Javier Sotomayor Sanabria (Limonar, 13 oktober1967) is een voormalige Cubaansehoogspringer. Hij werd op dit onderdeel olympisch kampioen, zesmaal wereldkampioen (tweemaal outdoor en viermaal indoor) en meervoudig nationaal kampioen. Hij heeft zowel het in- als het outdoor wereldrecord in handen met sprongen van respectievelijk 2,43 m en 2,45 m. In 227 wedstrijden sprong hij 2,30 of hoger en 21 maal boven de 2,40. Hij sprong achtmaal de beste jaarprestatie (1988, 1989, 1992-1995, 1997, 1998). Hij wordt algemeen gezien als de beste hoogspringer aller tijden.
Biografie
WJR op zestienjarige leeftijd
Sotomayor sprong op zijn vijftiende al 2,17 en was zestien, toen hij met 2,33 een wereldjeugdrecord vestigde. En dat terwijl hij in eerste instantie vanwege zijn lengte als veelbelovend basketbalspeler op een Cubaanse sportschool was terechtgekomen. De coaches die hem begeleidden, voorzagen echter eerder een carrière voor hem in het hoogspringen en die overtuiging bleek goud waard. In 1986 had hij, achttien jaar oud inmiddels, zijn PR al op 2,36 gesteld.
Door blessures kwam Sotomayor op verschillende kampioenschapstoernooien in 1987 nog niet echt uit de verf. Zo viel hij op de wereldindoorkampioenschappen in Indianapolis (vierde met 2,32) en de wereldkampioenschappen in Rome (negende met 2,29) nog buiten de prijzen. Twee jaar later veroverde hij echter met een wereldrecordsprong van 2,43 op de WK indoor in Boedapest zijn eerste van in totaal vier wereldindoortitels.
Op 8 september 1988, tijdens een wedstrijd in het SpaanseSalamanca, verbeterde Sotomayor ook het wereldrecord hoogspringen outdoor tot 2,43, 1 centimeter hoger dan het record dat de ZweedPatrik Sjöberg ruim een jaar eerder in Stockholm had gevestigd. Opnieuw werd hem door een boycot echter de mogelijkheid ontnomen om zijn kunnen te tonen op de Olympische Spelen, die ditmaal in Seoel plaatsvonden en vier dagen later van start gingen. Cuba boycotte namelijk ook deze Spelen, tezamen met nog zes andere, economisch zwakke landen, waaronder Noord-Korea, Albanië en Ethiopië.
Op 27 juli 1993 vestigde hij het wereldrecord in het Spaanse Salamanca met een sprong over 2,45 meter. Dit wereldrecord staat tot vandaag nog op zijn naam.
Olympisch kampioen
In 1992 kreeg Javier Sotomayor eindelijk zijn kans en die greep hij met beide handen aan: op de Olympische Spelen van Barcelona leverde hij zijn grootste prestatie. Hij werd olympisch kampioen en versloeg met een hoogte van 2,34 de ZweedPatrik Sjöberg (zilver; 2,34). Het brons werd gedeeld door Hollis Conway (USA), Tim Forsyth (AUS) en Artur Partyka (POL), die eveneens allemaal over 2,34 sprongen. Het verschil tussen de Cubaan en zijn directe opponenten was dat, terwijl alle anderen meer dan één poging nodig hadden om 2,34 te overbruggen, hij als enige hierin reeds slaagde bij zijn eerste poging. Toen vervolgens alle anderen faalden bij hun derde poging over 2,37, kon Sotomayor de gouden medaille niet meer ontgaan en wisselde hij zijn laatste poging op deze hoogte in voor een sprong over de olympische recordhoogte van 2,39. Die mislukte.
Wereldtitel
In 1993 werd Javier Sotomayor in Stuttgart voor de eerste maal wereldkampioen. Met een sprong van 2,40 versloeg hij Artur Partyka (zilver; 2,37) en de BritSteve Smith (brons; 2.37). Vier jaar later prolongeerde hij deze titel in Athene met een beste poging van 2,37. Op de Olympische Spelen van Atlanta behaalde hij een elfde plaats met 2,25.