Alfred Jarry

Alfred Jarry

Alfred Henri Jarry (Laval, 8 september 1873 - Parijs, 1 november 1907) was een Franse poète maudit en toneelschrijver die leefde in het fin de siècle. Zijn werk is van grote invloed op het latere dadaïsme en surrealisme, maar ook op tijdgenoten zoals Guillaume Apollinaire. Zijn bekendste werken zijn het toneelstuk Ubu roi en de roman Gestes et opinions du docteur Faustroll, pataphysicien.

Levensloop

Jarry was het tweede en laatste kind van Anselme Jarry en Caroline Jarry (geb. Quernest). Zijn vader was textielfabrikant en de familie bezat verschillende panden in Laval. Na faillissement van zijn onderneming in 1879 werd Anselme vertegenwoordiger van andere textielfabrikanten. Het huwelijk klapte en Caroline nam Alfred en zijn zus Charlotte mee naar het Bretonse Saint-Brieuc. In 1888 volgde de verhuizing naar haar geboorteplaats Rennes. Op de middelbare school in deze stad ontmoette Jarry zijn medeleerlingen Charles en Henri Morin. Met hen werkte hij aan toneelstukken over hun leraar natuurkunde Félix-Frédéric Hébért ('Hébé'), de figuur die later uit zou groeien tot Ubu, en waaraan Jarry zijn grootste bekendheid dankt.

Jarry is de bedenker van de 'patafysica ('gespeld met een apostrof aan het begin om voor de hand liggende woordspelingen te voorkomen'). Hij leende van Ubu Roi zijn ‘wetenschap van de ’Patafysiek’ om deze hierop aan het romanpersonage Dr. Faustroll toe te bedelen in een postuum gepubliceerde roman. Jarry ontwikkelde zijn wetenschap der wetenschappen verder in novellen, gedichten en essays. Zowel Jarry als de ’patafysiek bleven controversiële onderwerpen in de Franse literatuur, van het symbolisme tot het existentialisme. Tegenstrijdige loftuitingen ontving hij van Apollinaire, Max Jacob, André Breton, André Gide, Antonin Artaud en Raymond Queneau.

Alfred Jarry op de fiets

Jarry was bevriend met de symbolisten, die ook zijn artikelen uitgaven. Zoals zij was hij op de hoogte van de relatie tussen de klank en de verborgen suggesties van de taal, die een relatie suggereren tussen alle bestaande zaken. Hij werd meegesleept in het occultisme, liep mee met de Rozenkruisers, de satanisten en verwierf esoterische kennis die populair was in deze periode. Zonder er zelf enige tegenstelling in te zien, was hij ook gefascineerd door de nieuwste wetenschap, niet het positivisme zoals dat in zijn eigen land populair was, maar de tot de verbeelding sprekende experimenten van de jongste generatie Engelse uitvinders als Kelvin (over de relativiteit en nieuwe meeteenheden) en Charles Vernon Boys (het boek 'Soapbubbels and the Forces Which Mould Them') en de schrijver H.G. Wells. Jarry was gefascineerd door de dynamiek van het anarchisme dat, evenals de handelingen van Ubu roi, als doel had de gevestigde maatschappelijke structuren omver te werpen en op de ruïnes een nieuwe structuur te stichten.

Excentrieke levensstijl

Jarry stond bekend om zijn weloverwogen excentriciteit en leefde in het middelpunt van de aandacht. Hij rekende zich tot de bohème van de kroegen van Montmartre en nam deel aan het nachtelijke leven van wijn en absint.

Jarry's leven in Parijs was in veel opzichten een voortzetting van zijn literaire werk. Hij nam het taalgebruik van zijn toneelpersonage koning Ubu over. Hij gebruikte doorlopend het pluralis majestatis en strooide met quasi-Homerische omschrijvingen van alledaagse begrippen: een fiets noemde hij bijvoorbeeld 'dat wat rolt' en de wind noemde hij 'dat wat waait'. Ook sprak hij, net als zijn toneel-alter-ego, elke lettergreep van elk woord met nadruk uit.[1] Jarry leefde ongezond en gebruikte vanaf de ochtend grote hoeveelheden wijn en absint. Er zijn veel anekdotes over zijn bewust onaangepaste gedrag overgeleverd. Beroemd is zijn actie om een aantal uit een privédierentuin ontsnapte panters terug in de kooi te krijgen door ze te dreigen met een wijnglas en daarin slaagde omdat, zoals hij zei, 'wilde dieren net als de meeste volwassenen doodsbang zijn voor lege glazen'.[2]

Jarry stierf op 1 november 1907 op vierendertigjarige leeftijd. Niet zijn alcoholgebruik, maar een onbehandelde tuberculose bleek de oorzaak. Op zijn begrafenis waren onder anderen Octave Mirbeau, Thadée Natanson, Guillaume Apollinaire en Paul Léautaud aanwezig.

Betekenis voor het toneel

Ubu Roi was bedoeld als shock-therapie voor het bourgeois-theater van zijn tijd. Jarry stelde verschillende radicale vernieuwingen voor. Sommigen hiervan zijn in Nederland pas in de jaren 1970 in zwang geraakt. Een aantal van zijn voorstellen waren:

  • Het gebruik van eigentijdse of tijdloze kleding bij historische stukken
  • Het gebruik van een neutraal decor
  • Het gebruik van maskers om de invloed van steracteurs te neutraliseren

Jarry publiceerde zijn ideeën in een aantal essays en bracht ze deels ten uitvoering met de productie van Ubu Roi.

Invloed in het Nederlands taalgebied

Er is maar een klein deel van het werk van Jarry in het Nederlands vertaald. Jan Slauerhoff vertaalde zijn Chanson de décervelage als het Ontherseningslied. Ubu roi wordt met enige regelmaat gespeeld in een Nederlandse vertaling en Gerrit Komrij vertaalde Le Surmâle voor uitgeverij Meulenhoff. Van 'Faustroll' verschenen in 1994 merkwaardig genoeg twee vertalingen. In 2016 verscheen een nieuwe Nederlandse vertaling.

In navolging van het Franse Collège de 'Pataphysique, dat zijn inspiratiebron vindt in het werk van Jarry, bestaat er een Nederlandse 'academie voor 'patafysica'.

Werk

  • Visions actuelles et futures (1894)
  • Les Minutes de sable mémorial (1894)
  • César Antéchrist (1895
  • Ubu roi (1896)
  • L’Autre Alceste (1896)
  • Paralipomènes d’Ubu (1896)
  • Le Vieux de la montagne (1896)
  • Les Jours et les Nuits (1897)
  • Ubu cocu ou l'Archéoptéryx (1897)
  • L’Amour en visites (1897)
  • Gestes et opinions du docteur Faustroll, pataphysicien (1898, postuum gepubliceerd in 1911), roman.
  • Petit Almanach (1898)
  • L’Amour absolu (1899)
  • Ubu enchaîné (1899)
  • Messaline (1900)
  • Almanach illustré du Père Ubu (1901)
  • Spéculations, artikelen in La Revue blanche (1901)
  • Le Surmâle (1901), roman.
  • L’Objet aimé (1903)
  • Pantagruel (1904, postuum gepubliceerd in 1911) opéra-bouffe naar het werk Gargantua en Pantagruel van Rabelais met muziek van Claude Terrasse)
  • Ubu sur la Butte (1906)
  • Par la taille (1906), opérette
  • Le Moutardier du pape (1906), opéra-bouffe
  • Albert Samain (souvenirs) (1907)
  • La chandelle verte (1969), postume uitgave van zijn verzamelde tijdschriftartikelen

Nederlandse vertalingen

  • 'Ontherseningslied'. Vertaald door Jan Slauerhoff, in Verzamelde gedichten deel 1, Den Haag 1947.
  • Superman, een moderne roman (Le Surmâle). Vertaald door Gerrit Komrij. Amsterdam. Meulenhoff, 1970.
  • Uburleske: Ubu Roi, Ubu Cocu. Vertaald door Dolf Verspoor. Amsterdam, De Bezige Bij, 2e druk, 1977, ISBN 90-234-0587-0.
  • Ubu Koning (Ubu Roi). Vertaald door Pjeroo Roobjee (i.o.v. NTG), 1986.
  • Roemruchte daden en opvattingen van Doctor Faustroll, patafysicus. Vertaald door Liesbeth van Nes. Amsterdam, Bananafish, 2016, ISBN 978-94-92254-00-9

Trol

Zie de categorie Alfred Jarry van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Read other articles:

HONORNama asli荣耀IndustriElektronik konsumen, internet ponselDidirikan2013; 11 tahun lalu (2013)PendiriRen ZhengfeiKantorpusatShenzhen, TiongkokWilayah operasiSeluruh duniaProdukPonsel cerdas, laptop, wearables, aksesorisPendapatanUS$50+ milyar (termasuk Huawei) (2018)IndukHuawei (2013–2020) Shenzen Zhixin New Information Technology Co., Ltd. (2020 (2020)–sekarang)Situs webwww.hihonor.com Honor (atau biasa ditulis HONOR) adalah sebuah merek ponsel cerdas yang dimiliki ol...

