Murba Party Partai Murba
Chairman	Sukarni
General Secretary	Sjamsu Harja Udaja
Pengasas	Tan Malaka Chaerul Saleh Sukarni Adam Malik
Ditubuhkan	07 November 1948 (1948-11-07)
Dibubarkan	11 Januari 1973 (1973-01-11)
Didahului oleh	People's Party Poor People's Party Independent Labour Party of Indonesia
Bergabung	Indonesian Democratic Party
Akhbar	Murba Massa
Sayap belia	PARRI
Sayap wanita	Murba Women's Union
Keanggotaan (1948)	80,000
Ideologi	National communism
Kedudukan politik	Left-wing
Labour wing	SOBRI
Politik Indonesia Parti politik Pilihan raya

Parti Murba ( Indonesia: Partai Murba, Partai Musyawarah Rakyat Banyakcode: id is deprecated , Proletarian Party) ialah sebuah parti politik ' komunis nasional ' di Indonesia . ^{[1] [2]} Parti ini diasaskan oleh Tan Malaka, Chairul Saleh, Sukarni dan Adam Malik pada tahun 1948. ^[3] Sejarah parti itu sebahagian besarnya berkait rapat dengan Parti Komunis Indonesia (PKI) yang berkuasa. Pada mulanya hubungan antara PKI dan Parti Murba berjalan lancar, tetapi lama-kelamaan kedua-dua parti itu berkembang menjadi musuh ketat antara satu sama lain. ^[4] Parti Murba terus wujud di bawah Orde Baru, tetapi telah digabungkan menjadi Parti Demokrasi Indonesia pada tahun 1973.

Peristiwa Madiun 1948 telah mencetuskan tindak balas yang teruk kepada PKI. Di seluruh Jawa (kecuali di Bantam ), kekosongan politik termuncul di sebelah kiri politik. Pengikut Tan Malaka berusaha memanfaatkan perkara ini. Pada 3 Oktober 1948 tiga konstituen utama Gerakan Rakyat Revolusi (GRR) pimpinan Tan Malaka; Parti Rakyat, Parti Rakyat Miskin dan Parti Buruh Bebas Indonesia, mengisytiharkan bahawa mereka akan digabungkan untuk membentuk Parti Murba yang bersatu. Penggabungan itu akan diselesaikan pada 7 November 1948, ulang tahun Revolusi Rusia . Perlembagaan parti telah diisytiharkan pada 12 November 1948. Pada masa penubuhannya, parti baharu itu mempunyai kira-kira 80,000 ahli. GRR terus wujud secara berasingan walaupun, dengan Parti Murba sebagai salah satu gabungannya. ^[5]

Walaupun Tan Malaka sangat mempunyai pengaruh utama dalam parti, dia tidak secara rasmi menjadi ketua parti. Pada masa penggabungan itu dibentuk kepimpinan yang terdiri daripada Sukarni (presiden), Sjamsu Harja Udaja (setiausaha agung), Maruto Nitimihardjo (naib presiden), Sutan Dewanis (naib presiden kedua) dan Pandu Karta Wiguna (setiausaha). ^[5] Parti Murba menerbitkan dua akhbar rasmi, Murba dan Massa . ^[6] Tambahan pula, terdapat unit gerila yang dikaitkan dengan parti itu, yang memainkan peranan penting dalam perjuangan menentang pemerintahan Belanda di Jawa Barat dan Tengah. ^[2] : 20 

Walaupun lebih kecil berbanding PKI, Parti Murba adalah pesaing yang signifikan bagi PKI. Kepimpinan Parti Murba terutamanya terdiri daripada pemimpin gerakan massa. Pemuda yang memimpin Murba sering menjadi pemimpin gerila atau perjuangan massa menentang pendudukan Jepun . Parti itu merayu kepada bekas gerila dan pekerja, yang tidak berpuas hati dengan perkembangan pasca kemerdekaan. Herbert Feith melabelkan profil parti itu sebagai 'nasionalisme yang melampau dan radikalisme sosial mesianik (yang kebodohannya hanya sedikit dipengaruhi oleh teori Marxis dan Leninis yang didakwanya), ia adalah benteng "oposisiisme", politik menolak untuk mengiktiraf kesukaran praktikal kerajaan'. ^{[5] [2]} : 52 

