Bruggen van Amsterdam

Brug 321: Sloterdijkbrug, houten ophaalbrug naar het Prinseneiland.
Brug 9: de Torensluis, Singel/Oude Leliestraat; stenen boogbrug.
Brug 41: Vijzelstraat over de Keizersgracht, Rijksmonument 518392.
Brug 283: de Waalseilandbrug (1914).
Brug 246: de Hogesluis over de Amstel.
Brug 423: Berlagebrug over de Amstel
Brug 2000: de Jan Schaeferbrug.
Brug 2001: Enneüs Heermabrug naar IJburg.
:Brug 970 over het Noordhollandsch Kanaal

Amsterdam telt meer dan 1900 bruggen.[1] Dit is zo ontstaan doordat de stad uitbreidde langs de oever van de Amstel waardoor de rol van water tot halverwege de 19e eeuw belangrijker was dan die van het land: zowel als transportweg, als verdedigingsgracht en zelfs als stedenbouwkundig sieraad voor de stad. Het water is onlosmakelijk verbonden met de stad, die ook wel het Venetië van het Noorden genoemd wordt.

De bouw van de bruggen

Het aantal bruggen is gestaag toegenomen in de loop van de geschiedenis. In de 16e eeuw had de stad 52 bruggen en 6 overkluizingen/duikers. Rond 1600 is het aantal toegenomen tot 110, waaronder 10 overkluizingen/duikers. Door de grote stedelijke uitbreiding aan het begin van de 17e eeuw verdubbelde dit aantal bijna. Het "voltooide" Amsterdam had 297 bruggen en 9 overkluizingen/duikers. Tegenwoordig heeft Amsterdam 1539 bruggen, waarvan 252 in de binnenstad.

Afname van de bruggen

Het stadsgebied had door de 17e-eeuwse uitleg een omvang bereikt die het tot het midden van de 19e eeuw zou behouden. Vanaf omstreeks 1860 werd buiten de Singelgracht begonnen met de bouw van nieuwe stadswijken. In de binnenstad werden de eerste grachten gedempt, aanvankelijk met een beroep op hygiënische motieven (stankoverlast). Later werden het toenemende (gemotoriseerde) verkeer en de zo min mogelijk belemmerde verbinding met de nieuwe stadsdelen de belangrijkste redenen om over te gaan tot dempingen. Met deze dempingen van grachten verdwenen in de periode 1860-1895 tientallen bruggen. Op andere plaatsen werden hoge bruggen vervangen door lage, soms zeer monumentale exemplaren. Dit had te maken met de eisen van de elektrische tram vanaf 1900.

Ook in de 20e eeuw verdwenen talloze monumentale bruggen, hoofdzakelijk op grond van verkeerstechnische overwegingen. Terwijl in de loop van de jaren honderden monumenten behouden en gerestaureerd werden, konden oude bruggen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Inmiddels is het besef doorgedrongen dat bruggen, net als monumentale gebouwen, deel uitmaken van de gebouwde omgeving. De bruggen vormen een markant deel van de monumentale ruimtelijke structuur van de grachtengordel. Ook al zijn veel bruggen in Amsterdam niet meer authentiek, ze hebben dus wel grote stedenbouwkundige kwaliteiten. In totaal zijn 72 bruggen binnen de Singelgracht op de Amsterdamse gemeentelijke monumentenlijst geplaatst, een groot deel niet omdat ze authentiek of uniek zijn, maar omdat ze van groot belang zijn voor het stadsbeeld.

Historie van de soorten bruggen

De eerste bruggen in Amsterdam waren van hout. Deze houten bruggen waren uiterst functionele bruggen. De overspanning bestond uit een aantal rechthoekige balken (liggers), waarover een bevloering werd gelegd. Al naargelang de breedte van het water werden ter ondersteuning van de bovenbouw tussensteunpunten of jukken geplaatst. Deze bestonden uit een aantal, eventueel onderling gekoppelde, naar beneden gespreid geplaatste palen. Van de houten balkbruggen zijn er maar enkele bewaard gebleven, althans in verschijningsvorm. Ook sommige voetbruggen zijn balkbruggen. Het oud-Hollandse karakter is eigenlijk tijdloos: tot in de 20e eeuw worden ze gebouwd, eerst van hout, daarna van ijzer, tegenwoordig zelfs van beton. Bekende voorbeelden zijn de Magere brug over de Amstel en de nabijgelegen brug over de Nieuwe Herengracht. Bij de Westelijke Eilanden zijn er nog vier houten dubbele ophaalbruggen.

Bij de stenen boogbrug of welfbrug ligt het brugdek op één of meer gemetselde bogen ("gewelven"). De zo gevormde doorvaarten werden geaccentueerd met boogstukken van natuursteen. In tegenstelling tot de houten balkbrug zijn de onderbouw en bovenbouw tot één geheel versmolten: het vormt een architectonisch geheel. Welvaart, aandacht voor en verfraaiing van het stadsbeeld zullen redenen zijn geweest voor de verstening van de bruggen. De stenen welfbrug had echter ten opzichte van de houten balkbrug een belangrijk nadeel in verband met de scheepvaart. De introductie van enkelvoudige of dubbele ophaalbruggen of wipbruggen betekende een aanzienlijke verbetering van de doorvaartmogelijkheden.

De vormgeving van de bruggen veranderde in de 19e eeuw onder invloed van de industriële architectuur en techniek. Er dienden zich nieuwe constructiemogelijkheden van ijzer en staal aan. De hoge boogbruggen werden platter gemaakt en verlaagd. Vanaf circa 1860 werden ze deels vervangen door platte plaatbruggen. Dit werd ook mede ingegeven door de aanleg van tramlijnen vanaf 1875. Stalen beweegbare bruggen werden als ophaalbrug, basculebrug of draaibrug gebouwd.

Vanaf 1930 worden hefbruggen gebouwd: het brugdek is met ophangkabels verbonden aan heftorens. Een voorbeeld hiervan is de brug in de Prins Hendrikkade over de Oude Schans.

Amsterdamse Schoolbruggen

Een nieuwe periode brak aan toen Jan van der Mey in 1911 en Piet Kramer in 1917 tot esthetische adviseurs bij Publieke Werken werden benoemd. Met kunstzinnige balustraden in smeedijzer en de toepassing van beeldhouwwerk werd een geheel eigen stijl ontwikkeld, die in de architectuur bekendheid zou verwerven onder de naam Amsterdamse School.

Vooral de architect Piet Kramer (1881-1961) heeft bijgedragen aan de toepassing van Amsterdamse School-ornamentiek in brugontwerpen. In de periode 1917-1952 heeft hij honderden plaatbruggen ontworpen. Kenmerkend, naast de vrijwel overal anders uitgevoerde balustraden van smeedijzer, zijn de verzwaringen van de landhoofden door zuilen met beeldhouwwerk. De vormgeving wordt soberder in de crisisjaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog, ook mede door de nieuwe architectonische inzichten.

Bruggen buiten de Binnenstad

Met de sterke groei van Amsterdam buiten de Singelgracht na 1870 kwamen er ook in de sindsdien gebouwde wijken en buurten vele bruggen bij. Met de groei van het verkeer nam ook de variëteit en de grootte van de bruggen toe. De grootste bruggen van Amsterdam liggen over de routes voor scheepvaartverkeer de Amstel, de SchinkelKostverlorenvaartKattenslootSingelgracht, het Buiten IJ en het Amsterdam-Rijnkanaal. In deze routes zijn de meeste (lagere) bruggen alle beweegbaar (onder andere voor de staandemastroute).

Nummering van bruggen

Alle Amsterdamse bruggen hebben een brugnummer. Nummer 1 is de brug (Muntsluis) van het Muntplein over het Singel. Van daaruit zijn de bruggen verder genummerd over het Singel, de Grachtengordel en in cirkels verder naar de buitenwijken toe. De duizendste brug in Amsterdam werd geopend in 1973 en ligt over de Westlandgracht bij het Rembrandtpark. Brug nummer 2000 is de Jan Schaeferbrug, deze ligt over de IJhaven. De bruggen op IJburg worden genummerd vanaf nummer 2001 (Enneüs Heermabrug, in gebruik genomen in 2001)

Zie ook

Literatuur

  • Amsterdam bruggenstad. J.H. Kruizinga. Gemeentelijke Commissie Heemkennis Amsterdam, 1956
  • Amsterdam stad der duizend bruggen. J.H. Kruizinga. Strengholt, 1973, ISBN 90-6010-285-1
  • Amsterdamse bruggen, 1910-1950. Wim de Boer en Peter Evers. Uitgave Amsterdamse Raad voor de Stedebouw, 1983. ISBN 90-70665-02-6
  • Stadsatlas Amsterdam; Straatnamen en brugnamen verklaard (vanaf pagina 167), Redactie Martha Bakker, Amsterdam Publishers, 2006, ISBN 90-74891-31-4
  • Bruggen in Amsterdam: infrastructurele ontwikkelingen en brugontwerpen van 1850 tot 2010. Auteur: Frank Smit. Uitgave: Matrijs, Utrecht, 2010. ISBN 978-90-5345-337-7
Zie de categorie Bruggen in Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Read other articles:

