Çiyayên Qendîlê

Çiyayên Qendîlê
Çiyayên Qendîlê
Bilindayî	3.587 m
Cih	Başûrê Kurdistan, parêzgeha Hewlêrê/Rojhilatê Kurdistan, parêzgeha Ûrmiye
Zincîreçiya	Zagros
Koordînat	36°32′15″Bk 45°0′6″Rh / 36.53750°Bk 45.00167°Rh / 36.53750; 45.00167
Nexşeya cihan Îraq Çiyayên Qendîlê

Çiyayên Qendîlê rêzeçiyayên berdewamiya çiyayên Zagrosê ye ku di nav sinorên rojhilat û başûrê Kurdistanê de ye. Çiya xwedî profîleke asê ye ku gihiştin û çûn hatina li deverê Qendîlê bi dijwarî pêk tê. Lûtkeya herî bilind bi ser Çiyayê Hecî Îbrahîm e ku bilindahiya lûtkeyê digihîje 3000 mêtreyê.

Çiyayên Qendîlê û PKKê

Devera Qendîlê penageh û biryargeha PKKê vedigre ku li gorî texmînan nêzîkî 5000 şervanên Partiya Karkerên Kurdistanê û Partiya Jiyana Azad a Kurdistanêê li Çiyayê Qendîlê cihwar bûne. Tê texmînkirin ku devereke bi berfirehiya 50 km² di bin kontrola şervanan PKKê û PJAKê de ye.^[1]

Êrîşên leşkerî yên Tirkiyê bi ser Çiyayên Qendîlê ve

Çiya demekê dirêj e ku ji aliyê hêzên dewleta tirk ve rastî êrîşan tê ku bi salan e gelek şer di navbera hêzên PKKê û hêzên dewleta tirk de li Çiyayê Qendîlê pêk hatiye.

Binêre

Çiyayê Hecî Îbrahîm (bilindtirîn lûtke)

Çavkanî

^ Gunter, Michael M. (4 çiriya paşîn 2010). Historical Dictionary of the Kurds (bi îngilîzî). Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7507-4.

n g b Çiyayên Kurdistanê Navê lûtkeyê û bilindî (m)
Çiyayên herî bilind (4000 m û ber bi jorê ve)	Agiriyê Mezin (Ararat) (5137 m) · Qaş Mistara (4460 m) · Dînar (4409 m) · Qendîl (4356 m) · Kilunçî (4225 m) · Zerdekuh (4221 m) · Oştirankuh (4150 m) · Şah Şehîdan (4150 m) · Reşko (4135 m) · Cîlo (4116 m) · Gazînistan (4082 m) · Sîpanê Xelatê (4058 m) · Bin Rû (4000 m) · Pinbegall (4000 m)
Çiyayên bilind (4000-3000 m)	Heft Çeşme (3972 m) · Gerrih (3950 m) · Çihil Xişt (3950 m) · Heştad (3906 m) · Mîlî (3903 m) · Qalî Kuh (3901 m) · Agiriya Biçûk (3896 m) · Orta (3866 m) · Hezar Derrih (3862 m) · Kelar (3832 m) · Mor (Morr) (3807 m) · Qadîkuh (3800 m) · Weng (3800 m) · Herra (3800 m) · Sat (3794 m) · Qeredax (3752 m) · Belîş (3750 m) · Hesarî Rostê (3727 m) · Mîr (3724 m) · Siltan Eqzetû (3720 m) · Şêx Hemze (3710 m) · Minar (3701 m) · Başeq (3684 m) · Xurde (3676 m) · Espîrîz (3668 m) · Rîg (3661 m) · Tendûrek (3660 m) · Ewrînî Mezin (3650 m) · Gerîn (3645 m) · Çurrû (3635 m) · Bextiyar Şehab (3634 m) · Zerab (3625 m) · Salldarrun (3621 m) · Berdespî (3620 m) · Mungeşt (3613 m) · Berdereş (3608 m) · Derereş (3608 m) · Sumbul (3607 m) · Hellgurd (3607 m) · Mîşperwer (3606 m) · Egur (3596 m) · Şehîdan (3579 m) · Siyahkuh (3578 m) · Miwarit Baş Aladax (3510 m) · Ehmed Dilêre (3550 m) · Keşîş (3549 m) · Artoşt (Çadîr) (3537 m) · Arnas (Qeçiçe) (3537 m) · Çallkellax (3531 m) · Sebizkû (3527 m) · Buzmergsîr (3520 m) · Temender (3520 m) · Lîs (3520 m) · Wirrlagedîxî (3515 m) · Kîkî Nû (3512 m) · Serê Mirad (Aladax) (3510 m) · Xezeb (3505 m) · Heso Beşîr (3503 m) · Dallan (3492 m) · Herewîldaxî (3488 m) · Herawîl (Yayxît) (3486 m) · Bozî Sîna (3480 m) · Leçen (3479 m) · Bereyezdih (3479 m) · Qendîl (3468 m) · Gare (Qeredax) (3460 m) · Mafarun (3459 m) · Qarlî (3453 m) · Derrihdan (3450 m) · Siyahkuh (3450 m) · Kosey Mezin (3433 m) · Mere (3421 m) · Ewrînî Biçûk (3417 m) · Nîl (3415 m) · Mîkele Casûs (Mukus) (3414 m) · Mengene (3412 m) · Dalanik (3402 m) · Suxtih (3400 m) · Dalampirrs (3400 m) · Mesnabad (3395 m) · Sat (Samdî) (3394 m) · Şaho (3390 m) · Kosedax (3453 m) · Perro (3357 m) · Paltokan (3271 m)
Çiyayên navîn (3000-2000 m)	Aydin (2973 m) · Şewant (2970 m) · Nemrûd (2948 m) · Çutele (Aqçeqere) (2940 m) · Kumana Hasan (2927 m) · Şaytan (2913 m) · Kavakî (Tosîk) (2904 m) · Ziyaret (2887 m) · Şeqşeq (2858 m) · Kebîrkuh (2790 m) · Kunekotir (2692 m) · Pîremegrûn (2620 m) · Karûx (2560 m) · Butîn (2534 m) · Manişt (2429 m) · Karer (2373 m) · Çavreş (2246 m) · Cûdî (2.114 m)^{[çavkanî hewce ye]}
Çiyayên nizim (2000-1000 m)	Qerejdax (1928 m) · Zozig (1829 m) · Bagok (1210 m). Bemo (1828 m) · Dallaho (1810 m) · Kuhdira (1806 m) · Ezmerr (1702 m) · Goyijê (1524 m) · Qereqaş (Sovdax) (1496 m) · Raman (1260 m)
Çiyayên herî nizim (ji 1000 m kêmtir)	Lewend (970 m) · Tasluce (911 m) · Yanarsû (Garzan) (865 m) · Arat (840 m) · Sûsû (801 m) · Teqteq (749 m) · Kuhzîrzerdî (750 m) · Lîrak (646 m)
Çiyayê Evdilezîzê · Çiyayê Kurmênc · Çiyayên Munzur · Çiyayê Şingalê · Toros · Zagros

Ev gotara têkildarî çiya an rêzeçiyayan şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)