Marstall

Marstall is een Duitse term in de architectuur. Het woord der Marstall heeft geen equivalent in andere talen dan het Duits.

Omschrijving

In Duitsland en Oostenrijk wordt het begrip Marstall (oorspronkelijk: merrie- of paardenstal) gehanteerd voor een koetshuis met omliggende gebouwen ten behoeve van alle paarden en rijtuigen van een paleis. De Koninklijke Stallen te Den Haag en die bij Paleis het Loo in Apeldoorn vallen onder dit Duitse begrip. In de Engelse taal kan Marstall ongeveer met mews^[1] vertaald worden, maar deze begrippen dekken elkaar niet volkomen. De Royal Mews bij Buckingham Palace te Londen zou in het Duitse taalgebied ook Marstall genoemd zijn. Het Franse begrip haras omvat ook enige van dit soort gebouwencomplexen, maar betekent eigenlijk een grote stoeterij. De Grande Écurie te Versailles kan men de Marstall van de koningen van Frankrijk noemen. Een vergelijkbaar Frans, 18e-eeuws, gebouwencomplex wordt gevormd door de Grote Stallen (Grandes Écuries) van het Kasteel van Chantilly. De Hovstallet in de Zweedse hoofdstad Stockholm was oorspronkelijk een soortgelijk hippisch complex; tegenwoordig is er ook het wagenpark van koninklijke auto's ondergebracht.

Een Marstall kan een zeer omvangrijk gebouwencomplex zijn. Het omvat, naast een manege, paardenstallen en opslagruimtes voor zadels, paardentuig en -beslag, vaak een paardrijhal en een terrein voor dressuur, een werkplaats voor een hoefsmid, en woonruimte voor het personeel. Het personeel van een Marstall staat onder leiding van een al dan niet keizerlijke of koninklijke (opper-)stalmeester.^[2] Ook zijn er soms de opleidingsfaciliteiten van een (koninklijke) hofrijschool, zoals de Spaanse Rijschool te Wenen, aanwezig.

De meeste nog bestaande Marställe staan in het Duitse taalgebied en dateren uit de 17e, 18e of 19e eeuw. Veel van deze representatieve gebouwencomplexen werden in late renaissance-, barokstijl of in de stijl van het classicisme opgetrokken. Vrijwel altijd staan Marstall-gebouwen in de directe omgeving van een paleis of maken daar deel van uit.

Gebruik van de gebouwen

Een aantal Marställe behoort bij paleizen, die nog als vorstelijke residentie worden gebruikt. Deze dienen, vaak uit respect voor hoftradities, nog steeds hun oorspronkelijke doel. Bij Kasteel Bückeburg is in 2004 een Marstall als hofrijschool in ere hersteld.

Veel Marställe hebben vanaf de 20e eeuw, toen de auto het paard en het rijtuig als vervoermiddel verdrong, een andere bestemming gekregen. Soms werden er musea of overheidsarchieven in ondergebracht. Enkele zijn als kantoorgebouw, horecagelegenheid of concertzaal in gebruik. Onder andere te Heidelberg (Duitsland) is een voormalige Marstall onderdeel van de universiteit geworden.

Afbeeldingen

Mensa van de Universiteit Heidelberg, voorheen bergplaats voor paardentuig in de Marstall
Marstall Schloss Weißenstein, Pommersfelden
Ingangsportaal van de in 1685 voor de koningen van Pruisen gebouwde Marstall te Potsdam (tegenwoordig Filmmuseum)
Marstall te Schwerin
Marstall te Greiz, Thüringen
Grande Écurie, Versailles
Ingang The Royal Mews, Buckingham Palace, Londen
H.M. Konungens Hovstall (Koninklijke Hofstal), Stockholm, Zweden
Hofstallungen, Wenen, Oostenrijk (1720; tegenwoordig het MuseumsQuartier)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Dit Engelse woord is in 1534 gemunt in de huidige betekenis; de Royal Mews aan Charing Cross werden in dat jaar gebouwd. Oorspronkelijk stonden hier de Mews, de locaties, waar kooien voor de koninklijke jachtvalken stonden, waar deze vogels tijdens de rui konden verblijven. Het Engelse woord mew is afgeleid van Middeleeuws Frans muer ruien (van vogels).
↑ Deze functionaris was vaak van adel, was alleen op papier opperstalmeester (dit was vaak een eretitel) en delegeerde het eigenlijke werk aan ondergeschikten.

Read other articles:

Jalan Raya Trans-Sulawesi

Jalan Raya Lintas SulawesiInformasi rutePanjang:2.000 km (1.243 mi)Sejarah:Selesai sebagianPersimpangan besarUjung Utara:ManadoUjung Selatan:MakassarSistem jalan bebas hambatan Sistem Jalan di Indonesia Jalan Tol Jalan raya Jalan Raya Trans-Sulawesi (Inggris: Trans-Sulawesi Highwaycode: en is deprecated ) adalah sebuah jalan raya nasional yang menghubungkan Manado di Sulawesi Utara dengan Makassar, Sulawesi Selatan, dan sekarang sedang dalam masa pemugaran dan perbaikan. Wilayah yan...

