunku wynurzającego się przeciwnika; brytyjska jednostka alarmowo zeszła pod wodę i uszła prześladowcom, pozostając w zanurzeniu przez 50 godzin^[8]. 6 maja tego roku okręt wszedł na mieliznę nieopodal Şarköy^[3].

W 1916 roku wzmocniono uzbrojenie artyleryjskie okrętu: w miejsce działka kalibru 37 mm zamontowano działo Kruppa kalibru 47 mm SK C/99 L/45, z zapasem 170 pocisków^[3]^[5]. Po postawieniu w sierpniu 1916 roku przez Rosjan dużej ilości min morskich u wejścia do Bosforu, prócz trałowców do likwidacji zagrożenia zostały przystosowane również torpedowce i niszczyciele „Yunus”, „Draç”, „Musul”, „Kütahya”, „Samsun” oraz kanonierka „Malatya” (typu Taşköprü)^[9].

1 marca 1918 roku w pobliżu portu Tekirdağ „Yunus” zderzył się z torpedowcem „Draç”^[3]. W październiku okręt odstawiono do rezerwy^[3]. Po zakończeniu wojny, od lutego 1919 roku do 1920 roku okręt służył jako jednostka patrolowa do zwalczania przemytu, już bez uzbrojenia torpedowego^[3]^[5]. 29 października 1923 roku „Yunus” został formalnie wcielony do nowo powstałej marynarki wojennej Republiki Turcji, choć jego stan techniczny nie pozwalał na eksploatację^[10]. W latach 1923–1924 jednostka przeszła remont w Deniz Fabrikaları w Stambule i w 1926 roku podjęła czynną służbę jako okręt łącznikowy, operując ze Stambułu i İzmitu^[3]^[5]. „Yunus” został wycofany ze składu floty w 1929 roku i złomowany w 1935 roku^[3]^[5].

Uwagi

↑ Zwane również typem Abdül Mecid^[1].
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe.
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że prędkość maksymalna wynosiła 27 węzłów.
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że okręt był uzbrojony w dwa działka rewolwerowe Hotchkiss.
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że okręt miał wyrzutnie torped kalibru 356 mm.
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że załoga okrętu liczyła 20 osób.
↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że okręt został zatopiony podczas wojny włosko-tureckiej w porcie Preweza przez niszczyciele „Artigliere” i „Corazziere”.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 11, 155.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 155.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 197.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Gogin 2024 ↓.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 20, 194–195.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 196.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 36.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 51.
↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 59.

Bibliografia

Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Ivan Gogin: HAMİDİYE torpedo boats (1902). Navypedia. [dostęp 2024-03-22]. (ang.).
Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-659-0.