Musculus quadriceps femoris

Vierhoofdige dijspier
	Musculus quadriceps femoris
Spier
Synoniemen
Latijn	musculus quadriceps;
Nederlands	vierhoofdige dijbeenspier; vierhoofdige strekspier van de dij; vierhoofdige strekspier
Gegevens
Origo	met 4 koppen aan dijbeen en darmbeen
Insertie	buitenkant van de knieschijf, tuberositas tibiae van het scheenbeen
Zenuw	nervus femoralis (L2-L4)
Actie	extensie van het kniegewricht (deels ook flexie van het heupgewricht over de origo van de musculus rectus femoris
Antagonist	hamstrings
Naslagwerken
Gray's Anatomy	128470,
Portaal	Biologie

De musculus quadriceps femoris^[4] of vierhoofdige dijspier^[5] is een vierkoppige skeletspier aan de voorzijde van de dij. Zij is de belangrijkste spier voor de extensie van het been, en vormt een grote, vlezige massa die de voor- en zijkanten van de dij bedekt. De vier koppen zijn:

Aanhechting

De zogenaamde musculi vasti hebben hun oorsprong rechtstreeks aan het dijbeen, dat ze van de draaigewrichten tot de gewrichtsknokkels bedekken. De kop in het midden van de dij noemt men vanwege zijn rechte verloop de musculus rectus femoris. Hij is aan het darmbeen aangehecht, over de heupkom heen.

Alle vier de spieren zijn aangehecht aan een gezamenlijke pees, die ze verbindt met het scheenbeen. Hieraan is ook de knieschijf aangehecht. Wanneer men spreekt over het stuk onder de knieschijf, wordt de pees ook knieschijfband (Lat. ligamentum patellae) genoemd.

Functie

De spieren van de musculus quadriceps femoris hebben samen het strekken van het kniegewricht als functie. De musculus rectus femoris, de hoogste spier van de musculus quadriceps femoris die ook over de heup loopt, heeft ook een andere functie dan de andere drie spieren, namelijk het in voorwaartse richting heffen van het been.

Onevenwichten tussen deze spieren, bijvoorbeeld door verlammingen, oefenen dwarskrachten uit op de knieschijf, wat leidt tot habituele luxatie van de knieschijf.

Medische problemen

Bij een verlamming van belangrijke delen van de spier, bijvoorbeeld door een beschadiging van de nervus femoralis, kan de flexie van de knie niet afgeremd worden. Belandt het lichaamszwaartepunt van zo'n patiënt te veel achteraan, dan zakt deze in elkaar.

Ontwikkeling van de spieren

Wielrenners en bodybuilders hebben vaak goed ontwikkelde quadriceps. (Zie ook: spierhypertrofie) Bij een goede ontwikkeling van deze spier zijn vaak twee delen te zien die overlopen in de derde spier, de musculus rectus femoris.

Antagonist: de spieren aan de achterzijde van de dij heten de hamstrings.

Literatuurverwijzingen

↑ Klok, P.A.A. & Klok-Donker, H.E. (1980). Klein geneeskundig woordenboek. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema.
↑ Bastiaanssen, C.A. & Jochems, A.A.F. (1998). Anatomie en fysiologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
↑ ^a ^b Reys, J.H.O. & Reys, A.M. (1978). Beginselen der anatomie van het bewegingsapparaat. (8ste druk). Zutphen: B.V. W.J. Thieme & Cie.
↑ Federative Committee on Anatomical Terminology (FCAT) (1998). Terminologia Anatomica. Stuttgart: Thieme
↑ Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.