Hristo Tatarchev, Petar Pop-Arsov, Hristo Batandzhiev, Dame Gruev, Ivan Hadzhinikolov, Andon Dimitrov
Motif
Sebelum Perang Dunia I: Autonomi untuk wilayah-wilayah Macedonia dan Adrianople regions Semasa Perang Dunia I: Penggabungan Macedonia Vardar, Belomorie dan Pomoravie dalam Bulgaria Selepas Perang Dunia I: Macedonia Bebas
Pertubuhan Revolusioner Macedonia Dalaman (Inggeris: Internal Macedonian Revolutionary Organization, singkatan IMRO; Bahasa Bulgaria: Вътрешна македонска революционна организация (ВМРО); Macedonia: Внатрешна македонска револуционерна организација (ВМРО), rumi: Vnatrešna Makedonska Revolucionerna Organizacija (VMRO)code: mk is deprecated ), ialah sebuah masyarakat revolusioner rahsia yang diasaskan di wilayah Uthmaniyyah di Eropah, yang beroperasi pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20.[2]
Ditubuhkan pada tahun 1893 di Salonica,[3] ia pada mulanya bertujuan untuk mendapatkan autonomi bagi wilayah Macedonia dan Adrianople di Empayar Uthmaniyyah, namun, ia kemudiannya menjadi ejen yang berkhidmat untuk kepentingan Bulgaria dalam politik Balkan.[4] IMRO mencontohi dirinya selepas Pertubuhan Revolusi Dalaman Bulgaria Vasil Levski dan menerima motonya "Kebebasan atau Kematian" (Свобода или смърть).[5] Menurut memoir beberapa pengasas dan ahli biasa, dalam statut terawal Pertubuhan dari 1894, keahlian itu dikhaskan secara eksklusif untuk orang Bulgaria.[6][7][8][9]Ia menggunakan bahasa Bulgaria dalam semua dokumennya dan dalam surat-menyuratnya.[10] Pertubuhan itu mengasaskan Perwakilan Asingnya di Sofia, Bulgaria pada tahun 1896. Bermula pada tahun yang sama, ia memerangi Uthmaniyyah menggunakan taktik gerila, dan dalam hal ini, mereka berjaya, malah menubuhkan sebuah negara dalam negeri di beberapa wilayah, termasuk pemungut cukai mereka . Usaha ini meningkat pada tahun 1903 menjadi Pemberontakan Ilinden–Preobrazhenie. Pertempuran itu melibatkan kira-kira 15,000 orang tidak tetap IMRO dan 40,000 tentera Uthmaniyyah. Selepas pemberontakan gagal, dan Uthmaniyyah memusnahkan kira-kira 100 kampung, IMRO menggunakan bentuk keganasan yang lebih sistematik yang menyasarkan orang awam.[3] Semasa Perang Balkan dan Perang Dunia Pertama, organisasi itu menyokong tentera Bulgaria dan menyertai pihak berkuasa masa perang Bulgaria apabila mereka mengambil alih sementara bahagian Thrace dan Macedonia. Dalam tempoh ini, autonomi sebagai taktik politik telah ditinggalkan, dan jawatan aneksasi telah disokong, bertujuan akhirnya penggabungan kawasan yang diduduki ke dalam Bulgaria.[11]
Selepas Perang Dunia Pertama, gabungan gerakan revolusi Macedonia-Thracian dipisahkan kepada dua organisasi terpisah, IMRO dan ITRO.[12] Selepas detik ini IMRO memperoleh reputasi sebagai rangkaian pengganas muktamad, berusaha untuk mengubah sempadan negeri di wilayah Macedonia di Greece dan Serbia (kemudian Yugoslavia).