In de historie is de naam Maasgouw terug te vinden in de Karolingische tijd (750 - 900 na Chr.). Gouw was een Germaanse aanduiding voor provincie. De gemeente Maasgouw ligt centraal in de historische Frankische gouw Pagus Mosarium. Deze Maasgouw bestreek een gebied langs de Maas van Luik tot Grave, ongeveer het Maasland (Limburg-Luik), de Maasvallei inclusief de huidige Nederlandse provincie Limburg, tussen Aken, Wezet en Nijmegen. Vanaf 900 na Chr. viel de Maasgouw uiteen in koninkrijkjes en vorstendommen, waaronder Thorn.
Ontstaan
De naam Maasgouw voor de nieuwe gemeente is door middel van stemming gekozen op 17 november 2005 door raadsleden van de voormalige drie gemeenten. Het is een naam die past bij de huidige gemeenten, gezien hun ligging aan de rivier de Maas.
Op 7 juni 2006 werd door de Tweede Kamer een streep gehaald door de plannen voor de gemeente Maasgouw, de gemeente Maasbracht zou beter bij de gemeente Roermond passen. Dit amendement werd ingebracht door de VVD. Dit zou betekenen dat Heel en Thorn waarschijnlijk bij de eveneens nieuwe gemeente Leudal zou worden gevoegd, waarbij Hunsel ter compensatie naar Weert zou gaan. De gemeenten waren het hier niet mee eens en hebben actie gevoerd om de oorspronkelijke plannen alsnog door te laten gaan. Op 12 juni 2006 maakten Tweede Kamerleden van de PvdA en GroenLinks tijdens een manifestatie in Maasbracht bekend dat ze toch afzagen van steun aan het amendement van de VVD en ook voor het oorspronkelijke herindelingsplan en dus ook de nieuwe gemeente Maasgouw zouden gaan stemmen. Hierdoor was een Kamermeerderheid een feit. In de middag van dinsdag 13 juni 2006 werd dan ook in de Tweede Kamer, inclusief door leden van de VVD, voor het oorspronkelijke herindelingsplan gestemd. In de avond van 12 september 2006 heeft de Eerste Kamer gestemd over het herindelingsvoorstel. Het voorstel werd aangenomen, waarmee de nieuwe gemeente Maasgouw per 1 januari 2007 een feit werd. Tegelijk met de Tweede Kamerverkiezingen 2006 op 22 november werd in de gemeenten Heel, Maasbracht en Thorn gestemd voor de eerste gemeenteraad van de nieuwe gemeente. De nieuw verkozen raad trad op 1 januari 2007 bij het ontstaan van de nieuwe gemeente in functie.
Het blauwe gedeelte vertegenwoordigt het water, het verbindende element in deze gemeente. Het water van de Maas, de havens, de plassen en de beken. De grillige vorm geeft het bruisend karakter weer en symboliseert het in- en uitstromen van de scheepvaart, het verkeer en van mensen die komen en gaan.
De gouden driehoeken symboliseren de oevers, de wuivende rietkragen en de bebouwing. Bovendien verwijzen de punten naar de drie voormalige gemeenten (Heel, Maasbracht en Thorn). Het uitgespaarde driehoekje staat symbool voor scheepvaart en toerisme en refereert aan het witte stadje Thorn.
Bij de cultuur van Maasgouw hoort de Vastelaovend (carnaval). In de gemeente zijn een aantal carnavalsverenigingen. De kernen binnen de gemeente Maasgouw hebben elk een eigen carnavalsvereniging. Compleet met Prins Carnaval, Raad van Elf en eigen bonte avonden en optochten. De carnavalsverenigingen in de gemeente Maasgouw zijn: