PROFILPELAJAR.COM

Tinus Osendarp
	Tinus Osendarp in 1936
Volledige naam	Martinus Bernardus Osendarp
Geboortedatum	21 mei 1916
Geboorteplaats	Delft
Overlijdensdatum	20 juni 2002
Overlijdensplaats	Heerlen
Nationaliteit	Nederland
Lengte	1,77 m
Gewicht	77 kg
Sportieve informatie
Discipline	sprint
Trainer/coach	Erwin Kossak
Eerste titel	Ned. kampioen 100 m 1935
OS	1936
Extra	Ned. recordhouder 200 m 1936-1965, 4 x 100 m 1934-1963
Portaal	Atletiek

Dankwoord van de bronzen Osendarp in 1936 na terugkeer van de Olympische Spelen

Martinus Bernardus (Tinus) Osendarp (Delft, 21 mei 1916 - Heerlen, 20 juni 2002) was een Nederlandse atleet, die in de jaren dertig van de 20e eeuw tot de beste sprinters van de wereld behoorde. Hij nam eenmaal deel aan de Olympische Spelen en veroverde bij die gelegenheid twee bronzen medailles. In de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich aan bij de NSB, de Nederlandsche SS en was betrokken bij acties van het beruchte Commando Leemhuis. Hiervoor werd hij veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf. Na een deel van de straf in detentie doorgebracht te hebben, werd hij tewerkgesteld in de Limburgse mijnen.

Biografie

Begin atletiekloopbaan

Osendarp was afkomstig uit een milieu van vishandelaren in het oude centrum van Delft. Op zijn tiende verhuisde hij met zijn ouders naar Rijswijk, nadat zijn vader daar eigenaar was geworden van een exportbedrijf in groenten en fruit.^[1] Hij begon zijn sportcarrière als voetballer bij VUC, maar deed op aanraden van zijn trainer "voor de grap" eens mee aan atletiekwedstrijden. Hetzelfde jaar werd hij derde op de 100 m bij de Nederlandse kampioenschappen.

Bij de Europese kampioenschappen atletiek 1934 in Turijn (waar Chris Berger furore maakte) nam Osendarp deel aan de 100 m, 200 m en de 4 x 100 m estafette. Op zowel de 200 m als de 4 x 100 m estafette won hij een bronzen medaille. Bij de 100 m moest hij genoegen nemen met een vijfde finishpositie.

Olympisch eremetaal

Het hoogtepunt van zijn carrière waren de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn. Daar werd hij derde op de 100 m en 200 m, die beide gewonnen werden door Jesse Owens. Tinus Osendarp werd alom omschreven als "de snelste blanke" en werd in Nederland als een held ingehaald. Twee jaar later evenaarde hij de prestatie van Berger door op het EK in Parijs de beide sprintafstanden te winnen. In zijn gehele atletiekcarrière veroverde hij op de sprintnummers in totaal vijftien nationale titels. Osendarp liep in 1944 zijn laatste NK atletiek.^[2]

NSB en SS

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verloor hij zijn baan bij de KLM en ging werken bij de politie in Den Haag. In 1941 werd hij lid van de NSB. Later trad hij toe tot de Germaanse SS^[3] en de Sicherheitsdienst. In 1944 kwam hij bij het beruchte Commando Leemhuis in Den Haag. Daar was hij betrokken bij de arrestatie van tientallen verzetsmensen, waarvan een aantal in gevangenschap is omgebracht.

Gevangenisstraf

Na de bevrijding werd Osendarp gearresteerd en veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf.^[3] Hij kwam, doordat hem gratie werd verleend, vervroegd vrij in 1952 en werkte vervolgens in de Limburgse mijnen. In 1958 werd hij daarnaast trainer bij atletiekvereniging Kimbria in Maastricht en vanaf 1972 bij Achilles-Top in Kerkrade. Hij ging met pensioen in 1972 en overleed in 2002 op 86-jarige leeftijd.^[4]^[5]

Bioscoopjournaal van het NK atletiek in 1942, waar Tinus Osendarp de 200 m heren wint.

Kampioenschappen

Internationale kampioenschappen

Onderdeel	Titel	Jaar
100 m	Europees kampioen	1938
200 m	Europees kampioen	1938
100 yd	Brits AAA-kampioen	1936, 1938
220 yd	Brits AAA-kampioen	1935
4 x 110 yd	Brits AAA-kampioen	1936

Nederlandse kampioenschappen

Onderdeel	Jaar
100 m	1935, 1936, 1937, 1938, 1941, 1943, 1944
200 m	1935, 1936, 1938, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944

Persoonlijke records

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
100 m	10,4 s	7 juli 1936	Amsterdam
200 m	21,1 s (ex-NR)	28 juni 1936	Amsterdam
400 m	49,0 s	1937

Onderscheidingen

Sauer-beker - 1933

Bronnen, noten en/of referenties

Blankers, J., Haitsma, J. en Moerman, J. (1951) Gouden boek der K.N.A.U., Uitgegeven ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum. N.V. Drukkerij Joh. Mulder
Werkgroep Statistiek KNAU (1994) Atletiekstatistiek Aller Tijden KNAU
Heere, A. en Kappenburg, B. (2000) 1870 – 2000, 130 jaar atletiek in Nederland Groenevelt b.v. ISBN 9090128670
Konings, C. (06-05-10) Atletiekunie-archivaris
(en) British Athletics Championships 1919-1939 op gbrathletics.com
Archief Stichting Atletiekerfgoed (geraadpleegd 15 juli 2022)