[13] They menentang pembahagian Macedonia dan melancarkan serbuan dari kubu kuat Petrich mereka ke wilayah Yunani dan Yugoslavia. Pangkalan operasi mereka di Bulgaria telah terancam oleh Perjanjian Niš, dan IMRO bertindak balas dengan membunuh perdana menteri Bulgaria Aleksandar Stamboliyski pada tahun 1923, dengan kerjasama elemen Bulgaria lain yang menentangnya.[14]Pada tahun 1925 tentera Yunani melancarkan operasi rentas sempadan untuk mengurangkan kawasan pangkalan IMRO, tetapi ia akhirnya dihentikan oleh Liga Bangsa-Bangsa, dan serangan IMRO diteruskan.[15] Dalam tempoh antara perang, IMRO juga bekerjasama dengan Ustaše Croatia, dan mangsa utama mereka ialah Alexander I dari Yugoslavia, dibunuh di Perancis pada tahun 1934.[16][17] Selepas rampasan kuasa Bulgaria pada 1934, kubu kuat Petrich mereka telah dikenakan tindakan keras tentera oleh tentera Bulgaria,[14] dan IMRO telah dikurangkan kepada fenomena marginal.[18]
Organisasi itu menukar namanya beberapa kali. Selepas kejatuhan komunisme di rantau ini, banyak pihak mendakwa nama dan keturunan IMRO untuk menghalalkan diri mereka.[19] Antaranya, di Bulgaria sebuah parti sayap kanan yang membawa awalan "VMRO" telah ditubuhkan pada 1990-an, manakala di Republik Macedonia ketika itu sebuah parti sayap kanan telah ditubuhkan di bawah nama "VMRO-DPMNE".
Petikan daripada statut BMARC, (1894 atau 1896; dalam bahasa Bulgaria)
Statut pertama Jawatankuasa Revolusi Macedonia-Adrianople Bulgaria
Bab I. – Matlamat Art. 1. Matlamat BMARC adalah untuk mendapatkan politik penuh autonomi untuk wilayah-wilayah Macedonia dan Adrianople. Art. 2. Untuk mencapai matlamat ini mereka [jawatankuasa] hendaklah meningkatkan kesedaran mempertahankan diri dalam populasi Bulgaria di kawasan yang disebut dalam Seni. 1., menyebarkan idea-idea revolusioner – bercetak atau lisan, dan menyediakan dan meneruskan pemberontakan umum.
Bab II. – Struktur dan Organisasi
Art. 3. Ahli BMARC boleh menjadi mana-mana warga Bulgaria, bebas daripada jantina, ...
Petikan daripada statut SMARO, (1896 atau 1902; dalam bahasa Bulgaria) Statut Rahsia Pertubuhan Revolusi Macedonia-AdrianopleBab I. – Matlamat Art. 1. Organisasi Rahsia Macedonia-Adrianople mempunyai matlamat untuk menyatukan semua elemen yang tidak berpuas hati di Macedonia dan wilayah Adrianople, tanpa mengira kewarganegaraan mereka, untuk memenangi, melalui revolusi, autonomi politik penuh bagi kedua-dua wilayah ini.
Art. 2. Untuk mencapai matlamat ini, organisasi itu berjuang untuk membuang propaganda cauvinis dan perbalahan nasionalis yang memecah-belah dan mengecilkan semangat penduduk Macedonia dan Adrianople dalam perjuangannya menentang musuh bersama; bertindak untuk membawa semangat dan kesedaran revolusioner di kalangan penduduk, dan menggunakan semua cara dan usaha untuk persenjataan penduduk yang akan datang dan tepat pada masanya dengan semua yang diperlukan untuk kebangkitan umum dan sejagat.
Bab II. – Struktur dan Organisasi Art. 3. Organisasi revolusioner Rahsia Macedonon-Adrianoplitan terdiri daripada organisasi revolusioner tempatan (pancaragam) yang terdiri daripada ahli-ahli bandar atau kampung tempatan.
Art. 4. Ahli SMARO boleh menjadi mana-mana Macedonia, atau Adrianoplitan...
Petikan daripada statut IMARO, 1906 (dalam bahasa Bulgaria) Statut Organisasi Revolusi Macedonia-Adrianople Dalaman (dipinda pada kongres am pada tahun 1906)Bab I. – Matlamat Art. 1. – Matlamat Pertubuhan Revolusi Macedonia-Adrianople Dalaman adalah untuk menyatukan mana-mana dan semua elemen yang tidak berpuas hati di Macedonia dan Adrianople Vilayet tanpa mengambil kira kewarganegaraan mereka supaya autonomi politik boleh diperolehi bagi kedua-dua wilayah ini.
Art. 2. Pertubuhan itu menentang mana-mana hasrat negara lain untuk memecahbelahkan dan menakluki kedua-dua wilayah ini.
Bab II. – Bermaksud
Art. 3. Untuk mencapai matlamat ini, Pertubuhan bertujuan untuk menghapuskan propaganda chauvinis dan pertikaian nasionalistik, yang berpecah dan melemahkan...
Poster ahli terpenting IMARO dan SMAC antara 1893 dan 1913.
Rujukan
^For more see: Tchavdar Marinov, We, the Macedonians, The Paths of Macedonian Supra-Nationalism (1878–1912) in: Mishkova Diana ed., 2009, We, the People: Politics of National Peculiarity in Southeastern Europe, Central European University Press, ISBN9639776289, pp. 117-120.
^Duncan M. Perry, The Politics of Terror: The Macedonian Liberation Movements, 1893–1903, Duke University Press, 1988, ISBN0822308134, pp. 39–40.
^Vladimir Cretulescu (2016) "The Memoirs of Cola Nicea: A Case-Study on the Discursive Identity Construction of the Aromanian Armatoles in Early 20th Century Macedonia." Res Historica 41, p. 128.
^Alexander Maxwell, "Slavic Macedonian Nationalism: From 'Regional' to 'Ethnic'", In Klaus Roth and Ulf Brunnbauer (eds.), Region, Regional Identity and Regionalism in Southeastern Europe, Volume 1 (Münster: LIT Verlag, 2008), ISBN9783825813871, p. 135.
^Victor Roudometof (2002) Collective Memory, National Identity, and Ethnic Conflict. Greece, Bulgaria, and the Macedonian Question. Bloomsbury Academic, ISBN9780275976484, p. 112.
^Alexis Heraclides, The Macedonian Question and the Macedonians: A History. Routledge, 2020, ISBN9780367218263, p. 240.
^"Pertubuhan Revolusi Macedonia menggunakan bahasa standard Bulgaria dalam semua pernyataan programnya dan surat-menyuratnya adalah semata-mata dalam bahasa Bulgaria...Selepas 1944 semua kesusasteraan penulis Macedonia, memoir pemimpin Macedonia, dan dokumen penting terpaksa diterjemahkan dari bahasa Bulgaria ke dalam bahasa Macedonia yang baru dicipta." For more see: Bernard A. Cook ed., Europe Since 1945: An Encyclopedia, Volume 2, Taylor & Francis, 2001, ISBN0815340583, p. 808.
^ abMark Biondich (2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878. Oxford University Press. m/s. 112–114. ISBN978-0-19-929905-8.
^Mark Biondich (2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878. Oxford University Press. m/s. 117. ISBN978-0-19-929905-8.
^Frederick B. Chary (2011). The History of Bulgaria. ABC-CLIO. m/s. 71. ISBN978-0-313-38446-2.
^Mark Biondich (2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878. Oxford University Press. m/s. 151. ISBN978-0-19-929905-8.
^James Frusetta (2004). "Common Heroes, Divided Claims: IMRO Between Macedonia and Bulgaria". Dalam John R. Lampe, Mark Mazower (penyunting). Ideologies and national identities: the case of twentieth-century Southeastern Europe. Central European University Press. m/s. 110–130. ISBN978-963-9241-82-4.