Parti Murba bersifat sekular dan berwaspada terhadap kemungkinan peningkatan pengaruh Islam dalam kerajaan. ^[2] : 182 

Pada Mac 1951 parti itu menyertai Badan Perundingan Parti-parti Politik, sebuah gabungan luas yang dimulakan oleh PKI yang tidak lama kemudian menjadi tidak berfungsi. Pada tahun berikutnya, hubungan antara PKI dan Murba meningkat dengan ketara. Pada waktu itu, unit gerila Murba masih aktif di Jawa Barat dan menguasai beberapa wilayah di bawah kendali mereka. ^{[2] : 21, 102–103} 

Pada Februari 1952, parti itu telah seokong usul parlimen yang menyeru pembukaan hubungan diplomatik dengan Kesatuan Soviet . ^{[2] : 175} 

Parti Murba mengalami kemunduran yang ketara dalam pilihan raya perundangan 1955. Parti itu memperoleh 199,588 undi (0.53% undi nasional), dan telah berjaya menang dua kerusi dari Jawa dalam Dewan Perwakilan Rakyat (turun daripada empat kerusi sebelum pilihan raya). ^[7] Selepas pilihan raya, ahli parlimen Parti Murba menyertai Pecahan Progresif Nasional, sebuah badan yang mengandungi sepuluh ahli parlimen dari Jawa. ^[8] Pada pilihan raya Dewan Undangan Negeri 1955, parti itu memperoleh 248,633 undi (0.66%) dan empat kerusi dalam dewan. ^[9]

Apabila Presiden Sukarno memperkenalkan Demokrasi Terpimpin pada tahun 1957. Parti Murba adalah yang pertama mengisytiharkan sokongan terang-terangannya kepada rancangan itu. ^[10] Parti Murba menjadi salah satu daripada sepuluh parti yang sah di bawah Demokrasi Terpimpin. ^[11] Parti Murba sangat menyokong Presiden Sukarno dalam tempoh ini, dan berulang kali berusaha untuk mendapatkan keyakinan Sukarno dan meyakinkan beliau untuk menentang PKI. ^[1] Ahli politik Parti Murba dan Menteri Pendidikan Priyono telah menjadi ketua Jawatankuasa Demokrasi Terpimpin. ^[12]

Semasa pemberontakan Kerajaan Revolusi Republik Indonesia (PRRI) 1958, kader-kader Parti Murba telah ditangkap malangnya oleh pemberontak PRRI dan ditahan di kem tahanan Muara Labuh di Sumatera Barat. ^[13]

Adam Malik, salah seorang pemimpin pengasas Parti Murba, dinamakan sebagai duta Indonesia ke Kesatuan Soviet dan Poland. ^[14] Pada tahun 1960, Chaerul Saleh dari Parti Murba menjadi pengerusi Majlis Kebangsaan. Beliau juga datang untuk berkhidmat sebagai pengerusi Barisan Nasional. ^[15]

Semasa Krisis Peluru Berpandu Cuba November 1962, Parti Murba menyuarakan sokongannya terhadap Cuba dan mengisytiharkan bahawa parti itu sedia untuk menghantar sukarelawan untuk membantu rakyat Cuba. ^[16]

Pada tahun 1959, Parti Murba telah mengisytiharkan bahawa China adalah negeri di Blok Timur dengan siapa ia merasakan pertalian paling rapat tetapi dengan PKI-Soviet pada tahun 1963, Parti Murba telah mengorientasikan semula dirinya ke arah membina hubungan dengan Kesatuan Soviet. Setelah jelas bahawa PKI telah memihak kepada Parti Komunis China dalam perpecahan China-Soviet, satu sektor Parti Murba mula berunding dengan Parti Komunis Kesatuan Soviet mengenai kemungkinan bahawa organisasi massa pimpinan Murba boleh menggantikan organisasi massa yang diadakan oleh PKI dalam struktur komunis antarabangsa pro-Soviet. Parti Murba, bagi pihaknya, mula menyeru agar Kesatuan Soviet dimasukkan ke dalam persaudaraan Afro-Asia. Hubungan ini dibantu oleh fakta bahawa pemimpin Murba Adam Malik telah ditempatkan sebagai duta di Moscow. ^{[1] [17] [18]} Pada tahun 1963, Adam Malik kembali ke Indonesia, dan menjadi Menteri Perdagangan. ^[14]