 

Contoh lensa ledak yang merupakan bagian senjata nuklir modern. Bagian berwarna tebal ditempati peledak cepat sedangkan bagian putih ditempati peledak lambat. Lensa ledak adalah sebuah peledak terarah dengan rancangan sangat khusus, digunakan di senjata seperti senjata nuklir. Pada umumnya, alat ini terdiri dari banyak bahan peledak yang disusun sedemikian rupa sehingga gelombak ledakan yang akan terfokus atau terkuatkan di suatu titik. Istilah lensa digunakan karena konsepnya mirip konsep le...

 

Football match2015 AFC Champions League FinalEvent2015 AFC Champions League Al-Ahli Guangzhou Evergrande 0 1 on aggregateFirst leg Al-Ahli Guangzhou Evergrande 0 0 Date7 November 2015VenueAl-Rashid Stadium, DubaiAFC Man of the MatchZheng Zhi (Guangzhou Evergrande)[1]RefereeKim Jong-hyeok (South Korea)Attendance9,480WeatherClear and warm25 °C (77 °F)62% humidity[1]Second leg Guangzhou Evergrande Al-Ahli 1 0 Date21 November 2015VenueTianhe Stadium, GuangzhouAFC ...

KojaKecamatanPantai Cilincing tahun 1932Peta lokasi Kecamatan KojaKojaPeta lokasi Kecamatan KojaTampilkan peta IndonesiaKojaKoja (Indonesia)Tampilkan peta IndonesiaKoordinat: 6°07′02″S 106°54′07″E / 6.117256°S 106.901989°E / -6.117256; 106.901989Negara IndonesiaProvinsiDKI JakartaKota AdministrasiJakarta UtaraPemerintahan • CamatAde Himawan[1]Populasi (2021)[2] • Total352.306 jiwa • Kepadatan26.4...

 

Национальная библиотека Швециишвед. Kungliga biblioteketшвед. Kungliga biblioteketшвед. Kungliga Biblioteket[1] Главное здание 59°20′17″ с. ш. 18°04′20″ в. д.HGЯO Страна  Швеция[3][4] Адрес  Швеция, Стокгольм Основана XVI век Код ISIL SE-SwSKB Фонд Объём фонда ок. 18 млн ед. чтенияок. 8 млн ч. �...

 

American politician Forrest Goodwin, Maine Congressman Forrest Goodwin (June 14, 1862 – May 28, 1913) was a United States representative from Maine. He was born in Skowhegan, Maine and attended the common schools, graduated from Skowhegan High School and Bloomfield Academy. He also graduated from Colby College and Boston University Law School. He was admitted to the bar in 1889 and commenced practice in Skowhegan. He was elected a member of the Maine House of Representatives in 1889. He was...

Pour les articles homonymes, voir La Société du spectacle. La Société du spectacle Première édition de La Société du spectacle (Buchet/Chastel). Auteur Guy Debord Pays France Genre Essai philosophiqueEssai politique Éditeur Buchet-Chastel Date de parution 14 novembre 1967 Chronologie Contre le cinéma Œuvres cinématographiques complètes modifier  La Société du spectacle est un essai de Guy Debord publié initialement le 14 novembre 1967 chez Buchet-Chastel. Le livre connut...

 

Denman Estate Park is the name of a city park located in northwest San Antonio, Texas, USA. Overview The 21 acre public park was purchased by the City of San Antonio, and was part of the estate of attorney Gilbert J. Denman Jr., grandson of Leroy G. Denman, lawyer and jurist of the Texas Supreme Court.[1] Notably, the park contains a gift from South Korea to the people of San Antonio,[2] in the form of a Korean pavilion similar in design to the Gwangju Democracy Bell, in Gwan...

 

Dred Scott v. SandfordDred Scott contro SandfordTribunaleCorte suprema degli Stati Uniti d'America Caso60 U.S. 393 19 How. 393; 15 L. Ed. 691; 1856 WL 8721; 1856 U.S. LEXIS 472 Data11-14 febbraio 1856 (prima discussione)15-18 dicembre 1856 (seconda discussione) Sentenza6 marzo 1857; 167 anni fa GiudiciRoger B. Taney (Presidente della Corte) John McLean · James M. Wayne · John Catron · Peter V. Daniel · Samuel Nelson · Robert C. Grier · Benjamin ...

KledungDesaKantor Desa KledungNegara IndonesiaProvinsiJawa TengahKabupatenTemanggungKecamatanKledungKode pos56264Kode Kemendagri33.23.17.2001 Luas-Jumlah penduduk2.398 (2003)Kepadatan- Kledung adalah ibu kota kecamatan Kledung, Temanggung, Jawa Tengah, Indonesia. Pranala luar (Indonesia) Keputusan Menteri Dalam Negeri Nomor 050-145 Tahun 2022 tentang Pemberian dan Pemutakhiran Kode, Data Wilayah Administrasi Pemerintahan, dan Pulau tahun 2021 (Indonesia) Peraturan Menteri Dalam Negeri No...

