Lingua Samogitica tres res propinquae, sed variae dicuntur. Prima est lingua vel continuum dialectorum gentium Samogitorum antiquorum, quae ante saeculum ΧΙΙ partim regiones Samogitiae hodiernae, partim alias incolebant. Hae gentes SlaviceZhmud (жмудь) nominabantur. Saeculis XIII — XVI Samogiti antiqui alias gentes Balticas, Semigallos[1] et Curones[2] assimulaverant, sed multa e dialectis eorum in linguam Samogitarum intraverunt. Itidem ad dialectum Lituanorum sensu stricto (quae hodie Aukštaitica dicitur) Samogitica saeculis XVI—XIX appropinquabat.
Secundum, quod lingua Samogitica interdum nominatur, est forma linguae litterarum Lituanicarum saeculis XVI—XIX stabilita et a lingua litterarum Lithuanicarum hodiernarum distincta. In regione orientali Samogitiae generata, sed e dialectis Aukštaiticis occidentalibus et non Samogiticis composita est.
Tertium, quod lingua Samogitica significat, est lingua vel dialectus Samogitica hodierna, ab Aukštaitica et a lingua litterarum hodierna distincta. Circa 500 milia homines in Samogitia hoc modo loquuntur, sed omnes et linguam Lithuanicam (Aukštaiticam) sciunt eaque utuntur.
Etiam non obliviscendum est, ut in libris Latinis aliisque tempore Magni Ducatus Lithuaniae interdum sermo sine dubio Slavonicus Lithuanus vel Samogiticus nominari possit et vice versa vocabula Lithuanica vel Samogitica ut Russica attestata sint; tam varia et perplexa multitudo dialectorum illius temporis erat.
