20 złotych 1925 Bolesław Chrobry

20 złotych 1925 Bolesław Chrobry
Ilustracja
Państwo

 Polska

Emitent

Bank Polski

Typ monety

moneta okolicznościowa
moneta bulionowa

Nominał

20 złotych

Rocznik

1925

Emisja
Mennica

Mennica Państwowa

Nakład

27 240 szt.

Data emisji

14 czerwca 1926

Projektant

Zofia Trzcińska-Kamińska

Opis fizyczny
Masa

6,451 g

Średnica

21 mm

Materiał

złoto Au900

Rant

ząbkowany

Stempel

zwykły

20 złotych 1925 Bolesław Chrobry – okolicznościowa/bulionowa moneta dwudziestozłotowa, wybita w złocie na podstawie rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 14 czerwca 1926 r. o zmianie wzoru monet złotych wartości 10 i 20 złotych (Dz.U. z 1926 r. nr 61, poz. 368)[1].

Moneta upamiętniała 900. rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego, podobnie jak dziesięciozłotówka o tym samym rysunku rewersu[1].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono godło – orła w koronie, dookoła napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, na dole napis „20 ZŁOTYCH 20”[1].

Rewers

Na tej stronie monety umieszczono lewy profil króla Bolesława Chrobrego, z prawej strony napis „BOLESŁAW CHROBRY”, z lewej strony „1025–1925”, u dołu z prawej strony herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie[2].

Nakład

Monetę bito w złocie próby 900, na krążku o średnicy 21 mm, masie 6,451 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, w mennicy w Warszawie[2]. Według sprawozdań mennicy za lata 1924–1926, nakład monety wynosił 27 240 sztuk[1].

Opis

Monetę bito według zwycięskiego projektu drugiego konkursu, z początku 1925 r., na złote polskie monety, które były przewidziane w reformie walutowej Władysława Grabskiego[1]. Emisje w złocie rozpoczęto dopiero w 1926 r. W pierwszym sprawozdaniu mennicy (1924–1926) poinformowano o wybiciu 27 240 dwudziestozłotówek. W niektórych katalogach liczba ta uznawana jest jako całkowity nakład. Przepisy państwowe z 1924 r. dopuszczały bicie złotych monet według zatwierdzonych wzorów, również z kruszcu pochodzącego od osób prywatnych. Takie egzemplarze nie były uwzględniane w sprawozdaniach z kolejnych lat. Według niektórych autorów rzeczywisty nakład złotej dwudziestozłotówki był o wiele większy od liczby podanej w pierwszym sprawozdaniu Mennicy Państwowej[1].

W niektórych katalogach dwudziestozłotówka z Bolesławem Chrobrym traktowana jest jako moneta obiegowa okolicznościowa[2] (obiegowa z okolicznościowym wizerunkiem), w innych jako próbnego bicia[3]. Wielkość nakładu wyklucza raczej tę monetę z bycia próbną. W związku ze zmianą parytetu polskiej waluty w złocie, wartość kruszcu zawartego w dwudziestozłotówce przewyższała w pewnym momencie jej wartość nominalną. Oznacza to, że monety 20 złotych z Bolesławem Chrobrym, podobnie jak złote dziesięciozłotówki z tym samym rysunkiem rewersu, powinny być raczej klasyfikowane jako monety bulionowe[1].

W początku XXI w. Mennica Polska w ramach serii: 240 lat Mennicy Polskiej – Repliki monet polskich według projektów z okresu międzywojennego wydała blister zawierający cztery pozłacane repliki/wyobrażenia złotych monet II Rzeczypospolitej (10, 20, 50 i 100 złotych) według zwycięskiego projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej. Numizmat 20-złotówki z tego blistra jest de facto repliką monety 20 złotych 1925 Bolesław Chrobry[4].

Wersje próbne

Próba w brązie
Próba w brązie konkurencyjnego projektu złotej dwudziestozłotówki – z monogramem RP
Próba w brązie konkurencyjnego projektu złotej dwudziestozłotówki – Polonia

W katalogach podana jest informacja o wybiciu próbnych wersji[5]:

Znana jest również hybryda w brązie 10/20 złotych[5].

Katalogi zawierają również konkurencyjne projekty złotej dwudziestozłotówki[5]:

  • z monogramem RP w srebrze (10 sztuk), brązie (120 sztuk), złocie (nieznana liczba sztuk),
  • z rewersem Polonia w brązie (105 sztuk), miedzi (10 sztuk), srebrze (12 sztuk), mosiądzu (nieznana liczba sztuk), złocie (5 sztuk).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, 2008.
  2. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
  3. ↑ Fischer, Katalog monet polskich 2012 XX, XXI w. i monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, 2012.
  4. ↑ Mennica Polska S.A., Blister: Repliki monet polskich według projektów z okresu międzywojennego – Bolesław Chrobry, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa.
  5. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939, 2010.