Bohoniki (Desa)Negara PolandiaProvinsiPodlasiePowiatSokółkaGminaSokółkaPopulasi (2008) • Total120Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Postal code16-100Car platesBSK Bohoniki di Gmina Sokółka Bohoniki adalah sebuah desa di kecamatan Sokółka, powiat Sokółka, provinsi Podlasie, Polandia. Desa ini berada di Dataran Tinggi Białystok (Polandia: Wysoczyzna Białostockacode: pl is deprecated ) dari Dataran Podlaskie (Polandia: Nizina Półn...

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Corry TendelooTendeloo di tahun 1938 Anggota dari Dewan Perwakilan Rakyat BelandaMasa jabatan20 November 1945 – 18 Oktober 1956Anggota dari Dewan Kota AmsterdamMasa jabatan1938–1946 Informasi pribadiLahirNancy Sophie Cornélie Tendeloo(18...

 

Painting by Simone Martini and Lippo Memmi This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Annunciation with St. Margaret and St. Ansanus – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2013) (Learn how and when to remove this template message) Annunciation with St. Margaret and St. AnsanusArtistSimone ...

Canadian soccer league founded in 2023 Football leagueLeague1 AlbertaOrganising bodyCanadian Soccer AssociationAlberta Soccer AssociationFounded2023 (2023)First season2024CountryCanadaConfederationCONCACAFNumber of teams7 (men's)7 (women's)Level on pyramid3Domestic cup(s)Canadian Championship (men)Interprovincial Championship (women)TV partnersAlberta's OwnWebsiteLeague websiteCurrent: 2024 League1 Alberta season League1 Alberta (L1AB) is a semi-professional men's and women's soccer leag...

 

Shen Kuo沈括Penggambaran Shen Kuo yang dibuat oleh artis modernLahir1031QiantangMeninggal1095RunzhouTempat tinggalHangzhou, Xiamen, Kaifeng, ZhenjiangDikenal atasGeomorfologi, Perubahan iklim, Refraksi atmosfer, Utara sesungguhnya, Retrogradasi, Camera obscura, Peta relief terangkat, perbaikan posisi bintang kutub, perbaikan kesalahan bulan dan matahariKarier ilmiahBidangGeologi, Astronomi, Arkeologi, Matematika, Farmakologi, Magnetisme, Optik, Hidrolik, Metafisika, Meteorologi, Klimatolog...

 

Disambiguazione – Doors rimanda qui. Se stai cercando altri significati, vedi Doors (disambigua). Disambiguazione – Se stai cercando l'album omonimo, vedi The Doors (album). Disambiguazione – Se stai cercando il film omonimo, vedi The Doors (film). The DoorsLa band nel novembre 1966, da sinistra Jim Morrison, John Densmore, Robby Krieger e, in basso, Ray Manzarek Paese d'origine Stati Uniti GenereRock psichedelico[1][2][3][4][5]B...

Phellodendron Phellodendron amurenseClassification Règne Plantae Sous-règne Tracheobionta Division Magnoliophyta Classe Magnoliopsida Sous-classe Rosidae Ordre Sapindales Famille Rutaceae Sous-famille Zanthoxyloideae GenrePhellodendronRupr., 1857 Phellodendron appelé aussi « arbre au liège de l'Amour » est une espèce d'arbre de la famille des Rutacées. Originaire du Japon, Corée et de la Chine, il a été introduit en Europe en 1856 pour son liège, mais il ne s'est pas r�...

 

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题,请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译,也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议,译文需在编辑摘要注明来源,或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌:《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

 

First-level administrative division of Russia, annexed territory of Ukraine This article is about the administrative division of Russia. For the administrative division of Ukraine, see Autonomous Republic of Crimea. For other uses, see Republic of Crimea (disambiguation). Republic in SouthernRepublic of Crimea Республика Крым (Russian)Республіка Крим (Ukrainian)Къырым Джумхуриети (Crimean Tatar)Republic[a] FlagCoat of armsAnthem: Нивы �...

Kenny Easley, scelto nel 1981 Shaun Alexander, scelto nel 2000 Chris Spencer, scelto nel 2005 Kelly Jennings, scelto nel 2006 Aaron Curry, scelto nel 2009 Earl Thomas, scelto nel 2010 Bruce Irvin, scelto nel in 2012 I Seattle Seahawks si unirono alla National Football League (NFL) nel 1976 insieme ai Tampa Bay Buccaneers[1]. Nel primo draft a cui parteciparono, il Draft NFL 1976, scelsero il defensive tackle Steve Niehaus dall'Università di Notre Dame. La scelta del primo giro più r...

