Het Parlement van Zuid-Ossetië (Russisch: Парламент Республики Южная Осетия) is de wetgevende macht van de deels erkende Republiek Zuid-Ossetië en functioneert in een presidentieel systeem. Het zetelt in hoofdstad Tschinvali en wordt niet door Georgië erkend, noch door de overgrote meerderheid van de internationale gemeenschap.
Zuid-Ossetië heeft een meerpartijenstelsel. Na de verkiezingen van 2024 werden vier partijen vertegenwoordigd in het parlement, naast een negental partijloze parlementsleden die via een enkelvoudig district werden gekozen.
Naamgeving
Van 1990 tot 1993 heette het parlement Opperste Sovjet en tussen 1993 en 1996 Staatsraad (Staat Nychas, Паддзахадон Ныхас, Padzahadon Nychas of Госныхас, Gosnychas).[1] Daarna werd gekozen voor een internationaal bekendere aanduiding, 'parlement'.
Voorzitter
Voormalig voorzitter Alan Alborov, oprichter van de partij Nychas.
Het parlement wordt voorgezeten door een uit de leden gekozen parlementsvoorzitter. Na de verkiezingen van 2024 werd Alan Margiev op 24 juni 2024 door het nieuwe parlement verkozen tot voorzitter.[2] Hij volgde Alan Alborov op, de oprichter van Nychas en voormalig burgemeester van Tschinvali, die 15 september 2022 voorzitter was. Alborov werd verkozen nadat zijn voorganger Alan Tadtaev van Verenigd Ossetië door president Alan Gaglojev gedwongen werd op te stappen.[3][4]
Elke vijf jaar wordt een nieuw parlement gekozen in de zelfverklaarde republiek Zuid-Ossetië. Deze verkiezingen worden door Georgië als illegaal gezien en worden derhalve niet erkend. De internationale gemeenschap, met name de westerse bondgenoten en de OVSE, volgt Georgië in grote meerderheid hierin. De OVSE stuurt geen verkiezingswaarnemers. De autoriteiten in Zuid-Ossetië rekruteren echter in samenwerking met Rusland onofficiële waarnemers uit sympathiserende kringen.[7][8][9] Deze komen uit landen die Zuid-Ossetië erkennen, zoals Rusland, Venezuela of Syrië, maar ook uit EU-lidstaten.[11] Hieronder een overzicht van alle verkiezingen en parlementssamenstellingen.
Achtste Parlement (2024-2029)
Voor de verkiezingen voor het achtste parlement op 9 juni 2024 werden zeven deelnemende partijen geregistreerd. De deelname van vijf andere partijen werd geweigerd. In totaal werden 185 kandidaten geregistreerd, waarvan 112 voor de enkelvoudige districten.[12] Er was een gemengd kiessysteem van toepassing, waarin 17 leden werden gekozen via enkelvoudige districten en 17 leden door middel van evenredige vertegenwoordiging via partijlijsten, met een kiesdrempel van 7%. Aanvankelijk werden ruim 29.000 kiezers geregistreerd,[13] ruim 6.000 minder dan in 2019, maar bij de definitieve uitslag werden 34.333 kiesgerechtigden gerapporteerd.
Verenigd Ossetië van voormalig president Anatoli Bibilov won 31,7% van de stemmen, op korte afstand gevolgd door Nychas van president Alan Gaglojev die 30,6% van de stemmen kreeg. De Volkspartij en de Communistische Partij behaalden ook de kiesdrempel van 7%, maar drie andere partijen bleven daaronder. Bij de definitieve uitslag werd een opkomst van 68,9% gemeld. Er kon tevens in Moskou en Vladikavkaz gestemd worden. In Vladikavkaz werden stembiljetten met "verdwijnende inkt" gerapporteerd, waardoor 733 van de 2.624 stembiljetten (28%) afgekeurd werden.[14] Nychas won daarnaast vier districten en wist kort na de verkiezingen ook de steun te verwerven van meerdere onafhankelijke kandidaten.[15] De partij claimde daarmee een meerderheid van 19 zetels, genoeg om zonder hun coalitiegenoot Volkspartij te regeren.[16] Nychas had in naam in negen districten kandidaten in de race,[17] maar had ook zogenaamd onafhankelijke kandidaten ingezet, waarbij deze verborgen hielden namens wie ze eigenlijk meededen.[16]
De verkiezingen werden door de Georgische regering en internationale partners veroordeeld als "onwettig" en een "grove schending van de soevereiniteit en territoriale integriteit van Georgië binnen zijn internationaal erkende grenzen".[18]
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 9 juni 2024.
