Świadomość narodowa

Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem Tożsamość narodowa (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji.

Dzieci biorące udział w obchodach Narodowego Święta Niepodległości (Gdańsk, 2010)

Świadomość narodowa – poczucie przynależności do wspólnoty definiowanej aktualnie jako naród; w wymiarze zbiorowym – poczucie więzi ze świadomością ciągłości historycznej[1][2].

Dla rozwoju świadomości narodowej podstawowe znaczenie ma jedność pochodzenia, języka, kultury (w tym czasami religii), tradycji politycznej (przy braku tradycji politycznej mówimy o grupie narodowościowej) i zamieszkiwanie na wspólnym obszarze geograficznym[3].

W Polsce

W Polsce objęła początkowo szlachtę i duchowieństwo, potem mieszczaństwo a najpóźniej chłopstwo[4].

Pomimo informacji o zaznaczaniu odrębności narodowej już na przełomie XIII/XIV wieku (np. w kazaniach arcybiskupa Jakuba Świnki), znaczny wzrost świadomości narodowej (odrębnej od świadomości przynależności państwowej) miał miejsce w epoce humanizmu i reformacji. Miały na to wpływ takie zjawiska jak ujednolicenie i wzrost znaczenia języka polskiego, prawna i ustrojowa unifikacja państwa, wzrost roli szlachty. Za szczególną więź spajającą naród uważano język. Świadomość narodową posiedli w tej epoce w większości reprezentanci stanu szlacheckiego, znaczna część mieszczaństwa (być może większość) oraz wówczas niewielka grupa stanu chłopskiego. Zakończyła się polonizacja niemieckiego mieszczaństwa (z wyjątkiem miast Prus Królewskich)[5]. Wątki zaznaczające odrębność narodową można znaleźć w powstałych w tym okresie utworach Jana Kochanowskiego (O spustoszeniu Podola z 1575 r.), Andrzeja Frycza Modrzewskiego (O poprawie Rzeczypospolitej), Wacława Potockiego (Wojna chocimska).

Podczas kontrreformacji zaczął się kształtować pogląd, że „Polak to katolik”, gdy po Potopie szwedzkim odebrano innowiercom prawo piastowania urzędów. W wieku XVII wyparto wcześniejsze pojęcie narodu jako jedności etnicznej, ponieważ pojawiła się nowa kategoria narodu szlacheckiego, opartego na popularnym do połowy XVIII wieku micie sarmackim, co w konsekwencji wyłączyło ze wspólnoty chłopów i mieszczan.

 Osobny artykuł: Sarmatyzm.

Po rozbiorach Polski i upadku powstań narodowych w epoce rozwoju przemysłu i wsi nastąpił dalszy wzrost świadomości narodowej wśród chłopów oraz powstającej grupy robotników. Sprzyjało temu rosnące czytelnictwo oraz pojawienie się nowoczesnych nurtów politycznych, które podnosiły sprawę wyzwolenia narodowego (ruch narodowy, ludowy i częściowo socjalistyczny). Dużą rolę odegrał Kościół katolicki i kultura narodowa przenikająca granice zaborców.

W XIX wieku ukształtowała się polska nowoczesna więź narodowa.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Antonina Kłoskowska: Kultury narodowe u korzeni.
  2. ↑ naród, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-12-15].
  3. ↑ Mały słownik antropologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  4. ↑ encyklopedia.interia.pl: Świadomość narodowa. [dostęp 2010-11-23].
  5. ↑ Rozkwit Polski za ostatnich Jagiellonów. W: Panorama dziejów Polski. Warszawa: Interpress, 1983, s. 56-57. ISBN 83-223-1969-X.

Read other articles:

Montara State Beach

State park in California, United States Montara State BeachShow map of CaliforniaShow map of the United StatesLocationSan Mateo County, CaliforniaNearest cityHalf Moon BayCoordinates37°32′53″N 122°30′49″W / 37.54806°N 122.51361°W / 37.54806; -122.51361Governing bodyCalifornia Department of Parks and Recreation Montara State Beach is a beach located in the coastal region of the U.S. state of California, eight miles north of Half Moon Bay on State R...

 

 

Bradley County, Arkansas

County in Arkansas, United States Not to be confused with Bradley, Arkansas. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Bradley County, Arkansas – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2011) (Learn how and when to remove this template message) County in ArkansasBradley CountyCountyBradley Cou...

 

 

Katedral Lublin

Katedral LublinKatedral Santo Yohanes Pembaptisbahasa Polandia: Archikatedra św. Jana ChrzcicielaKatedral LublinLokasiLublinNegaraPolandiaDenominasiGereja Katolik RomaArsitekturStatusKatedralStatus fungsionalAktifAdministrasiKeuskupan AgungKeuskupan Agung Lublin Katedral Santo Yohanes Pembaptis [1] (bahasa Polandia: Archikatedra św. Jana Chrzciciela ) atau sekadar Katedral Lublin[2] adalah sebuah gereja katedral Katolik yang terletak di Lublin, Polandia.[3] P...