 

2020 British filmFour Kids and ItOfficial promotional posterDirected byAndy De EmmonyWritten by Simon Lewis Mark Oswin Based onFour Children and It by Jacqueline WilsonProduced by Julie Baines Anne Brogan Starring Paula Patton Matthew Goode Billy Jenkins Ashley Aufderheide Teddie-Rose Malleson-Allen Ellie-Mae Siame Russell Brand Michael Caine CinematographyJohn PardueEdited byAlex MackieMusic byAnne NikitinProductioncompanies Kindle Entertainment Deadpan Pictures Distributed by Sky Cinema ...

 

Japanese noble lady Portrait of Numata Jakō Numata Jakō (沼田麝香, 1544 – September 4, 1618) also known as Hosokawa Maria (細川 マリア) was a Japanese noble lady of the Sengoku period. She was the wife of Hosokawa Fujitaka and mother of Hosokawa Tadaoki.[1] She was best known for fighting and for accompanying Hosokawa Fujitaka in the siege of Tanabe during Sekigahara Campaign.[2] Life Jako was the daughter of the lord of Kumagawa Castle in Wakasa Province, Numata ...

Study of flags For the Deadmau5 album, see Vexillology (album). The flag of the International Federation of Vexillological Associations depicts a sheet bend. Vexillology (/ˌvɛksɪˈlɒlədʒi/ VEK-sih-LOL-ə-jee) is the study of the history, symbolism and usage of flags or, by extension, any interest in flags in general.[1] A person who studies flags is a vexillologist, one who designs flags is a vexillographer, and the art of designing flags is called vexillography. One who is a ho...

 

Untuk resensi sastra veda dalam agama Hindu, lihat Sakha (veda) Untuk grup musik Indonesia, lihat Sakha (grup musik) Republik Sakha (Yakutia)Республика Саха (Якутия) (bahasa Rusia)Саха Өрөспүүбүлүкэтэ (Sakha)—  Republik  — Bendera Lambang Lagu resmi: Saxa Öröspüübülüketin örögöyün ırıataKoordinat: 66°24′N 129°10′E / 66.400°N 129.167°E / 66.400; 129.167 Status politikNegara ...

 

Railway station in London Paddington London PaddingtonThe Victorian train shed at Paddington in October 2018PaddingtonLocation of Paddington in Central LondonLocationPaddingtonLocal authorityCity of WestminsterManaged byNetwork RailOwnerNetwork RailStation code(s)PAD, QQP (IATA)DfT categoryANumber of platforms15AccessibleYes[1]Fare zone1OSIPaddington Bakerloo, Circle and District lines station Paddington Circle and Hammersmith & City lines station Marylebone Lancaster Gate [2&...

خايمي فالديس معلومات شخصية الميلاد 11 يناير 1981 (العمر 43 سنة)سانتياغو الطول 1.75 م (5 قدم 9 بوصة) مركز اللعب وسط الجنسية تشيلي  معلومات النادي النادي الحالي سانتياغو واندررز الرقم 30 مسيرة الشباب سنوات فريق بالستينو المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (هـ.) 1998–2000 بالستينو...

 

コンラート・ツァハリアス・ローレンツKonrad Zacharias Lorenz 生誕 1903年11月7日 オーストリア=ハンガリー帝国 ウィーン死没 1989年2月27日 オーストリア ウィーン居住 オーストリア=ハンガリー帝国、 ドイツ国、 アメリカ合衆国国籍 オーストリア=ハンガリー帝国 → ドイツ国 →  オーストリア研究分野 動物行動学研究機関 ケーニヒスベルク大学、マックス・プラ...

 

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。(このテンプレートの使い方)出典検索?: ブレンパワード – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL (2023年3月) ブレンパワード ジャンル SF アニメ 原作 �...

English Protestants executed during the English Reformation This article is about the Protestant martyrs. For the Catholic martyrs, see List of Catholic martyrs of the English Reformation. This is a dynamic list and may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by adding missing items with reliable sources. Plaque in Maidstone, Kent, commemorating those burnt nearby Protestants were executed in England under heresy laws during the reigns of Henry VIII (1509�...

 

Defunct South Korean TV station This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages) This article may need to be rewritten to comply with Wikipedia's quality standards. You can help. The talk page may contain suggestions. (July 2024) This article may require copy editing for grammar, style, cohesion, tone, or spelling. You can assist by editing it. (July 2024) (Learn how and when to remove this message...