Binêre herwiha: Girê Spî

Navçeya Kaniya Xezalan
Navçe
Akçakale
Cihê Kaniya Xezalan di parêzgeha Rihayê de
Navçeya Kaniya Xezalan Nexşeya Bakurê Kurdistanê nîşan bide Navçeya Kaniya Xezalan Nexşeya Rihayê nîşan bide Navçeya Kaniya Xezalan Nexşeya Tirkiyeyê nîşan bide
Koordînat: 36°42′47″Bk 38°56′54″Rh / 36.71306°Bk 38.94833°Rh / 36.71306; 38.94833
Welat	Bakurê Kurdistanê
Dewlet	Tirkiye
Parêzgeh	Riha (parêzgeh)
Serbajar	Kaniya Xezalan
Îdarî
• Qeymeqam	Şefik Aygöl
Hejmara nahiyeyan	2 nahiye
Hejmara bajarokan	2 bajarok
Hejmara gundan	86 gund
Qada rûerdê
• Giştî	691 km2 (267 sq mi)
Bilindahî	360 m (1180 ft)
Nifûs  (2008)	82.093[1]
• Berbelavî	118,8/km2 (308/sq mi)
• Serbajar  (2008)	24.890
Koda postayê	63500
Koda telefonê	(+90) 414
biguhêre

Kaniya Xezalan an Girê Spî an jî Til Ebyad^{[çavkanî hewce ye]} (bi tirkî: Akçakale) yek ji navçeyên Rihayê ye. Xwedî dîrokeke kevn e.

Rûber 1.248 km², bilindahî ji rûyê avê 385 m ye. 52 km ji Rihayê dûr e.

Li rojhilatê Ceylanpınar û Wêranşar, li rojavayê Pirsûs, li bakûrê Riha û Herran, li basûrê jî Sûriye hene. Ji navenda Rihayê 52 km dûr e. Li rojhilat û rojhilata xwe de ciya peyda bin jî, bi gelemperî xwediyê destekî mezin û duz e. Mezinahiya xwe ji rojhilatê heta rojavayê 85km, ji bakûrê heta basûrê 28 km ye.

Havînên xwe germ û hiskî, zivistanên xwe jî bizare derbas dibin.

900 salan berî Îsa Kaniya Xezalan di bin hekîmiyeta Împeratoriya Asûr bû û 600 salan berî Îsa kete bin destê Med û Împeratoriya Hexamenişî. Herêm 550 salan berî Îsa ji aliyê keyaniya Makedonan ve tê bi rê ve birin. Heta belawbûna Îslamê di vê herêmê de Împeratoriya Seleukî, Keyaniya Edessa, Împeratoriya Romê, û Împeratoriya Sasanî mijûl bûne. Di sala 640an de ji aiyê Artêşa Şamî ve, di 661an de jî ji aliyê Xanedana Emewiyan hatiye bidestxistin. Pistî Emewiyan Xanedana Ebasiyan hatine vê herêmê û ev herêm pistrev ji aliyê Selçukiyan ve atiye fethkirin.

Di sala 1144an de Zengiyên Rihayî têdikevine vê herêmê û herêm girêdayî Mûsilê dibe. Pistrev Xanedana Eyûbiyan û Selcûqiyên Romê Anatolyê vê herêmê bi hev re parkirine. Di sala 1244an de Tataran, 1260an de jî Moxolan vê herêmê tehrîp kirine.

Pistî Yekemîn Sera Cihanê dibe digel Tirkiye û di sala 1987an de dibe navceyeka Rihayê.

Gorî hejmartinên fermî yên sala 2000´î hejmara niştecihên navendê 32.114 û bi giştî jî 77.261 e. 1 şaredarî, 1 nehiye, 87 gund û 160 mezreyê wê hene.

Pirraniya mezreyan ji aliyê dewletê ve hatine rûxandin an valakirin. Gelê herêmê gelek xizan e. Aboriya xwe bi xebata pembo, çandinî û xwedîkirina ajalan dikin. Riya pirraniya gund û mezreyan nîne. Herwekî elektrîk, bijîşk, av, dibistan jî kêm in û gel gazindar e.

• Girê Spî (Til Ebyaz)