Morphine

Pour les articles homonymes, voir Morphine (homonymie). Morphine Structure 2D de la morphine et animation 3D. Identification DCI Morphine Nom UICPA 17-méthyl-7,8-didéshydro-4,5α-époxymorphinan-3,6α-diol No CAS 57-27-2 64-31-3 (sulfate de morphine) No ECHA 100.000.291 No CE 200-320-2 No RTECS QC8760000 (pentahydrate de sulfate) Code ATC N02AA01 DrugBank DB00295 PubChem 5288826 ChEBI 17303 SMILES [H][C@]12C=C[C@H](O)[C@@H]3Oc4c(O)ccc5C[C@H]1N(C)CC[C@@]23c45 PubChem, vue 3D InChI InChI...

 

 

List of professional sports teams in Utah

Professional sports teams based in Utah encompass multiple teams including the NBA's Utah Jazz and Major League Soccer's Real Salt Lake. Current teams Major professional teams (current) Club Year introduced Sport League Tier Utah Jazz 1979 Basketball National Basketball Association Top Real Salt Lake 2004 Soccer Major League Soccer Top Utah Royals FC[a] 2017 Soccer National Women's Soccer League Top Utah Warriors 2017 Rugby Major League Rugby Top Utah Archers 2023 Field Lacrosse Prem...

 

 

List of beaches in Karnataka

View for Kudle beach seen from northPanambur Beach, MangaloreKarnataka's coastline called Karavali stretches 309.59km. between Mangalore in Dakshina Kannada district and Karwar in Uttara Kannada district. Bhatkal is the main centre with around eight beaches . The coastline of Karnataka is along the eastern shore of Arabian Sea.[1] Karnataka's coastline spans across 3 districts Dakshina Kannada, Udupi and Uttara Kannada. Dakshina Kannada Tannirbhavi Beach, Mangalore Mangalore Panambur...

Without Reservations

1946 film by Mervyn LeRoy Without ReservationsTheatrical release posterDirected byMervyn LeRoyWritten byAndrew SoltBased onThanks, God! I'll Take It From Hereby Jane AllenMae LivingstonProduced byJesse L. Lasky Jr.Walter MacEwenStarringClaudette ColbertJohn WayneDon DeForeCinematographyMilton R. KrasnerEdited byJack RuggieroMusic byRoy WebbProductioncompanyRKO PicturesDistributed byRKO PicturesRelease date May 13, 1946 (1946-05-13) Running time107 minutesCountryUnited StatesLan...

 

 

Oliviero Corbetta

Oliviero Corbetta lavora al doppiaggio di Detective Conan Oliviero Corbetta (Torino, 25 luglio 1952) è un attore e doppiatore italiano. Indice 1 Carriera 2 Attore 3 Doppiaggio 3.1 Cinema 3.2 Serie televisive 3.3 Soap opera e telenovelas 3.4 Serie animate 3.5 Film d'animazione 3.6 Videogiochi 3.7 Audiolibri 3.8 Podcast 4 Teatro 5 Note 6 Altri progetti 7 Collegamenti esterni Carriera Ha doppiato molti personaggi di anime, tra quelli più longevi spicca il Detective Goro in Detective Conan, che...

 

 

National Register of Historic Places listings in Hancock County, West Virginia

Location of Hancock County in West Virginia This is a list of the National Register of Historic Places listings in Hancock County, West Virginia. This is intended to be a complete list of the properties and districts on the National Register of Historic Places in Hancock County, West Virginia, United States. The locations of National Register properties and districts for which the latitude and longitude coordinates are included below, may be seen in an online map.[1] There are 11 pro...

The Darling (novel)

2004 historical novel written by Russell Banks The Darling Softcover editionAuthorRussell BanksCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreHistoricalPublisherHarperCollinsMedia typePrint, e-book, audiobookPages400 pp (first edition, hardback)ISBN978-0060197353 The Darling is a historical novel written by Russell Banks, and published on October 12, 2004, by HarperCollins. Summary The novel is narrated by Hannah Musgrave, a woman in her fifties reflecting back on her life as a politically radi...

 

 

Ministry of Industry (Japan)

Japanese ministry from 1870 to 1885 The Ministry of Public Works (工部省, Kōbushō) was a cabinet-level ministry in the Daijō-kan system of government of the Meiji period Empire of Japan from 1870 to 1885. It is also sometimes referred to as the “Ministry of Engineering” or “Ministry of Industry”.[1] History The Cabinet officially announced the establishment of the Public Works on December 12, 1870, by the advice of Edmund Morel, chief engineer of the Railway Construction...

