Zdravljica

Zdravljica
Zdravljica

Zdravljica (Nederlands: heildronk) is het gedicht van de Sloveense dichter France Prešeren waarop het huidige Sloveense volkslied is gebaseerd.

Het werd in 1844 geschreven. De publicatie werd aanvankelijk door de censuur verboden. Eerst na afschaffing van de censuur als gevolg van de revolutie in 1848 kon het gedicht verschijnen. Het werd de eerste keer gedrukt in het tijdschrift Novice op 26 april 1848 door Janez Bleiweis. Het gedicht propageert de gedachte van het Verenigde Slovenië (Zedinjena Slovenija), de vereniging van alle Slovenen onder eenzelfde bestuur, wat tijdens het revolutiejaar 1848 en daarna steeds opnieuw een belangrijke rol zou spelen. Op 24 september 1905 schreef Stanko Premrl (koor)muziek voor het gedicht.

De tekst van "Zdravljica" heeft steeds inspiratie geboden aan de strijd voor nationale zelfbeschikking. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het lied populair. Deze belangstelling voor het lied bleef bestaan in het naoorlogse Joegoslavië; het gold lange tijd als het officieuze volkslied van de Sloveense republiek. Op 27 september 1989 werd het zevende couplet bij wet tot nationaal volkslied uitgeroepen.

Tekst

Hieronder volgt de integrale Sloveense tekst en twee vrije vertalingen in het Duits en Engels:

Spet trte so rodile Die Rebe hat nun wieder The vintage, friends, is over,
prijat'li vince nam sladkó, den süßen Labetrunk beschert, And here sweet wine makes, once again,
ki nam oživlja žile, der uns're Pulse hebet Sad eyes and hearts recover
srce razjásni in oko, der Herzen uns und Augen klärt; Puts fire into every vein.
ki utopi der ertränkt, Drowns dull care
vse skrbi, was da kränkt, Everywhere
v potrtih prsih up budi! der Hoffnung in die Brust uns senkt. And summons hope out of despair.
 
Komú narpred veselo Wem sei der erste, frohe To whom with acclamation
zdravljico, bratje! čmo zapét'! Toast, ihr Freunde! wohl gebracht? And song shall we our first toast give?
Bog našo nam deželo, Der Heimat, der geliebten, God save our land and nation
Bog živi ves slovenski svet, sie wahre Gottes heil'ge Macht; And all Slovenes where'er they live,
brate vse, Brüder ihr, Who own the same
kar nas je euch dann hier, Blood and name,
sinov sloveče matere! Slovenensöhnen für und für! And who one glorious Mother claim.
 
V sovražnike 'z oblakov Es mögen Blitze treffen Let thunder out of heaven
rodú naj naš'ga treši gróm den Feind aus hoher Wolkenbahn, Strike down and smite our wanton foe!
prost, ko je bil očakov, denn frei, wie es gewesen, Now, as it once had thriven,
najprej naj bo Slovencov dom; sei unser Vaterland fortan; May our dear realm in freedom grow.
naj zdrobé und zersprengt May fall the last
njih roké und verdrängt Chains of the past
si spone, ki jih še težé! die Fessel, die es jetzt noch zwängt. Which bind us still and hold us fast!
 
Edinost, sreča, sprava Versöhnung, Glück und Eintracht Let peace, glad conciliation,
k nam naj nazaj se vrnejo; kommt, wendet euch zu uns aufs neu', Come back to us throughout the land!
otrók, kar ima Slava, Kinder, ihr des Ruhms, alle, Towards their destination
vsi naj si v róke sežejo o reicht die Hände euch getreu; Let Slavs henceforth go hand-in-hand!
de oblast dass die Macht Thus again
in z njo čast, neu erwacht, Will honour reign
ko préd, spet naša boste last! mit ihr die Ehr' wie eh' uns lacht. To justice pledged in our domain.
 
Bog žívi vas Slovenke Erhalt' euch Gott, ihr edlen To you, our pride past measure,
prelepe, žlahtne rožice; Slovenenrosen, schön und fein; Our girls! Your beauty, charm and grace!
ni take je mladenke, nicht gibt es euresgleichen, There surely is no treasure
ko naše je krvi dekle; ihr wunderholden Mägdelein! To equal maidens of such race.
naj sinóv Söhne kühn Sons you'll bear,
zarod nov mögt ihr zieh'n Who will dare
iz vas bo strah sovražnikov! dem Feind zum Schreck, euch zum Gewinn. Defy our foe no matter where.
 
Mladenči, zdaj se pije Ein Hoch euch jungen Männern, Our hope now, our to-morrow -
zdravljica vaše, vi naš up; ihr uns're Hoffnung, uns're Lust; The youths - we toast and toast with joy.
ljubezni domačije kein Gift soll je ertödten No poisonous blight or sorrow
noben naj vam ne usmŕti strup; die Heimatslieb' in eurer Brust. Your love of homeland shall destroy.
ker zdaj vas seid bereit, With us indeed
kakor nas, wo ihr seid, You're called to heed
jo sŕčno bránit kliče čas! das Land zu schützen ruft die Zeit! Its summons in this hour of need.
 
Živé naj vsi naródi Ein Lebehoch den Völkern, God's blessing on all nations,
ki hrepené dočakat' dan, die sehnend nach dem Tage schau'n, Who long and work for that bright day,
ko, koder sonce hodi, an welchem aus dem Weltall When o'er earth's habitations
prepir iz svéta bo pregnan, verjaget wird der Zwietracht Grau'n; No war, no strife shall hold its sway;
da rojak wo dem Freund Who long to see
prost bo vsak, Freiheit scheint That all men free
ne vrag, le sosed bo mejak! Freiheit scheint No more shall foes, but neighbours be!
 
Nazadnje še, prijatlji, Zuletzt noch laßt uns trinken At last to our reunion -
kozarce zase vzdignimo, auf unser Wohl die flüss'ge Glut, To us the toast! Let it resound,
ki smo zato se zbratli, auf uns, die wir verbrüdert, Since in this gay communion
ker dobro v srcu mislimo; weil wir im Herzen treu und gut; By thoughts of brotherhood we're bound
dókaj dni viele Jahr', May joyful cheer
naj živí sonnenklar Ne'er disappear
vsak, kar nas dobrih je ljudi! jedwedem Guten uns'rer Schar From all good hearts now gathered here.
Zie de categorie Zdravljica van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.