10 Dywizjon Taborów

10 Dywizjon Taborów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1921 i 1930

Rozformowanie

1925 i 1939

Tradycje
Kontynuacja

10 szwadron taborów

Dowódcy
Ostatni

mjr tab. Marian Czerkawski

Organizacja
Dyslokacja

Przemyśl; Radymno

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

tabory

Podległość

Okręg Korpusu Nr X

Polskie dywizjony taborów w 1939

10 Dywizjon Taborów – oddział taborów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

W okresie swojego istnienia jednostka przechodziła kilkakrotnie reorganizację. Stacjonował w Przemyślu, a od 1933 w Radymnie.

Forowanie i zmiany organizacyjne

W 1923 dywizjon podlegał Dowództwu Okręgu Korpusu Nr X i stacjonował w Przemyślu[1]. Dowódca dywizjonu pełnił jednocześnie funkcję szefa taborów Okręgu Korpusu Nr X[2].

1 października 1925, w związku z reorganizacją wojsk taborowych, dywizjon został przeformowany w 10 szwadron taborów. Jednocześnie zostało utworzone Szefostwo Taborów Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X[3][4]. W lipcu 1926, „w związku z redukcją stanów liczebnych formacji taborowych (rozkaz MSWojsk. Oddz. I Szt. Gen. L. 2579/org. i rozporządzenie wykonawcze Dep. II L. 1600/tab. tjn.)” szwadron zmienił organizację[5][6].

23 września 1933 dywizjon został przeniesiony do Radymna[7], w którym stacjonował do 1939[8].

Struktura organizacyjna

Organizacja dywizjonu w 1923[1]

  • dowództwo dywizjonu
  • cztery lub pięć szwadronów taborowych[a]
  • skład i warsztat taborowy
  • kadra szwadronu zapasowego
  • kadra Okręgowego Szpitala Koni nr X w Przemyślu[9]
  • kolumny przewozowe

Obsada personalna

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 10 Dywizjonu Taborów.
Dowódcy dywizjonu i szwadronu
Zastępcy dowódcy dywizjonu
Kwatermistrzowie
  • rtm. tab. Szymon Skoczylas (1 X 1925[12][23] – I 1928 → dowódca szwadronu[16])
  • kpt. tab. Kazimierz I Horoszkiewicz (od I 1928[15])
  • rtm. tab. Bolesław Kotecki (14 X 1930 – 12 VI 1936)
  • rtm. / mjr tab. Zygmunt Alfred Dziubiński (12 VI 1936 – 23 IV 1939)
  • kpt. tab. Stefan Władysław Karpiński[b] (23 IV – 31 VIII 1939)
Obsada personalna 10 dywizjonu taborów w marcu 1939[34][c]
  • dowódca dywizjonu – mjr tab. Marian Czerkawski †1940 Katyń[36]
  • I zastępca dowódcy
    • kpt. tab. Kazimierz Jurgielewicz
    • kpt. tab. Stanisław Władysław Mężyk (od 14 IV 1939[22]) †1940 Katyń[37][38]
  • adiutant – kpt. Marian Karol Skup
  • lekarz medycyny – mjr lek. dr Stanisław Ruszczycki
  • lekarz weterynarii – kpt. lek. wet. Jan Mielnik
  • II z-ca dowódcy [kwatermistrz] – mjr Zygmunt Alfred Dziubiński
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Mieczysław Mazaraki
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. Józef III Moskal †1940 Katyń[39][40]
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Stefan Władysław Karpiński †1940 Katyń[41]
  • oficer gospodarczy – por. int. Władysław Marian Dorożański †3 XI 1939[42]
  • oficer żywnościowy – kpt. Edmund Stanisław Klimek
  • dowódca szwadronu gospodarczego – kpt. Stanisław Bronszewski[d]
  • dowódca szwadronu młodszego rocznika – kpt. Tadeusz III Strzelecki[e] †1940 Katyń[45]
  • dowódca szwadronu szkolnego – kpt. Jan Franciszek Strzesak †1940 Katyń[45][46]
  • instruktor – kpt. Aleksander Maciej Gucewicz[f]
  • instruktor – kpt. Jan Karol Osiowski
  • instruktor – por. Franciszek Węcawek
  • instruktor – por. Józef Krzemiński (od IV 1939[43]) †1940 Katyń[47][48]
  • instruktor – chor. Henryk Domański
  • instruktor – chor. Ignacy Płachta
  • kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Bolesław Zarzecki

Oficerowie rezerwy – ofiary zbrodni katyńskiej

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[49]

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Józef Bełczewski[g] podporucznik agronom Katyń
Kazimierz Borwicz podporucznik rezerwy prawnik, doktor praw Urząd Wojewódzki w Białymstoku Katyń
Bronisław Chądzyński[51] podporucznik Katyń
Józef Król porucznik urzędnik bank w Jarosławiu Katyń
Karol Krzyczkowski podporucznik inżynier rolnik dzierż. majątku Sarny Katyń
Stanisław Łącki podporucznik prawnik asesor sądowy w Warszawie Katyń
Tadeusz Meissner (ur. 1899)[52] porucznik urzędnik bank w Poznaniu Katyń
Stanisław Mikołajczyk podporucznik nauczyciel Katyń
Juliusz Nikiel podporucznik (?)[h] handlowiec Katyń
Karol Ogrodnicki porucznik[53] nauczyciel, mgr kier. szkoły w Żołyni Katyń
Andrzej Pałka podporucznik Katyń
Zygmunt Raczek podporucznik Izba Skarbowa we Lwowie Katyń
Roman Eisen podporucznik prawnik Charków
Roman Griesswald[54] porucznik posp. rusz. inżynier rolnik ziemianin Charków
Marian Karczewski podporucznik Charków
Gwido Kuciński podporucznik urzędnik Charków
Jan Kuliczkowski porucznik Charków
Zygmunt Kusiak podporucznik nauczyciel kier. szkoły w Birczy Charków
Stanisław Miklowski podporucznik nauczyciel szkoła w Sandomierzu Charków
Zygmunt Prokopowicz porucznik inżynier botanik Szkoła Rolnicza w Siedlcach Charków
Tadeusz Jerzy Ramza porucznik[55] inżynier górnik Kopalnia „Saturn” w Czeladzi Charków
Adam Sułkowski podporucznik urzędnik Izba Skarbowa w Warszawie Charków