Pada April 1964, Parti Murba mencadangkan supaya sistem satu parti diperkenalkan di Indonesia, meminta sokongan daripada Presiden Sukarno untuk idea itu. Tujuan asas rancangan itu adalah untuk menghapuskan PKI sebagai kuasa politik yang bebas. Parti-parti seperti Parti Nasional Indonesia dan Nahdatul Ulama membantah cadangan tersebut, dan akhirnya Parti Murba gagal meyakinkan Sukarno untuk menyokong cadangan tersebut. ^{[1] [19]} Walau bagaimanapun, cadangan itu mendapat tidak banyak sokongan daripada sektor tentera. ^[20] Kemudian pada tahun yang sama, apabila Presiden Sukarno menyatakan kesediaannya untuk memasukkan PKI dalam kerajaan, Parti Murba merupakan salah satu parti yang menyuarakan penentangannya. ^[21]

Dalam tempoh ini, Parti Murba menjadi sasaran umum oleh PKI. Dalam kempen besar-besaran anti-kenaikan harga, PKI memilih menteri Parti Murba Adam Malik dan Chaerul Saleh sebagai bertanggungjawab. Isu-isu yang telah membangkitkan kemarahan PKI ialah perkara pakatan Parti Murba dengan sektor anti-Komunis dan pegawai tentera anti-Sukarno, sokongan Parti Murba untuk import filem AS dan hubungan rahsia Soviet-Murba. ^[4]

Pada 6 Januari 1965, kerajaan mengisytiharkan bahawa kegiatan Parti Murba telah 'dibekukan' dan Pemimpin Parti Murba telah ditangkap. 'Pembekuan' Parti Murba berikutan larangan Sukarno terhadap 'Badan Mempromosikan Sukarnoisme' (BPS, di mana tokoh-tokoh terkemuka Parti Murba telah memainkan peranan utama). ^[1] Melalui aktivitinya di BPS (yang menjurus ke arah mematahkan pengaruh politik PKI), Parti Murba telah bergerak di luar sempadan politik konsep Nasakom Demokrasi Terpimpin Sukarno. ^[19] Sukarno percaya bahawa kempen BPS telah dimanipulasi oleh Agensi Perisikan Pusat AS. ^[22]

Diikuti oleh 'pembekuan' Parti Murba, PKI meneruskan serangan ganas terhadap parti itu. PKI mengisytiharkan bahawa Parti Murba adalah parti ' Trotskyites ' dan 'agen imperialis '. Tuntutan dibangkitkan supaya menteri Parti Murba dipecat daripada kerajaan, akhbar pro-Murba ditutup dan ahli Parti Murba dipecat daripada kesatuan wartawan dan struktur separuh rasmi yang lain. ^[4]

Selepas pergolakan politik 1965–1966, Parti Murba meneruskan aktivitinya. Nasib baik, ia mampu mengekalkan poket kecil pengaruh. ^[23] Pada Februari 1966, Adam Malik menjadi Menteri Luar Negeri dan Timbalan Perdana Menteri di bawah Sukarno dalam kabinet Dwikora II & Dwikora III sehingga Julai 1966. ^[24]

Di bawah pemerintahan Suharto, parti-parti politik 'Orde Lama' yang masih hidup telah didesak untuk menyatukan diri mereka menjadi dua blok politik iaitu satu Islam dan satu 'sekular'. Parti Murba termasuk dalam kategori terakhir dan pada bulan Mac 1970 telah ditubuhkan Kumpulan Pembangunan Demokratik ( Kelompok Persatuan Pembangunan ) yang terdiri daripada Parti Murba, Partai Nasional Indonesia (PNI), Liga Penyokong Kemerdekaan Indonesia (IPKI), Parti Murba. Parti Katolik dan Parti Kristian Indonesia (Parkindo). ^[25]

Parti Murba mengambil bahagian dalam pilihan raya parlimen 1971 . Parti itu telah mendapat 48,126 undi di seluruh negara (0.1%), dan gagal memenangi sebarang kerusi. ^[26]

Pada 10 Januari 1973, Parti Murba dan ahli Kumpulan Pembangunan Demokratik yang lain digabungkan untuk menjadi Parti Demokratik Indonesia. ^[27]

Templat:Former Indonesian political parties