Bij baggerwerken in de Schelde is in 1934 een boegbeeld uit de late oudheid (ca. 500) bovengehaald.[1] De eikenhouten sculptuur, gekend als de Drakenkop van Appels, stelt een dier met een bekachtige kop en tanden voor.
De betekenis van de benaming Appels (gebruikt vanaf de 13e eeuw) is tot vandaag onbekend. De naam wordt soms verondersteld een verbastering te zijn van de Heilige Apollonia.[2] In 1125 wordt de plaats echter aangeduid als Apls wat vermoedelijk een Keltisch woord voor water was.[3] De naam komt dus mogelijk van een beek of rivier die vroeger door haar grondgebied liep.
Appels bleef, op een paar onderbrekingen na, bezit van de abdij van Zwijveke (Dendermonde) tot de Franse Revolutie. Het kerkelijk bezit werd verkocht, de toenmalige pastoor terechtgesteld in 1796. Van 1924 tot 1965 woonde in Appels de kunstschilder Piet Gillis, die vooral stillevens en landschappen schilderde. Inwoners van dit dorp aan de Schelde worden Appelsenaren genoemd. Door de toenemende bouw van appartementen wordt het landelijke karakter van Appels stilaan verdrongen.
In Appels staan nog talrijke, vaak schilderachtig gelegen kapellen, waaronder de Vredekapel (toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van de Vrede), de Schipperskapel, de Sint-Antoniuskapel en de in 2022 gerestaureerde Theresiakapel.[4]
De oude pastorie die sinds 2020 het archief en de bibliotheek van de Vereniging voor Familiekunde van Dendermonde huisvest.[5]
Natuur en landschap
Appels ligt aan de Schelde en aan de Dender. De bodem is zandig en zandlemig en de hoogte bedraagt ongeveer 5 meter. Een belangrijk natuurgebied is de Sint-Onolfspolder langs de schelde.
Verkeer en vervoer
Het Appels Veer zet fietsers en voetgangers over de Schelde naar Berlare.
Evenementen
Elk jaar (op de maandag van de week waarin 21 juli valt, de Belgische feestdag) wordt er ook een jaarmarkt georganiseerd (de grootste van Dendermonde), met op zaterdag voordien traditionele volksspelen, op zondag voordien de Ommegang van Appels (waarbij het Peird van Appels, een meer dan 5 m hoog Ros Beiaard-paard, door de straten trekt) en om de jaarmarkt op maandagavond af te sluiten wordt muzikaal vuurwerk afgestoken aan de kerk. Gedurende het weekend organiseert Chiro Kadee, een lokale afdeling van Chirojeugd Vlaanderen haar driedaags openluchtfestival 'Stamenee Kadee' in de Hoofdstraat.
↑Parochie Sint-Apollonia Appels, Thuis komen bij elkaar! (1995), p39.
↑Van Overstraeten, Stef, "Geert restaureert Theresiakapelletje: “Nu kan het er weer honderd jaar tegen”", 13 januari 2023. “Geert De Boeck heeft het kapelletje op de hoek van de Vrijstraat en de Bevrijdingslaan in Appels grondig gerestaureerd. “Het was er erg aan toe, maar nu kan het er weer voor honderd jaar tegen.””
↑Dooms, Nele, "Vereniging Familiekunde stelt uitgebreide bibliotheek open voor publiek", hln.be, 5 november 2022. Geraadpleegd op 7 november 2023. “Met een verhuis naar de oude pastorie in Appels heeft de Vereniging voor Familiekunde naast een goede thuis ook voldoende ruimte gevonden om al haar documentatie op te slaan. Een uitgebreide bibliotheek is uitgebouwd. Die bevat een schat aan informatie, documentatie en titels die van pas komen voor iedereen die zijn stamboom wil samenstellen en familiegeschiedenis wil uitpluizen.”
↑Nieuwen utilen almanach en wegwyzer der stad Gend ..., Volume 53, F.J. Bogaert-de-Clercq, 1823
p.75
↑Almanach royal et du commerce de Belgique. Pour l'an 1838 p.408
.svg){kind=small}