Calabarzon

Administrative region of the Philippines For the historical region, see Southern Tagalog. Region in Luzon, PhilippinesCalabarzon Southern TagalogRegion Clockwise (from the top): Aguinaldo Shrine, Taal Volcano, Taal Basilica, Malagonlong Bridge, Pagsanjan FallsMotto: Calabarzon sa Habang Panahon! (Calabarzon Forever!)Location in the PhilippinesOpenStreetMapCoordinates: 14°00′N 121°30′E / 14°N 121.5°E / 14; 121.5Country PhilippinesIsland groupLuzonRegio...

Parti populaire européen

Cet article concerne le parti politique. Pour le groupe parlementaire, voir Groupe du Parti populaire européen. Pour les articles homonymes, voir EPP. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (octobre 2012). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références...

Pierre Arpaillange

Pierre Arpaillange Fonctions Premier président de la Cour des comptes 8 octobre 1990 – 13 mars 1993(2 ans, 5 mois et 5 jours) Prédécesseur André Chandernagor Successeur Pierre Joxe Garde des Sceaux, ministre de la Justice 12 mai 1988 – 2 octobre 1990(2 ans, 4 mois et 20 jours) Président François Mitterrand Premier ministre Michel Rocard Gouvernement Rocard I et II Prédécesseur Albin Chalandon Successeur Henri Nallet Procureur général près la Cour ...

William Saroyan

William SaroyanWilliam Saroyan in 1940Lahir(1908-08-31)31 Agustus 1908Fresno, California, U.S.Meninggal18 Mei 1981(1981-05-18) (umur 72)Fresno, California, U.S.MakamArarat Cemetery, Fresno[1]Komitas Pantheon, Yerevan, ArmeniaPekerjaanNovelist, playwright, short story writerKebangsaanAmericanPeriode1934–1980Karya terkenalThe Armenian and the Armenian (1935)My Heart's in the Highlands (1939)The Time of Your Life (1939)My Name Is Aram (1940)The Human Comedy (1943)PenghargaanP...

Tallulah (DJ)

British DJ, record producer and club promoter (1948–2008) This article has an unclear citation style. The references used may be made clearer with a different or consistent style of citation and footnoting. (June 2023) (Learn how and when to remove this message) DJ TallulahTallulah (left) with Steve Strange in 1983Background informationBirth nameMartyn AllamBorn1948Hamburg, GermanyDied28 March 2008(2008-03-28) (aged 59–60)Ladbroke Grove, London, EnglandGenresHousediscodanceR&BOcc...

Missionaries of the Poor

Missionaries of the PoorMissionarii Pauperum (Latin)AbbreviationPost-nominal letters: MOPFormation19 July 1981; 42 years ago (19 July 1981)FounderVery Rev Fr. Richard Ho Lung, M.O.P.Founded atKingston, JamaicaTypeLay Religious Congregation of Pontifical Right (for Men)[1]Headquarters3 North Street, Kingston, JamaicaMembers 402 members (14 priests) as of 2020[2]Superior GeneralBr. Anil Minj, M.O.P.AffiliationsRoman Catholic ChurchWebsitehttps://missionariesofthepoo...

Treflys

Human settlement in WalesTreflysTreflysLocation within PowysPopulation484 OS grid referenceSN 903 508• Cardiff49.9 mi (80.3 km)• London154.4 mi (248.5 km)CommunityTreflysPrincipal areaPowysCountryWalesSovereign stateUnited KingdomPost townLLANGAMMARCH WELLSPostcode districtLD4Post townLLANWRTYD WELLSPostcode districtLD5PoliceDyfed-PowysFireMid and West WalesAmbulanceWelsh List of places UK Wales Powys 52°08′42″N 3...

中華民國國軍中的中共間諜列表

本表是動態列表，或許永遠不會完結。歡迎您參考可靠來源來查漏補缺。潛伏於中華民國國軍中的中共間諜列表收錄根據公開資料來源，曾潛伏於中華民國國軍、被中國共產黨聲稱或承認，或者遭中華民國政府調查審判，為中華人民共和國和中國人民解放軍進行間諜行為的人物。以下列表以現今可查知時間為準，正確的間諜活動或洩漏機密時間可能早於或晚於以下所歸�...

Gardner C. Taylor

American preacher The neutrality of this article is disputed. Relevant discussion may be found on the talk page. Please do not remove this message until conditions to do so are met. (July 2020) (Learn how and when to remove this message) Gardner Calvin Taylor (June 18, 1918 – April 5, 2015) was an American Baptist preacher. He became known as the dean of American preaching.[1][2] Biography Taylor, who was of African American heritage, was born in 1918 in Baton Rouge, Louisia...

Us Weekly

American celebrity and entertainment magazine US magazine redirects here. For magazines of the U.S., see List of United States magazines. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Us Weekly – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2014) (Learn how and when to remove this message) Us WeeklyU...

