Leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties telt vijftien leden. Vijf leden hebben een permanente zetel, de overige tien leden worden door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties voor een periode van twee jaar gekozen; elk jaar worden er vijf nieuwe landen gekozen. Tot 1966 waren er zes niet-permanente landen. Om een mondiale verdeling van de zetels te garanderen krijgt ieder van de vijf onofficiële regionale VN-groeperingen een aantal zetels toebedeeld.
West-Europa en de overige landen: 2 leden, waarvan minstens één uit West-Europa
Oost-Europa (officieel landen in een overgangseconomie): 1 lid
Van de vijf Afrikaans-Aziatische landen is er altijd één een Arabisch land dat beurtelings uit Afrika en Azië komt.
Verkiezing van de niet-permanente leden
Elk jaar kiest de Algemene Vergadering van de VN vijf nieuwe leden voor een periode van twee jaar. De gekozen leden nemen hun zetel in vanaf 1 januari in het daaropvolgende jaar. De verkiezing begint altijd op 16 oktober en gaat binnen elke groepering door totdat er een tweederdemeerderheid is bereikt. Landen mogen niet twee opeenvolgende termijnen deel uitmaken van de Veiligheidsraad. Van tevoren stellen landen zich kandidaat voor een zetel. Het is overigens toegestaan om op een land te stemmen dat zich niet kandidaat heeft gesteld wanneer na drie stemronden nog geen uitslag is bereikt.
Verkiezingstabel
In de volgende tabel staat een overzicht van welke zetels er in de oneven en in de even jaren worden verkozen.
Periode die begint in een
oneven jaar
even jaar
Afrika
1 lid
2 leden *
Azië
1 lid
1 lid *
Latijns-Amerika en de Caraïben
1 lid
1 lid
West-Europa en de overigen
2 leden
geen
Oost-Europa
geen
1 lid
*: De afvaardiging van het ene Arabische land wisselt telkens tussen Afrika en Azië.
Eerdere samenstelling van de Veiligheidsraad
Vanaf de oprichting in 1946 tot 1965 kende de Veiligheidsraad zes niet-permanente leden. De regionale groepering was destijds als volgt:
Er waren enkele uitzonderingen. Zo nam in 1961 Liberia de plaats in van een West-Europees land. Ivoorkust verving in 1964-1965 de vertegenwoordiger uit het Gemenebest. Aziatische landen waren sinds 1956 een onderdeel van de groepering "Oost-Europa".
Langdurige verkiezingen
Tijdelijke leden moeten met een tweederdemeerderheid worden gekozen. In de meeste gevallen wordt deze meerderheid snel bereikt. Soms is er maar één land kandidaat voor een bepaalde zetel. Het gebeurt soms ook dat er een groot aantal stemronden nodig is.
De langst durende verkiezing was die in 1979 ten tijde van de Koude Oorlog toen Cuba en Colombia kandidaat waren. Colombia kreeg de steun van het Westen, Cuba die van het Oosten. Na 155 stemronden verspreid over drie maanden was er nog steeds geen beslissing. Na uitgebreide diplomatieke onderhandelingen trokken beide landen zich terug en werd Mexico door beide blokken als compromis naar voren geschoven.
De op een na langste verkiezing was die in 1959 tussen Polen en Turkije. Na 52 ronden was er nog steeds geen besluit, maar beide landen gingen ermee akkoord om ieder slechts een jaar lid van de Veiligheidsraad te zijn.
De verkiezing in 2006 tussen Guatemala en Venezuela was de op twee na de langste. Guatemala, gesteund door de Verenigde Staten en West-Europa, had 47 stemrondes lang een meerderheid die onvoldoende groot was (ongeveer 105 tegen 80). Aan de andere kant stond Venezuela, onder leiding van president Hugo Chávez. Dat land staat bekend om de grote kritiek op het westen en de regering van de Amerikaanse president Bush. De diplomatieke impasse werd doorbroken nadat beide landen zich terugtrokken en Panama werd voorgedragen.[1][2]
Als vierde in langdurigheid staat de verkiezing tussen Joegoslavië en de Filipijnen uit 1955 bekend. Na 36 verkiezingsronden won uiteindelijk Joegoslavië, maar na een jaar droeg dit land zijn zetel over aan de Filipijnen.[3]
Verkiezingen per jaar
1946-1965 (11 lidstaten, waarvan 6 niet-permanent)
De volgende tabel laat per land het aantal jaren zien dat een land lid van de Veiligheidsraad is geweest tot en met 2020.
De afkorting GRULAC staat voor Zuid-Amerika en de Cariben (Grupo de América Latina y el Caribe), WEOG voor West-Europa en de overigen. Met een sterretje (*) is de Arabische vertegenwoordiger aangegeven.
Inclusief de 2 jaar dat de Verenigde Arabische Republiek lid was en waarvan gedurende de laatste 15 maanden alleen nog het huidige Egypte deel uitmaakte.