De verkiezingen voor het zevende parlement werden op 9 juni 2019 gehouden. De opkomst was ruim 66%. Door een electorale hervorming werd er gestemd met een gemengd een kiessysteem waarin 17 leden worden gekozen via enkelvoudige districten en 17 leden door middel van evenredige vertegenwoordiging via partijlijsten met een kiesdrempel van 7%. Opvallend: kiezers konden ook een stem "tegen alle kandidaten" uitbrengen.
De regerende Verenigd Ossetië verloor als gevolg van de verkiezingen de meerderheid in het parlement.[22] Het leunt sindsdien op gedoogsteun van 3 onafhankelijken, maar komt hiermee een zetel tekort voor een meerderheid. Het parlement kreeg in 2021 te maken met een constitutionele crisis door boycottende parlementsleden na de dood van een gevangene.[23] Parlementsleden probeerden in januari 2022, drie maanden voor geplande presidentsverkiezingen, president Anatoli Bibilov tevergeefs uit het ambt te zetten naar aanleiding van een hoogopgelopen dispuut over de parlementscommissie die de grensdemarcatie met Georgië moest onderzoeken. Bibilov werd verweten dat hij 200 km² territorium dat aan Zuid-Ossetië zou toebehoren aan Georgië had weggegeven.[24]
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 9 juni 2019.
Het zesde parlement werd op 8 juni 2014 gekozen, door middel van een geheel proportionele stembusgang op basis van partijlijsten en een kiesdrempel van 7%. De nieuwe partij Verenigd Ossetië, geleid door Anatoli Bibilov die in 2011 de presidentsverkiezing in de tweede ronde verloor en succesvol protest aantekende tegen de uitslag, won de absolute meerderheid met 20 zetels. Er werden daarnaast nog twee nieuwe partijen gekozen. De regerende Eenheidspartij van president Edoeard Kokojti en de Communistische Partij gingen roemloos ten onder en verdwenen uit het parlement.
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 8 juni 2014.
Het vijfde parlement werd op 31 mei 2009 gekozen, door middel van een geheel proportionele stembusgang op basis van partijlijsten en een kiesdrempel van 7%. De enkelvoudige districten waren afgeschaft alsmede de vier aparte mandaten voor de gebieden in Zuid-Ossetië die tot 2008 onder Georgisch gezag stonden.
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 31 mei 2009.
Het vierde parlement werd op 23 mei 2004 gekozen, door middel van een gemengd systeem. Van de 34 zetels werden 15 verkozen door evenredige vertegenwoordiging via partijlijsten en 15 via enkelvoudige districten. Vier zetels waren gereserveerd voor de gebieden in Zuid-Ossetië die onder Georgisch gezag stonden.[30] In 2009, de eerste verkiezing na de Russisch-Georgische Oorlog waarbij Georgië het laatste gezag over Zuid-Ossetië verloor, werd van dit systeem afgestapt. De inwoners van de Georgisch gecontroleerde gebieden boycotten de verkiezing, waardoor deze districtszetels net als in 1999 ongevuld bleven.[31] De Georgische activistische beweging Kmara ("Genoeg!") die een rol speelde in de Georgische Rozenrevolutie een half jaar eerder was present in de regio, en had ook Ossetische participanten onder zich.
De Eenheidspartij van president Edoeard Kokojti behaalde de meeste stemmen (54,6%) en versloeg de regerende Communistische Partij die 24,7% behaalde. De pas opgerichte Volkspartij van Zuid-Ossetië kreeg 11,4% van de stemmen. De laatste gerapporteerde opkomst was 52% om 13:00 uur waarmee de verkiezing de geldigheidsdrempel van 50%+1 behaalde.[30]
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 23 mei 2004.
Bronnen: Caucasian Knot;[30][33][34] International Crisis Group;[32]
Derde Parlement (1999-2004)
De verkiezingen van 12 mei 1999 werden gehouden onder een veranderd stelsel: de 34 zetels werden gekozen volgens een gemengd systeem van evenredige vertegenwoordiging via partijlijsten (11 zetels) en enkelvoudige districten (23 zetels).[36] De districtszetels waren verdeeld over de bestuurlijke districten: de stad Tschinvali (8), het rurale district Tschinvali (3), Dzau (3), Znaur (3) en Leningor (1).[37] Vijf districtszetels waren gereserveerd voor de Georgisch bevolkte en gecontroleerde gebieden in Zuid-Ossetië, maar zij boycotten de verkiezing.
De Communistische Partij behaalde met 47,7% de meeste stemmen en won daarmee 12 zetels verspreid over 7 proportionele en 5 districtszetels.[38] In deze parlementsperiode werd de grondwet herzien en in 2001 in een referendum aan de bevolking voorgelegd.
Uitslag parlementsverkiezing Zuid-Ossetië op 12 mei 1999.[39]
Op 27 maart 1994 werden de tweede Zuid-Ossetische parlementsverkiezingen gehouden,[41] waarbij de Communistische Partij 47,2% van de stemmen behaalde, genoeg voor 19 van de 36 zetels.[43] Het volgde hiermee het nationalistische Volksfront (Adaemon Nychas) op als regeringspartij.
Eerste Parlement (1990-1994)
Op 9 december 1990 werd tegen de wens van de Georgische Sovjet autoriteiten de eerste verkiezing in Zuid-Ossetië gehouden voor een parlement van de op 20 september 1990 eenzijdig uitgeroepen Zuid-Ossetische Democratische Sovjetrepubliek (een volwaardige SSR, onafhankelijk van de Georgische SSR). Dit parlement bestond uit 64 afgevaardigden.[41] Er werd door de Zuid-Osseten een opkomst van 72% geclaimd, meer dan het Ossetische bevolkingsaandeel in de regio.[45] Na de verkiezingen verklaarden de Zuid-Osseten, onder leiding van het nationalistische Volksfront (Adaemon Nychas), zich op 11 december 1990 bestuurlijk ondergeschikt aan Moskou in plaats van Tbilisi.
↑De waarnemers uit de EU worden met name gerekruteerd uit Rusland-gezinde partijen of groeperingen,[8] veelal van radicaal-rechtse signatuur, zoals de Duitse Gunnar Lindeman (AfD), de Belgische Kris Roman (Vlaams Blok, leider Europe-Rus)[10], Italiaanse Stefano Bonilauri (Lega Nord) en de Finse radicaal-linkse anti-fascist en Rusland-propagandist Johan Bäckman.
↑Volgens de CEC zou er een totaal van 21.129 stemmen zijn,[27] ondanks een eigen opgave van 20.198 geldige en 874 ongeldige stemmen, een totaal van 21.072.
↑ abICG, 'Avoiding War in South Ossetia', pagina 13, footnote 129.[35] De onafhankelijken aangehaald in Caucasian Knot[33] verklaarden zich volgens ICG loyaal aan de Eenheidspartij.
↑(en) Zverev, Alexei (1996). Chapter I - Ethnic Conflicts in the Caucasus 1988-1994. In: Coppieters, Bruno (ed.). Contested Borders in the Caucasus. Vrije Universiteit Brussel. ISBN 978-9054871170. Geraadpleegd op 3 mei 2022.
_(cropped).jpg)
