PROFILPELAJAR.COM


De Kaukasus tijdens het Russische Rijk in 1882		De Kaukasus vanuit de ruimte gezien

De Kaukasus of Kaukasië is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van Europa en het westen van Azië. Het gebied omvat het gelijknamige gebergte, de Kaukasus en de omringende (laag)vlakten.^[1] Het Kaukasusgebergte bestaat uit de Grote Kaukasus en de Kleine Kaukasus. Het gebied ten zuiden van de Grote Kaukasus wordt Transkaukasië genoemd (vanuit Rusland, over de bergen) en het gebied ten noorden daarvan Ciskaukasië (aan deze, de Russische kant).

Geschiedenis

De Kaukasus is sinds mensenheugenis een kruispunt van culturen, religies en talen. Daarnaast was het vaak de grens tussen grote mogendheden of hun invloedssferen. Dit alles heeft geleid tot de huidige ingewikkelde staatkundige situatie en in de loop van de geschiedenis herhaaldelijk tot al dan niet gewapende conflicten. Grote mogendheden zoals de Sovjet-Unie, het Ottomaanse Rijk, het Perzische Rijk, het Romeinse Rijk en de oude Grieken, hebben allemaal geprobeerd om de Kaukasus te besturen en in hun invloedssfeer te brengen. Dit lukte meestal maar zeer gedeeltelijk en vooral in de Grote Kaukasus hebben verschillende volkeren hun identiteit grotendeels weten te behouden.

Politieke indeling

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zijn er drie Kaukasische landen onafhankelijk geworden: Georgië, Armenië en Azerbeidzjan. Samen met zeven Russische autonome republieken en twee Russische territoria, vormen ze een lappendeken van politieke entiteiten. De volgende onafhankelijke landen, met de daarbij horende autonome gebieden, worden tot de Kaukasus gerekend:

Armenië
Azerbeidzjan

Republiek Nachitsjevan
Autonome provincie Nagorno-Karabach (de facto onafhankelijk als de Republiek Artsach)

Georgië

Autonome Republiek Abchazië (de facto onafhankelijk)
Autonome Republiek Adzjarië
voormalig autonome provincie Zuid-Ossetië (de facto onafhankelijk)

Russische Federatie (alleen de delen die (deels) in de Kaukasus liggen)

Zwarte Zee

De Kaukasus

Kaspische Zee

Z. Ossetië

Abchazië

Artsach

Legenda

Volken, talen en religies

In de Kaukasus wordt een groot aantal verschillende talen gesproken. Behalve de Noord- en Zuid-Kaukasische talen worden er ook Turkse talen, Iraanse talen, Slavische talen, Grieks en Armeens gesproken. Hierom wordt de Kaukusus soms ook wel de "Berg der Talen" genoemd.

De Kaukasus kent meer dan vijftig verschillende volken^[2]: Armeniërs, Avaren, Azerbeidzjanen, Georgiërs, Perzen, Russen en Tsjetsjenen.

De volken in de Kaukasus hangen een groot aantal religies aan. Onder de Islam zijn er soennieten en sjiieten, verder wonen er Georgisch-orthodoxen, Russisch-orthodoxen, Armeens-apostolischen en Oosters-orthodoxen.

Volken^[3]		Talen		Religies
Noord-Kaukasische volken		Noord-Kaukasische talen		Religies
	Abchaziërs	Abchazo-Adygese talen	Abchazisch	Christendom (oosters-orthodox) en islam (soennisme)
	Abazijnen		Abazijns	Islam (soennisme)
Circassiërs	Adygeeërs		Adygees
	Tsjerkessen		Kabardijns
	Kabardijnen		Kabardijns
Kaukasische Dagestanen	Agoeliërs	Nach-Dagestaanse talen	Agoelisch
	Andi		Andi
	Avaren		Avaars
	Dargienen		Dargiens
	Laken		Lak
	Lezgiërs		Lezgisch
	Roetoelen		Roetoelisch
	Tabassaranen		Tabassaraans
	Tsachoeriërs		Tsachoerisch
	Tsez		Tsezisch (Dido)
	Oeden		Udisch	Christendom (Armeens-apostolisch)
Vainachen	Batsbi		Batsbi	Islam (soennisme)
	Ingoesjen		Ingoesjetisch
	Kist		Tsjetsjeens
	Tsjetsjenen		Tsjetsjeens
Zuid-Kaukasische volken		Zuid-Kaukasische talen
	Georgiërs	Kartveelse talen	Georgisch (ook Mingreels en Svanetisch)	Christendom (Georgisch-orthodox)
	Lazen	Kartveelse talen	Lazisch	Islam (soennisme) en christendom (Georgisch-orthodox)
Indo-Europese volken		Indo-Europese talen
	Armeniërs		Armeens	Christendom (Armeens-apostolisch)
	Grieken (Pontische)		Grieks (Pontisch)	Christendom (Grieks-orthodox) en islam (soennisme)
Iraanse volkeren	Osseten	Iraanse talen	Ossetisch	Christendom (Russisch-orthodox) en islam (soennisme)
	Koerden		Koerdisch	Islam (soennisme)
	Taten		Tat	Islam (soennisme)
	Bergjoden		Juhuri	Jodendom
	Talisj		Talisj	Islam (sjiisme)
Slavische volkeren	Russen	Slavische talen	Russisch	Christendom (Russisch-orthodox)
Altaïsche volkeren		Altaïsche talen
Turkse volkeren	Azerbeidzjanen	Turkse talen	Azerbeidzjaans	Islam (sjiisme)
	Balkaren		Karatsjaj-Balkaars	Islam (soennisme)
	Karatsjajers		Karatsjaj-Balkaars
	Koemukken		Koemuks
	Nogai		Nogais
	Turkmenen		Turkmeens

Vooral wat betreft religie is de situatie ingewikkelder dan hierboven weergegeven en is er één religie vermeld, wanneer meer dan 75% van de bevolking deze religie aanhangt.