Sint-Omaars (Frans: Saint-Omer) is een stad in het noorden van Frankrijk (departement Pas-de-Calais), op de grens tussen Frans-Vlaanderen en Artesië, gelegen aan de rivier de Aa en de Canal de Neufossé (Nieuwegracht). De stad had op 1 januari 2021 een oppervlakte van 16,4 vierkante kilometer en telde toen 14.661[1] inwoners (894 inwoners per km²). Sint-Omaars is een regionaal verzorgings- en cultuurcentrum (met scholen, markt, musea) met enige industrie (onder andere textiel, voedingswaren, glas, machines).
Kaart van de gemeente met de belangrijkste infrastructuur, bodemgebruik en omliggende gemeenten
Geschiedenis
Sint-Omaars is in de 7e eeuw ontstaan onder de naam Sithiu (Sithieu of Sitdiu), rond de onder impuls van Audomarus (Omaar of Odemaar) gestichte Sint-Bertinusabdij. De abdij ontleent haar naam aan Bertinus van Artesië, die er als metgezel van Audomarus werkzaam was. In de 10e eeuw kreeg de stad haar huidige benaming Sint-Omaars.
Mét het graafschap Artesië kwam de stad in 932 in bezit van de graven van Vlaanderen, en in de 12e en 13e eeuw bloeide er de lakenindustrie. Tijdens haar grote bloeiperiode was de stad de eerste stad in het westen waaraan officieel stadsrechten verleend werden (1127). Nadien moest de stad haar leidinggevende positie in de lakenhandel afstaan aan Brugge. Sint-Omaars ging door het Verdrag van Pont-à-Vendin op 25 februari1212 voor Vlaanderen verloren en werd een van de hoofdplaatsen van het nieuw opgericht graafschap Artesië. Ferrand van Portugal probeerde de stad terug te winnen maar hij werd verslagen in de Slag bij Bouvines (1214). Niettegenstaande deze afsplitsing bleef de stad in belangrijke mate binnen het economische netwerk van de Nederlanden. In 1306 kwamen de ambachten van Sint-Omaars in opstand tegen de elite in de stad, wat blijkt uit een brief die Pieter De Coninck uit Brugge aan hen schreef.[2]
de gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk in Sint-Omaars (13e-15e eeuw), kathedraal van het voormalige bisdom Sint-Omaars, met 50 meter hoge westertoren (eind 15e eeuw), bezit een interessant interieur:
de zgn. Grand Dieu de Thérouanne (Grote God van Terwaan), beeldengroep afkomstig van de voorgevel van de vroegere kathedraal van Terwaan, die door keizer Karel V in 1553 werd verwoest,
oude grafstenen, waaronder een cenotaaf van de heilige Sint-Audomarus,
12e-eeuwse vloertegels met bloemen en andere figuratieve motieven
een astronomisch uurwerk dat gebouwd werd voor het kapittel van de (latere) kathedraal, tussen 1555 en 1559 , om de machtige Sint-Bertinusabdij met kennis te overtroeven
het voormalige bisschoppelijk paleis (1680-1701; vergroot in 1843-1844) doet thans dienst als gerechtshof
.svg){kind=small}
