Valenciennes (historische Nederlandse naam: Valencijn[2]) is een Noord-Franse stad in het Noorderdepartement, gelegen aan de rivier Schelde. Het is een industriestad (textiel, auto-industrie) met op 1 januari 2022 42.979[1] inwoners, maar centrum van een agglomeratie van ruim 300.000 inwoners.
Geschiedenis
Vestingstad
Vanaf het midden van de 10e eeuw was Valenciennes als vestingstad onderdeel van een markgraafschap. Omstreeks 1049 werden de graven van Bergen ook markgraaf van Valenciennes. Vanaf 1071 is het de hoofdstad van het nieuwe graafschap Henegouwen. Zodoende werd het later deel van de Bourgondische staten en vervolgens ook van de Habsburgse Nederlanden. In 1114 kreeg Valenciennes stadsrechten.
Stadsbrand
In 1171 vond in Valenciennes een grote stadsbrand plaats.
Calvinistisch bolwerk
Omstreeks 1560 was Valenciennes[3] een broeiplaats van het calvinisme. In 1562 brak hier het eerste gewelddadige verzet in de Nederlanden uit tegen de geloofsvervolging. Op de Journée des mal brûlés (de dag van de slecht-verbranden) werden enkele tot de brandstapel veroordeelde protestanten door een volksmassa bevrijd.
De Beeldenstorm bereikte Valencijn op 24 augustus1566. Hierna werd de stad een van de allereerste brandhaarden van opstand. Op 24 maart1567 werd Valencijn heroverd door Spaanse regeringstroepen, wat daarmee een van de eerste gevechten in de Tachtigjarige Oorlog was.
Rond 1577 trokken de Spaanse troepen zich terug ten gevolge van het door Don Juan getekende Eeuwig Edict. Na de herinname van de stad door de hertog van Parma in 1580 werd het calvinisme er met wortel en tak uitgeroeid en vluchtten vele calvinisten naar het noorden.
Na het zoveelste beleg in 1677 werden Valencijn en grote delen van Henegouwen door de Fransen bezet en bij de vrede van Nijmegen in 1678 kwam de streek bij Frankrijk. Na de Franse Revolutie werden vrijwel alle kerken afgebroken, alleen de kleine jezuïetenkerk, nu de kerk Saint-Nicolas en de minderbroederskerk, nu de Saint-Gerykerk, ontsnapten aan de afbraak. Op 7 april 1843 stortte het 70 meter hoge belfort in. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de binnenstad zwaar beschadigd : onder meer op de Place d'Armes, waar van het fraaie stadhuis alleen nog de voorgevel overeind stond.
Industrie
De Valenciennekant werd naar deze stad vernoemd. In de eerste helft van de 18e eeuw werd in de omgeving steenkool ontdekt, wat onder meer leidde tot de oprichting van de Compagnie des mines d'Anzin in het naburige Anzin. Verschillende mijnschachten werden geopend in Valenciennes en de stad ontwikkelde zich dankzij de mijn- en staalnijverheid tot een belangrijke industriestad. Vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw werd de stad economisch zwaar getroffen door de sluiting van eerst de steenkoolmijnen en later de staal- en glasfabrieken met een hoge werkloosheid tot gevolg.
Het Hôpital du Hainaut uit de 18e eeuw. Het werd in 1945 geklasseerd als monument historique.
De oude Mont-de-Piété (Berg van barmhartigheid) uit de 17e eeuw. Het gebouw werd in 1968 ingeschreven en in 1994 geklasseerd als monument historique.
Van het oude jezuïetencollege werd in 1937 de bibliotheek geklasseerd als monument historique. De oude kapel, nu de Église Saint-Nicolas, werd in 1968 ingeschreven als monument.
De oude schachttoren van de Fosse Dutemple werd in 1992 als monument historique ingeschreven.
Het Maison du Prévôt. De gevel en bedaking werd in 1923 geklasseerd als monument historique.
Het Hôtel Floréal, waarvan in 1946 verschillende delen werden geklasseerd.
Verschillende andere woonpanden in de stad werden in 1944 en later ingeschreven als monument historique omwille van hun gevel en bedaking.
Verschillende onderdelen van de oude citadel werden in 1987 ingeschreven als monument historique.
De Tour de Dodenne, in 1904 geklasseerd
De Cimetière Saint-Roch dateert van het eind van de 18e eeuw. Er liggen verschillende bekende personen begraven. Op de begraafplaats bevindt zich ook een Brits militair perk met een 900-tal gesneuvelden, hoofdzakelijk uit de Eerste Wereldoorlog.
Stadhuis
Église Notre-Dame du Saint-Cordon
Museum
Église Saint-Géry
Maison du Prévôt
Hôtel Floréal
Beschermde gevel, Rue de Famars 12
Schachttoren van de Fosse Dutemple
Jezuïetencollege
Tour de Dodenne
Geografie
De oppervlakte van Valenciennes bedroeg op 1 januari 2022 13,82 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 3.109,9 inwoners per km².
De onderstaande kaart toont de ligging van Valenciennes met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.
Demografie
Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).
Na een afwezigheid van veertig jaar is de tram in de zomer van 2006 teruggekeerd in het straatbeeld van Valenciennes.
Sport
Valenciennes heeft een voetbalclub Valenciennes FC, die in de hogere reeksen speelt. Van 2006 tot 2014 speelde de club nog in de Ligue 1. Er is ook een zeer succesvolle basketbalclub voor dames U.S.O.V. waar ook Ann Wauters speelde van 1998 tot 2004. Valenciennes is vier keer etappeplaats geweest in de wielerkoers Ronde van Frankrijk. In 1970 was de Belg Roger de Vlaeminck er de eerste ritwinnaar, terwijl in 1991 de Nederlander Jelle Nijdam er voorlopig als laatste een dagzege behaalde.
,_f._59v-60r_-_Recueil_des_antiquit%C3%A9s_de_Valenciennes_(cropped).png)
.jpg)
1.jpg)
_Valenciennes.jpg)
_Valenciennes.jpg)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