 

 

Pandemi Covid-19 di Pakistan

Artikel ini mendokumentasikan suatu wabah penyakit terkini. Informasi mengenai hal itu dapat berubah dengan cepat jika informasi lebih lanjut tersedia; laporan berita dan sumber-sumber primer lainnya mungkin tidak bisa diandalkan. Pembaruan terakhir untuk artikel ini mungkin tidak mencerminkan informasi terkini mengenai wabah penyakit ini untuk semua bidang. Artikel ini memerlukan pemutakhiran informasi. Harap perbarui artikel dengan menambahkan informasi terbaru yang tersedia. Pembaruan tera...

قطبية (علاقات دولية)

  لمعانٍ أخرى، طالع قطبية (توضيح). في العلاقات الدولية، القطبية تُمثّل أيًا من الطرق المختلفة التي تُوزّع فيها السلطة داخل النظام الدولي. حيث تصف طبيعة النظام الدولي في أي فترة زمنيّة معيّنة. يتميّز أحدها عمومًا بثلاثة أنواع من الأنظمة: أحادية القطبية، ثنائيّة القطبي�...

 

 

Denial-of-service attack

Type of cyber-attack DoS redirects here. For the family of computer operating systems, see DOS. For the United States federal executive department, see United States Department of State. For other uses, see DOS (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Denial-of-service attack – news · newspapers ...

 

 

Metrotranvía de Mendoza

Metrotranvía de Mendoza Metrotranvía de Mendoza en la parada 9 de JulioLugarUbicación  Mendoza, ArgentinaÁrea abastecida MaipúLas HerasCapitalGodoy CruzDescripciónTipo Tren ligero / TranvíaInauguración 28 de febrero de 2012 (12 años)Características técnicasLongitud 17 kmEstaciones 25Ancho de vía 1435 mm (ancho estándar)Propietario Gobierno de MendozaExplotaciónEstado En servicioLíneas Ferrocarril General San Martín (1 ramal)Pasajeros 13 millones por año[1]​Ope...

Yonezawa Domain

Japanese historical estate in Dewa province Yonezawa Domain米沢藩under Tokugawa shogunate Japan1601–1871CapitalYonezawa Castle • TypeDaimyō Historical eraEdo period• Established 1601• Disestablished 1871 Today part ofpart of Yamagata Prefecture Moats of Yonezawa Castle, administrative center of Yonezawa Domain Yonezawa Domain (米沢藩, Yonezawa-han) was a feudal domain in Edo period Japan, located in Dewa Province (modern-day Yamagata Prefecture), Japan. It w...

 

 

Hodge conjecture

Unsolved problem in geometry Millennium Prize Problems Birch and Swinnerton-Dyer conjecture Hodge conjecture Navier–Stokes existence and smoothness P versus NP problem Poincaré conjecture (solved) Riemann hypothesis Yang–Mills existence and mass gap vte Topological features of a space X {\displaystyle X} , such as a hole (labelled by A {\displaystyle A} ) are usually detected using singular (co)homology, where the presence of a non-zero class [ α ] ∈ H sing k ( X ) {\displa...

 

 

Boston

Capital of Massachusetts, United States This article is about the American city. For other uses, see Boston (disambiguation). State capital in New England, United StatesBostonState capitalDowntown from Boston HarborAcorn Street on Beacon HillOld State HouseMassachusetts State HouseFenway Park during a Boston Red Sox gameBack Bay from the Charles River FlagSealCoat of armsWordmarkNickname(s): Bean Town, Title Town, othersMotto(s): Sicut patribus sit Deus nobis (Latin)'As God was with...

Stendal

Town in Saxony-Anhalt, Germany For other uses, see Stendal (disambiguation). Not to be confused with Stendhal. Town in Saxony-Anhalt, GermanyStendal TownSeptember 2011 view over Stendal with the St. Nicholas Church Coat of armsLocation of Stendal within Stendal district Stendal Show map of GermanyStendal Show map of Saxony-AnhaltCoordinates: 52°36′N 11°51′E / 52.600°N 11.850°E / 52.600; 11.850CountryGermanyStateSaxony-AnhaltDistrictStendal Subdivisions33Governm...

 

 

Camden International Film Festival

Annual film festival in Camden, Maine Camden International Film FestivalLocationCamden, MaineFounded2005Most recentSeptember 14-17, 2023Websitepointsnorthinstitute.org/ciff/ The Camden International Film Festival, stylized as CIFF, is an annual documentary film festival based in Camden, Rockport, and Rockland, Maine, in the United States that takes place mid-September. Founded in 2005 by Ben Fowlie, the festival highlights craft and innovation within nonfiction storytelling.[1] In add...