In 1897 stierf zijn grootmoeder Sophie van Oranje-Nassau, prinses der Nederlanden, die op dat moment kroonprinses in haar geboorteland was. Daarvoor was zijn vader de erfgroothertog, Karel August ook al overleden. Diens oudste zoon was Willem Ernst van Saksen-Weimar-Eisenach. Deze zou de troon van Saksen-Weimar-Eisenach na de dood van zijn grootvader beërven. Aangezien Bernard de tweede zoon was van Karel August, en de kroon van Saksen-Weimar-Eisenach niet droeg, werd hij van 1897 tot zijn dood in 1900 in Nederland als kroonprins gezien.