Uwagi

  1. ↑ Spośród dziesięciu dywizjonów połowa miała w swoim składzie pięć szwadronów, a pozostałe, w tym 4 dtab – cztery szwadrony[2]
  2. ↑ Stefan Władysław Karpiński ur. 21 listopada 1895 we Lwowie[24]. 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imion i daty urodzenia kpt. Władysława III Karpińskiego z „Władysław III ur. 24 grudnia 1895” na „Stefan Władysław ur. 21 listopada 1895”[25]. W czerwcu 1934 został przeniesiony z 39 do 66 pułku piechoty w Chełmnie[26]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[27][28] i Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych[29]. 2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[30]. 21 lutego 1938 Komitet ponownie odrzucił wniosek o nadanie odznaczenia[31]. Władysław Karpiński jako syn Karola figuruje wśród oficerów WP zamordowanych w Katyniu, natomiast jako syn Konrada wśród oficerów WP zamordowanych w Charkowie. 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował pośmiertnie „obu Karpińskich” na stopień majora. Jan Majewski w tomie I „Powstańców Wielkopolskich ...” wskazał, że oficerem zamordowanym w Katyniu był por. farm. rez. mgr Władysław Karpiński (ur. 6 września 1885), przy czym autor biogramu podał błędny rok jego urodzenia „1895”[32][33].
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[35].
  4. ↑ Wg Zbigniewa Moszumańskiego, kpt. Stanisław Bronszewski od 1 grudnia 1938 roku do wybuchu wojny pełnił funkcję instruktora szwadronu szkolnego[43]
  5. ↑ kpt. Tadeusz III Strzelecki zarządzeniem personalnym Ministra Spraw Wojskowych L. 3516/tjn. II-2 z 26 sierpnia 1939 został wyznaczony na stanowisko oficera taborowego 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty, lecz stanowiska tego nie objął przed wybuchem wojny[44].
  6. ↑ Wg Zbigniewa Moszumańskiego, kpt. Aleksander Maciej Gucewicz od 1 grudnia 1938 roku do wybuchu wojny pełnił funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego[44].
  7. ↑ W biogramie Józefa Bełczewskiego opublikowanym w „Księdze Cmentarnej ...” umieszczono fakty dotyczące Józefa Bełczowskiego (ur. 1901), podporucznika marynaki rezerwy i oficera Polskiej Marynarki Handlowej[50].
  8. ↑ Zbigniewowi Moszumańskiemu nie udało się jednak odnaleźć dokumentu potwierdzającego awans Juliusza Nikiela do stopnia podporucznika[42].

Przypisy

  1. ↑ a b Almanach oficerski 1923 ↓, s. 73.
  2. ↑ a b Jarno 2001 ↓, s. 199.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 586-587.
  4. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 199 wg autora nowa organizacja taborów została wprowadzona 1 listopada 1925 roku.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 230-231.
  6. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 200.
  7. ↑ Strzesak 1933 ↓, s. 39.
  8. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 833.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1396-1397.
  10. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1037.
  11. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 947.
  12. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 587.
  13. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 229, 231.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 86.
  15. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928 roku, s. 5.
  16. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928 roku, s. 10.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 517.
  18. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
  19. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 426.
  20. ↑ a b c d Moszumański 2012 ↓, s. 157.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 790.
  22. ↑ a b c d e Moszumański 2012 ↓, s. 158.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926 roku, s. 231.
  24. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 34.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 156.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 38.
  28. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 276.
  29. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  30. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  31. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  32. ↑ Jan Majewski: Karpiński Władysław (1895–1940). W: Powstańcy wielkopolscy : biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919. Bogusław Polak (red.). T. I. Poznań: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Zarząd Główny, 2005, s. 89–90.
  33. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  34. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 832–833.
  35. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  36. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 815.
  37. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 503.
  38. ↑ Moszumański 2012 ↓, s. 172, 178.
  39. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 523.
  40. ↑ Moszumański 2012 ↓, s. 172, 179.
  41. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 369.
  42. ↑ a b Moszumański 2012 ↓, s. 173.
  43. ↑ a b Moszumański 2012 ↓, s. 160.
  44. ↑ a b Moszumański 2012 ↓, s. 159.
  45. ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 721.
  46. ↑ Moszumański 2012 ↓, s. 172, 180–181.
  47. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 444.
  48. ↑ Moszumański 2012 ↓, s. 171, 177.
  49. ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  50. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 28.
  51. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 416.
  52. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 482.
  53. ↑ Moszumański 2012 ↓, s. 172–173.
  54. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5281.
  55. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 626.

Bibliografia

Tabory i służba remontu Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Dywizjony taborowe