Gempa bumi berukuran Mw 5.3 melanda Wilayah Badghis, Afghanistan, pada 17 Januari 2022. Beberapa faktor menyebabkan jumlah kerosakan dan jumlah korban yang tidak seimbang untuk saiz kejutan, dengan 28 maut dan 40 cedera.[1][2][3][4][5] Gempa bumi memusnahkan ratusan rumah di barat laut Afghanistan.[3][6]
Gerakan tektonik
Afghanistan terletak di sempadan plat utama.[7] Lokasi negara adalah di sempadan tempat dua plat tektonik, Plat Iran dan Plat Eurasia, bertemu.[8] Di selatan Afghanistan, Plat India bergerak ke utara dan ke utara, Plat Eurasia bergerak ke selatan-timur.[7] Perlanggaran akibat pergerakan plat telah berlaku selama 50 juta tahun.[7] Disebabkan ini, Afghanistan terdedah kepada gempa bumi.[7] Kedua-dua Plat Iran dan Plat Eurasia terdiri daripada kerak benua, yang tidak boleh tenggelam mahupun musnah.[8] Akibatnya, batuan di antara kedua-dua plat dipaksa ke atas untuk membentuk gunung.[8] Pergerakan berterusan Plat Iran meningkatkan tekanan.[8]
Gempa bumi
Gempa bumi itu terletak berhampiran sempadan dengan Turkmenistan. Ia pada mulanya dilaporkan dengan magnitud 5.6. Ia telah disemak kepada 5.3 beberapa jam kemudian.[9] Kejutan depan dengan magnitud 4.9 berlaku pada 09:05 UTC, kira-kira 9 km (5.6 bt) ke tenggara.[10]
Kesan
Kerosakan dan kemalangan jiwa
Lebih 700 rumah musnah dalam gempa bumi itu.[3] Sekurang-kurangnya 28 orang, termasuk sembilan wanita dan kanak-kanak, terbunuh dalam gempa bumi dengan runtuhan rumah di Daerah Qadis, lima belas daripadanya maut di kampung Badruk.[2][11][12][13][14] Kebanyakan terbunuh apabila rumah mereka runtuh.[15] Empat puluh orang mengalami kecederaan dan dirawat di hospital.[1][3]
Pada hari gempa bumi, jumlah kematian disahkan 12 orang di Afghanistan, yang meningkat kepada 22 orang beberapa jam kemudian, kemudian 26 orang.[13] Keesokan harinya ia meningkat kepada 27 orang.[2] Ia meningkat kepada 28 orang pada 19 Januari. Sebab ramai yang terkorban adalah kerana gempa bumi itu cetek, yang menjadikan kejadian ini jarang berlaku untuk Afghanistan.
Di ibu kota wilayah Qala e Naw, di mana keamatan maksimum adalah IV (Ringan), retakan diperhatikan pada dinding beberapa rumah tetapi tiada kerosakan besar dilaporkan.[16]
Afghanistan sudah berada dalam cengkaman bencana kemanusiaan, diburukkan lagi oleh pengambilalihan Taliban ke atas negara itu pada Ogos 2021 apabila negara-negara Barat membekukan bantuan antarabangsa dan akses kepada aset yang dipegang di luar negara.[17]
Menara Jam yang merupakan sebuah Tapak Warisan Dunia UNESCO berusia 800 tahun, telah rosak akibat gempa bumi. Batu bata jatuh dari 65 m (213 ka) tinggi selepas gempa bumi dan berisiko runtuh.[18]
Respon
Pekerja penyelamat menghadapi kesukaran untuk sampai ke kawasan yang terjejas kerana kekurangan jalan raya yang mengehadkan akses. Seorang pegawai wilayah di Badghis berkata antara 700 dan 1,000 rumah rosak atau musnah. Sepasukan individu daripada Taliban turut berada di lokasi untuk membantu dalam usaha bantuan.[19] Operasi menyelamat diteruskan hingga 19 Januari apabila pekerja menghabiskan dua malam mencari mangsa yang terselamat yang terperangkap di bawah runtuhan. Mangsa yang terselamat mencari perlindungan di khemah dan tempat perlindungan manakala ada yang tidur di tempat terbuka. Taliban berkata makanan, bantuan dan khemah disediakan kepada penduduk yang terjejas.[20]
^ abcdPeter Webber; Neil Punnett (1999). Physical Geography and People. Nelson Thornes. m/s. 14. ISBN978-0-7487-4303-2.
^ abcdNeil Punnett; Alison Rae; David Wood; Peter Richardson; John Edwards (2003). The New Wider World. Nelson Thornes. m/s. 272. ISBN978-0-7487-7376-3.