Call of the Klondike

1950 film by Frank McDonald Call of the KlondikeFilm posterDirected byFrank McDonaldWritten byJames Oliver Curwood (novel)Charles LangProduced byWilliam F. BroidyLindsley ParsonsStarringKirby GrantAnne GwynneLynne RobertsTom NealCinematographyWilliam A. SicknerEdited byAce HermanMusic byEdward J. KayProductioncompanyMonogram PicturesDistributed byMonogram PicturesRelease date December 17, 1950 (1950-12-17) Running time66 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglish Call of the Kl...

KTMR

Radio station in Converse–San Antonio, Texas KTMRConverse, TexasBroadcast areaSan Antonio, TexasFrequency1130 kHzBrandingLa NuestraProgrammingLanguage(s)SpanishFormatChristianOwnershipOwnerSiga Broadcasting CorporationSister stationsKAML, KFJZ, KGBC, KHFX, KLVLHistoryFirst air dateDecember 17, 1979Former call signsKWBY (early 70s) KoWBoYKQTI (1979–1985) KVOJ (1985–1990)Technical informationFacility ID28191ClassDPower25,000 Watts (daytime)Translator(s)92.5 MHz (K223CT, San Antonio)LinksW...

100 Gigabit Ethernet

Technologies for computer networking 40 Gigabit Ethernet (40GbE) and 100 Gigabit Ethernet (100GbE) are groups of computer networking technologies for transmitting Ethernet frames at rates of 40 and 100 gigabits per second (Gbit/s), respectively. These technologies offer significantly higher speeds than 10 Gigabit Ethernet. The technology was first defined by the IEEE 802.3ba-2010 standard[1] and later by the 802.3bg-2011, 802.3bj-2014,[2] 802.3bm-2015,[3] and 802.3cd-2...

Children's Museum of Cleveland

Children's museum in Cleveland, OhioChildren's Museum of ClevelandChildren's Museum of Cleveland, located in the former Stager-Beckwith MansionLocation within ClevelandShow map of ClevelandChildren's Museum of Cleveland (Ohio)Show map of OhioChildren's Museum of Cleveland (the United States)Show map of the United StatesEstablished1981 (1981)Location3813 Euclid Avenue Cleveland, Ohio 44115Coordinates41°30′15″N 81°39′36″W / 41.5043°N 81.6599°W / 41.5043;...

Environmental determinism

Theory that a society's development is predetermined by its physical environment This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (September 2023) (Learn how and when to remove this message) History of geography Graeco-Roman Chinese Islamic Age of Discovery History of cartography Historical geography Environmental determinism Regional geography Quanti...

Anne

Female given name Look up Anne in Wiktionary, the free dictionary. For other uses, see Anne (disambiguation) and Ann (disambiguation). AnneAnne, Queen of Great BritainGenderFemaleLanguage(s)English, FrenchOriginMeaningFavored, graceOther namesSee alsoAnna, Ana, Annie, Nancy, Ninon (French) Anne, alternatively spelled Ann, is a form of the Latin female given name Anna. This in turn is a representation of the Hebrew Hannah, which means 'favour' or 'grace'.[1] Related names include Annie...

Ultracore

2019 video game 2019 video gameUltracoreDeveloper(s)DICEStrictly Limited GamesPublisher(s)Strictly Limited GamesColumbus Circle (Genesis)Producer(s)Greg DuddleDesigner(s)Joakim WejdemarBo LankinenOlof GustafssonFrederik LiliegrenMarkus NystroemProgrammer(s)Bo LankinenArtist(s)Joakim WejdemarMarkus NystroemComposer(s)Olof GustafssonPlatform(s)Mega SgSwitchPlayStation 4VitaGenesisXbox OneXbox Series X/SReleaseMega SgWW: March 25, 2019 Sega GenesisJP: October 17, 2019Switch, PS4WW: June 23, 202...

Los Angeles Lakers 2000-2001

Los Angeles LakersStagione 2000-2001Sport pallacanestro Squadra L.A. Lakers AllenatorePhil Jackson Vice-allenatoriBill Bertka, Jim Cleamons, Frank Hamblen, Tex Winter NBA56-26 (.683)Division: 1º posto (Pacific)Conference: 2º posto (Western) PlayoffCampione StadioStaples Center 1999-2000 2001-2002 La stagione 2000-01 dei Los Angeles Lakers fu la 52ª nella NBA per la franchigia. I Los Angeles Lakers vinsero la Pacific Division della Western Conference con un record di 56-26. Nei play-of...

Bréal-sous-Vitré

Bréal-sous-VitrécomuneBréal-sous-Vitré – Veduta LocalizzazioneStato Francia Regione Bretagna Dipartimento Ille-et-Vilaine ArrondissementRennes CantoneVitré TerritorioCoordinate48°06′N 1°04′W48°06′N, 1°04′W (Bréal-sous-Vitré) Altitudine169, 110 e 181 m s.l.m. Superficie5,77 km² Abitanti653[1] (2009) Densità113,17 ab./km² Altre informazioniCod. postale35370 Fuso orarioUTC+1 Codice INSEE35038 CartografiaBréal-sous-Vitré Sito istituz...