De Nollen (Den Helder)

De Nollen
Natuurgebied
Situering
Land Vlag van Nederland Nederland
Coördinaten 52° 56′ NB, 4° 46′ OL
Informatie
Oppervlakte 0,32
Beheer Stichting De Nollen & Landschap Noord-Holland
Foto's
De Nollen
De Nollen

De Nollen is een natuurgebied en kunstproject in Den Helder in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het ligt centraal in de gemeente direct ten westen van Station Den Helder Zuid.

Geschiedenis

In het gebied waar nu gemeente Den Helder ligt, lagen meerdere hoger gelegen waddeneilandjes. Deze duinen bleven ook bij hoog water droog. De Nollen is een overblijfsel van een van deze hoger gelegen gebieden, namelijk de nol (duin) waarop boerderij 'De Schooten' stond. Dit nollengebied strekte ooit tot Torp[1] en een groot gedeelte is bij de aanleg van woonwijk De Schooten afgegraven.[2] Alleen het gedeelte ten westen van de spoorlijn is overgebleven.

Rond 1970 werd het terrein verlaten door de landmacht, maar er zijn in het gebied nog steeds meerdere bunkers te vinden. Het terrein werd daarna gebruikt als vuilstort, crossterrein en als oefenplek voor de brandweer. Het noordelijke gedeelte van het gebied werd afgegraven voor de aanleg van volkstuinen.[3]

Kunstproject

Ingang van het kunstgebied
Het R.W. van de Wint-museum in aanbouw

In 1980 begon kunstenaar R.W. (Rudi) van de Wint, bekend om zijn kunstwerken van cortenstaal, met het verbouwen van bunkers in het gebied.[4] In 1981 richtte hij stichting De Nollen op om subsidies te werven. In het duinlandschap werden grote metalen kunstwerken geplaatst. Vanaf 1987 kon het gebied door publiek worden bezocht.

Toen de kunstenaar in 2006 overleed ontstond er onenigheid over de erfenis tussen de familie Van de Wint en het Stichtingsbestuur.[5] In 2009 ontving het project de Arie Keppler Prijs voor de combinatie van natuur en kunst in het gebied.[6]

In 2014 werd het laatste deel van een gemeentelijke subsidie van een miljoen gulden (ruim 453 duizend euro) uitgekeerd.[7] In februari 2018 gaf de rechter de zonen van Rudi van de Wint gelijk, ze zijn de rechtmatige eigenaar van de kunstwerken in het gebied.[8]

Het gebied met de kunstwerken is tegen betaling en per rondleiding toegankelijk.

Beelden in het gebied

Door de grootte van de beelden en installaties is een gedeelte daarvan vanaf de openbare weg te zien. Een onvolledige lijst van beelden in het gebied:

Gemaakt Geplaatst Naam Materiaal Afbeelding
1985 Vergilius Beton, metaal en olieverf
1988-1995 Obelisken IJzer en koperdraad
1993 Eclips Cortenstaal
1993, 1997 Eidolon (rieten koepels/onderaardse gang) Riet, Cortenstaal
1993 2022 Propeller Cortenstaal
1994-2006 Aether II Cortenstaal, olieverf op doek
1996 Dante's Breakfast Cortenstaal
1997-2002 2005 Vouwbeeld, beeld 3 Cortenstaal
1998-2002 2012 Harmonica, beeld 6 Cortenstaal
1998-2006 De Kelk Cortenstaal
1999-2002 2005 De Schil, beeld 4 / krul Cortenstaal
1999-2002 2005 Tempestas Koper
2000 Schrijvershuisje Hout en glas
2002 2005 De Schijven, beeld 5 Cortenstaal
2004 Ventus Cortenstaal
2007 Stoomhuisje Cortenstaal
2021 Wenteltrap Cortenstaal
DNA Streng Cortenstaal

Museum

Begin 2014 werd begonnen met de bouw van het R.W. van de Wint-museum, hier moeten schilderijen van Van de Wint komen te hangen. Door geldproblemen en onenigheden over de nalatenschap staat de bouw stil.

Natuur

Op droge plekken zijn planten te vinden als de kruipwilg, kamperfoelie, geel walstro en schapenzuring. Op vochtigere plaatsen de koekoeksbloem, tormentil, watermunt, rietorchis, moerasrolklaver en brunel. In het gebied voorkomende bedreigde plantensoorten zoals de stijve ogentroost, klein wintergroen, geelhartje en duizendguldenkruid staan op de Nederlandse Rode lijst voor planten.[2]

In een deel van het gebied wordt begraasd door paarden.

Het Nollenlandschap

In 2012 werd ten zuiden van De Nollen het Nollenlandschap geopend. Dit gebied is door Landschap Noord-Holland ingericht als duinlandschap met helmgras.[9]