 

Mexican journalist and photographer and murder victim In this Spanish name, the first or paternal surname is Espinosa and the second or maternal family name is Becerril. Rubén EspinosaBornRubén Manuel Espinosa BecerrilNovember 29, 1983Mexico City, MexicoDiedJuly 31, 2015 (aged 31)Mexico City, MexicoCause of deathMurder from gunfireResting placePanteón De Dolores, MexicoNationalityMexicanOccupationPhotojournalistEmployer(s)AVC News agency, Proceso and Cuartoscuro magazinesKnown...

 

Military operations and doctrine regarding the guidance of close air support The examples and perspective in this article deal primarily with the United States and do not represent a worldwide view of the subject. You may improve this article, discuss the issue on the talk page, or create a new article, as appropriate. (October 2016) (Learn how and when to remove this message) RAF Regiment Forward Air Controllers from the Air Land Integration Cell, based at RAF Coningsby, guide a Typhoon from...

Bagian kuda luar dalam bahasa Indonesia Anatomi kuda mencakup anatomi kasar dan mikroskopis kuda, kuda poni, dan hewan sejenis lainnya, termasuk keledai, bagal, dan zebra . Meskipun semua ciri anatomi kuda dijelaskan dengan istilah yang sama seperti hewan lainnya oleh Komite Internasional Nomenklatur Anatomi Kotor Hewan dalam buku Nomina Anatomica Veterinaria, ada banyak istilah sehari-hari khusus kuda yang digunakan oleh penunggang kuda . Anatomi luar Punggung (Back): area tempat pelana bera...

 

1990 musical drama film directed by Prince Graffiti BridgeTheatrical release posterDirected byPrinceWritten byPrinceProduced byArnold StiefelRandy PhillipsStarring Prince Morris Day Jerome Benton The Time Jill Jones Mavis Staples George Clinton Ingrid Chavez Tevin Campbell CinematographyBill ButlerEdited byRebecca RossMusic byPrinceProductioncompanyPaisley Park FilmsDistributed byWarner Bros. PicturesRelease date November 2, 1990 (1990-11-02) Running time90 minutes[1]Co...

 

Shooting at a hand-thrown aerial target with a BB pistol; the slow moving BB is visible in the bright sunlight.Exhibition shooting or trick shooting is a sport in which a marksman performs various feats of skill, frequently using non-traditional targets. Exhibition shooting tends to stress both speed and accuracy, often with elements of danger added. Famous shooters Annie Oakley Main article: Annie Oakley With the advent of rifling came accurate firearms, and many exhibition shooters turned t...

مقاهي بغداد واحده مقهى، اسم مكان مذكر،[1] ويسمّى بالعامية قهوة، والجمع قَهاوي، هو مكان ومحلات شعبية تُباع وتُسقى فيه الأشربة الحارّة كالچاي والحامض، ويقعد فيه كثيرُ من أهل بغداد للإستراحة وقضاء الوقت واللعب والمحادثة والمُدارسة، وكان اسمه القديم چايخانة ويُسمّى صاحب...

 

Cuban-American drummer (born 1965) Dave LombardoLombardo in 2014Background informationBirth nameDavid LombardoBorn (1965-02-16) February 16, 1965 (age 59)Havana, Cuba[1]Genres Thrash metal speed metal heavy metal groove metal hardcore punk experimental rock punk rock Occupation(s)MusicianInstrument(s)DrumsYears active1979–presentMember of Dead Cross Misfits Mr. Bungle Venamoris Empire State Bastard Fantômas Formerly of Slayer Grip Inc. Voodoocult Philm Suicidal Tendencies Test...

 

French opera singer Ketty LapeyretteKetty Lapeyrette in 1908Born23 July 1884Oloron-Sainte-Marie, French Third RepublicDied2 October 1960 (aged 76)Paris, FranceOccupationSingerYears active1908–1938 Catherine Julie Ketty Lapeyrette (23 July 1884 – 2 October 1960) was a French contralto opera singer. She remained with the Paris Opera for 30 years, seldom performing outside France. From 1944, she taught at the Paris Conservatory.[1][2] Biography Born on 23 July 1884 a...

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fire Services Bureau – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2019) (Learn how and when to remov...

 

This article is about the Muse album. For the rule of energy transfers, see Second law of thermodynamics. For other theoretical laws, see Second law. 2012 studio album by MuseThe 2nd LawCover art by the Human Connectome ProjectStudio album by MuseReleased28 September 2012 (2012-09-28)RecordedOctober 2011 – August 2012Studio AIR Lyndhurst (London) EastWest (Los Angeles)[a] Genre Alternative rock art rock progressive rock electronic Length53:49Label Warner Bros....