Dei store sjøane

For andre tydingar av oppslagsordet, sjå Dei store sjøane i Afrika.
Dei store sjøane
Dei store sjøane sett frå verdsrommet.
Frå venstre: Superiorsjøen, Michigansjøen, Huronsjøen, Eriesjøen, Ontariosjøen.
Land  USA
Kart
Dei store sjøane
45°45′N 84°00′W / 45.75°N 84°W / 45.75; -84
Wikimedia Commons: Great Lakes

Dei store sjøane er fellesnemninga på dei fem innsjøane Ontariosjøen, Eriesjøen, Øvresjøen (Lake Superior), Huronsjøen og Michigansjøen i grenseområdet mellom USA og Canada.

Sjøane er den største gruppa med ferskvassjøar i verda, er ein del av det største ferskvassystemet i verda. Innsjøane inneheld over 35 000 øyer og er kopla til havet gjennom eit system av sluser, kanalar og elver. Slusene er for smale for mange skip, noko som har avgrensa sjøfarten på sjøane. Trass i storleiken har dei ein tendens til å fryse til om vinteren.

Ein mykje mindre, sjette innsjø, St. Clairesjøen, mellom Huron og Erie er og ein del av det same ferskvassystemet, men blir ikkje rekna mellom dei store innsjøane.

Elvene i ferskvassystemet

Systemet inkluderer og elvene som bitt sjøane saman:

Michigansjøen er kopla til Huronsjøen gjennom Mackinacstredet. Desse to sjøane ligg like høgt over havet og er geologisk det same vatnmassivet, men er geografisk skilt og blir derfor rekna for å vere to sjøar. Ei halvøy og store øyer deler Huron i to delar; hovedsjøen og Georgian bay.

Utløp

Det viktigaste utløpet frå systemet er St. Lawrence-elva, som renn ut frå Ontariosjøen gjennom Quebec til Atlanterhavet. Eit utal elver renn inn i dette systemet, over 200 berre i Øvresjøen.

Nøkkeltal

Frå vest mot aust, den retninga vatnet generelt flyt, plasserer sjøane seg slik:

Namn Overflate Volum Største djup Høgde over havet Grensar mot Info
Superior 82.000 km² 12.232 km3 406 m 183 m Ontario, Canada; Wisconsin, Minnesota, Michigan, USA. Den største ferskvatnsjøen i verda målt ettert areal, nest størst i volum.
Michigan 57.750 km² 4.918 km3 281 m 177 m Indiana, Wisconsin, Illinois, Michigan, USA Den einaste som ligg fullstendig i USA. Same høgde over havet og eigentleg det same vatnmassivet som Huron, men de ligg geografisk skilt.
Huron 59.600 km² 3.538 km3 230 m 177 m Michigan, USA; Ontario, Canada. Den nest største. Inneheld Manitoulin Island, den største innsjøøya i verda.
Erie 24.000 km² 483 km3 ? m 174 m Ohio, New York, Pennsylvania, Michigan, Ontario. Den minste i volum og den grunnaste.
Ontario 19.009 km² 1.639 km3 244 m 75 m New York, USA; Ontario, Canada Den minste overflata og ligg mykje lågare enn dei andre

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Dei store sjøane