Grannbrudespore

Grannbrudespore


Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Gymnadenia
Art: G. borealis
Vitskapleg namn
Gymnadenia borealis
(Druce) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase
Økologi
Habitat: fuktig grasmark
Utbreiing: Dei britiske øyane

Grannbrudespore (Gymnadenia borealis) er ei plante i brudesporeslekta Gymnadenia i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae. Det er uvisst om ho finst i Noreg.

Systematikk

Grannbrudespore har tidlegare vore rekna som ein underart (Gymnadenia conopsea ssp. borealis) på same måte som brudespore og praktbrudespore, men blir no rekna som ein fullverdig art.[1]

Utbreiing

Grannbrudespore (engelsk namn heath fragrant orchid) har vore rekna for å vere endemisk for Dei britiske øyane, men det er eit ope spørsmål om han òg kan finnast i Noreg.[2][3][4] I den britiske raudlista er arten rekna som livskraftig (LC),[5] lokalt i England og Wales er statusen usikker (DD, data deficient),[6][7] og han er ikkje nemnd for tiltak i Skottland.[8] I den irske raudlista har arten status som livskraftig (LC).[9]

Hybridar

Dei tre taksona i brudesporeslekta på Dei britiske øyane som no har status som eigne artar, er førebels ikkje så godt kartlagde. Ein reknar med at grannbrudespore dannar hybridar med både brudespore (Gymnadenia borealis × conopsea) og praktbrudespore (Gymnadenia borealis × densiflora).[10]

Grannbrudespore kan danne ein intergenerisk hybrid (hybrid mellom ulike slekter) med purpurmarihand (Dactylorhiza majalis ssp. purpurella × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia varia),[11] som er funnen i Nord-England, Skottland og Irland. Hybridar med Dactylorhiza majalis ssp. praetermissa (Dactylorhiza majalis ssp. praetermissa × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia lacerta)[12] er registrerte i Sør-England. Ein hybrid med flekkmarihand (Dactylorhiza maculata ssp. maculata × Gymnadenia borealis eller ×Dactylodenia evansii)[13] er registrert spreidd i Storbritannia og Irland. Ein reknar òg med at arten dannar ein intergenerisk hybrid med skogmarihand (Dactylorhiza maculata ssp. fuchsii × Gymnadenia borealis).[10]

Referansar

  1. ↑ Christiane Stark mfl. (2011). «Strong genetic differentiation between Gymnadenia conopsea and Gymnadenia densiflora despite morphological similarity». Plant Systematics and Evolution 293 (1-4): 213–226. ISSN 1615-6110. doi:10.1007/s00606-011-0439-x. 
  2. ↑ «PoWO: Gymnadenia borealis». Plants of the World Online. Henta 11. mars 2022. 
  3. ↑ Jarle W. Bjerke og Karl-Birger Strann (2009). «Orkideen tettbrudespore Gymnadenia densiflora i Nord-Norge» (PDF). Blyttia 67 (2): 126–133. ISSN 0006-5269. 
  4. ↑ Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 200. 
  5. ↑ «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022. 
  6. ↑ «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022. 
  7. ↑ «A Vascular Plant Red Data List for Wales / Rhestr o Blanhigion Fasgwlaidd Data Coch ar gyfer Cymru». Plantlife Wales. 2008. Henta 9. mars 2022. 
  8. ↑ «Scottish Biodiversity List». Scotland's Nature Agency / Buidheann Nàdair na h-Alba. 2020. Henta 9. mars 2022. 
  9. ↑ «Ireland Red List No. 10: Vascular Plants» (PDF). National Parks & Wildlife Service. 2016. Henta 9. mars 2022. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Anne and Simon Harrap (2009). Orchids of Britain and Ireland (2. utg.). London: A & C Black. ISBN 978-1-408-10571-9. 
  11. ↑ «PoWO: ×Dactylodenia varia». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023. 
  12. ↑ «PoWO: ×Dactylodenia lacerta». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023. 
  13. ↑ «PoWO: ×Dactylodenia evansii». Plants of the World Online. Henta 31. januar 2023. 

Bakgrunnsstoff