Barendrecht (uitspraakⓘ) is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente telt 48.689 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 21,73 km², waarvan 19,75 km² land en 1,98 km² water (1 januari 2024, Bron: CBS[1]). Een inwoner van Barendrecht wordt een Barendrechter genoemd.[2] De gemeente ligt op het eiland IJsselmonde. Ze was een van de BAR-gemeenten en behoort tot de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.
Geografie
De kern van het oude Barendrecht wordt gevormd door het oude dorp rond de watertoren, maar tegenwoordig is de Middenbaan het centrale winkelgebied. Aan de oostrand hebben veel transportbedrijven hun opslag- en distributiehallen, voornamelijk, maar niet uitsluitend, voor verse groenten en fruit. In 1997 is begonnen met de aanleg van een Vinex-wijk op het grondgebied ten westen van de A29 met ongeveer 7600 woningen. Deze wijk heeft de naam Carnisselande gekregen. Sinds 25 oktober 2004 rijdt tramlijn 25 van de RET vanaf Rotterdam Schiebroek naar het nieuwe winkelcentrum Carnisse Veste gelegen in die nieuwe wijk.
Aan de Oude Maas zijn het natuurgebied Carnisse Grienden, het bouwdok, het tunnelgebouw van de Heinenoordtunnel, de Modelvliegclub Europoort (MVE), recreatiegebied de Oude Maas, de toerit van de voormalige Barendrechtse brug, een pannenkoekenhuis, de modelspoorvereniging 'Maasoever Spoorweg' en camping de Oude Maas gelegen.
De huidige gemeente Barendrecht ligt op het gebied van drie ambachtsheerlijkheden, namelijk Oost-Barendrecht, West-Barendrecht en Carnisse. De oudste vermelding van het ambacht Oost-Barendrecht stamt uit het jaar 1264. Deze ambachten lagen in de Riederwaard, een gebied dat vanaf de 12e eeuw bedijkt werd en in de 13e en 14e eeuw regelmatig met dijkdoorbraken werd geconfronteerd. Vanaf 1484 werd de definitieve indijking gestart met de Binnenlandse polder (het gebied ten noorden van de Voordijk, de Middenbaan en de Dorpsstraat). De Buitenlandse polder ten zuiden van die lijn werd in 1555 van een dijk voorzien. De Zuidpolder ten zuiden van de Middeldijk werd in 1649 drooggelegd. Ten slotte werd in 1748 de Vredepolder van een dijk voorzien. In de Franse tijd werden de drie ambachten samengevoegd tot één gemeente Barendrecht. Na de Franse tijd werd Barendrecht gesplitst in Oost-Barendrecht en West-Barendrecht en in 1836 werden deze gemeenten wederom herenigd. De grens tussen West- en Oost-Barendrecht lag ongeveer op de huidige Barendrechtseweg, de grens tussen West-Barendrecht en Carnisse lag ter hoogte van de (voormalige) Carnisseweg.
Door Barendrecht loopt een bundeling van 9 sporen: in volgorde van west naar oost twee voor de HSL-Zuid (links rijdend, net ten noorden van Barendrecht is de overgang van rechts naar links rijden), drie goederensporen voor de combinatie Betuweroute en goederenlijn Kijfhoek – IJsselmonde, en vier sporen voor de spoorlijn Rotterdam - Dordrecht, met station Barendrecht. De Kap van Barendrechtoverkluist deze sporen over een lengte van 1,5 km; de breedte is 60 meter, de hoogte 9 meter. Binnen de kap zijn er vanaf de westkant gerekend tussenmuren na het tweede, derde, vijfde en zevende spoor (laatstgenoemde niet op het station zelf). De kap dient om de visuele en geluidsoverlast voor de omgeving te beperken. Bovendien is er op de kap een dakpark met wandelpaden, en parkeergelegenheid. Over de lengte van het station is voor wat betreft de vier sporen van de spoorlijn Rotterdam - Dordrecht het dak van glas.
Openbaar vervoer
Barendrecht heeft veel openbaarvervoerfaciliteiten. Vier OV-bedrijven doen Barendrecht aan via bus, trein of tram, en wel de RET per bus en tram, de NS per trein, Qbuzz per bus (vanuit de Drechtsteden) en Connexxion per bus (vanuit de Hoeksche Waard).
Op 24 september 2009 botsten nabij Barendrecht twee goederentreinen op elkaar. Hierbij viel 1 dode. De machinist van een naderende passagierstrein kon een botsing met de ontspoorde goederenwagons voorkomen. Het opruimen van de wrakstukken nam meerdere dagen in beslag. Om de twee goederentreinen los van elkaar te halen werden twee Leopardtanks van defensie ingezet.[3]
Cultuur
Monumenten
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:
Poppodium De Beuk is een zelfstandig poppodium, waar naast optredens van (lokale) bands ook het jongerenwerk muzikale activiteiten heeft. Regionaal bekend is het jaarlijkse muziekfestival Along the TraX.
Kunst in de openbare ruimte
In de gemeente Barendrecht zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie: