ჰარალდ ლურჯკბილა

ჰარალდ ლურჯკბილა

ჰარალდი მონათლული პოპო ბერის მიერ, რელიეფით დათარიღებული ჩვ. 1200[1]
დანიის მეფე
მმართ. დასაწყისი: 958
მმართ. დასასრული: 986
წინამორბედი: გორმ ძველი
მემკვიდრე: სვენ I
ნორვეგიის მეფე
მმართ. დასაწყისი: 970
მმართ. დასასრული: 985/986
წინამორბედი: ჰარალდ გრეიკლოკი
მემკვიდრე: ოლაფ ტრიგვასონი
გარდ. თარიღი: 985/86
მამა: გორმ ძველი
დედა: ტირა
რელიგია: ქრისტიანობა

ჰარალდ ლურჯკბილა (ძვ.-სკანდ. Haraldr Blátǫnn Gormsson;[2] დან. Harald Blåtand Gormsen, გარდაიცვალა დაახლოებით 985/86) — დანიისა და ნორვეგიის მეფე.

ის იყო მეფე გორმ ძველისა და ტირა დანებოდის ვაჟი. ჰარალდი დანიის მეფე იყო 958–986 წლებში. ჰარალდმა გაავრცელა ქრისტიანობა დანიაში და გააძლიერა თავისი მმართველობა იუტლანდიისა და ზელანდიის უმეტეს ნაწილზე. ჰარალდის მმართველობა, როგორც ნორვეგიის მეფე, ნორვეგიის მეფე ჰარალდ გრეიკლოკის მკვლელობის შემდეგ, უფრო სუსტი იყო და სავარაუდოდ გაგრძელდა არაუმეტეს რამდენიმე წლის განმავლობაში 970-იან წლებში. ზოგიერთი წყარო ამბობს, რომ მისმა ვაჟმა სვენ ფორკბერდმა იგი სიკვდილის წინ ძალით გადააყენა დანიის ტახტიდან.

სახელი

კურმსუნის დისკი წარწერით "ჰარალდ" (Arald Curmsun) ზედა ხაზებზე

ჰარალდის სახელი რუნულად იწერება როგორც haraltr: kunukʀ (ᚼᛅᚱᛅᛚᛏᚱ ᛬ ᚴᚢᚾᚢᚴᛦ) ელინგის ქვის წარწერაში. ნორმალიზებულ ძველ ნორვეგიულზე ეს შეესაბამება Haraldr konungr-ს, ანუ „ჰარალდ მეფეს“. შუა საუკუნეების დანიურ ქრონიკებში ლათინირებული სახელია Haraldus Gormonis filius (ჰარალდი, გორმის ვაჟი). მოცემული სახელი Haraldr (ასევე Haralldr) არის ძველი ინგლისური Hereeweald-ის, ძველი გერმანული Heriwald-ის ეკვივალენტი, ჰარი „არმიიდან“ და ვალდ „წესიდან“.[3] ჰარალდის სახელი ასევე დატანილია ეგრეთ წოდებულ კურმსუნის დისკზე, რომელიც ხელახლა იქნა აღმოჩენილი 2014 წელს (მაგრამ ვიკინგების განძის ნაწილი, რომელიც ადრე აღმოჩენილი იყო 1841 წელს პომერანიაში, გროს-ვეკოვის სოფლის ეკლესიის საძვალეში, ვიკინგების ხანის ციხესიმაგრე ჯომსბორგის მახლობლად). როგორც +ARALD CVRMSVN + REX AD TANER + SCON + JVMN + CIV ALDIN, ანუ "ჰარალდ გორმსონი, დანიის მეფე, სკანია, ჯუმნე, ალდინბურგის ეპისკოპოსში.[4]

ჰარალდის მეტსახელის „Bluetooth“-ის პირველი დოკუმენტირებული გამოჩენა (როგორც blatan; ძველსკანდინავიური *blátǫnn) არის Chronicon Roskildense-ში (დაწერილი დაახლოებით 1140 წელს), ალტერნატიული მეტსახელის Clac Harald-თან ერთად.[5] როგორც ჩანს, კლაკ ჰარალდი არის ჰარალდ ლურჯკბილას შერწყმა ლეგენდარულ ან ნახევრად ლეგენდარულ ჰარალდ კლაკთან, ჰალფდანის ვაჟთან. სახელი მოწოდებულია, როგორც ბლახტენტი და აშკარად ბრჭყვიალა, როგორც "მოლურჯო ან შავი კბილი" (dens lividus vel niger) XII საუკუნის ბოლოს ქრონიკაში Wilhelmi abbatis regum Danorum genealogia.[6]ტრადიციული ახსნა იმაში მდგომარეობს, რომ ჰარალდს უნდა ჰქონოდა აშკარად ცუდი კბილი, რომელიც ჩანდა „ლურჯი“ (ანუ „შავი“, როგორც blár „ლურჯი“ ნიშნავს „ლურჯ-შავს“ ან „მუქი ფერის“). კიდევ ერთი ახსნა, შემოთავაზებული Scocozza-ს (1997) მიერ არის ის, რომ მას ეძახდნენ „ლურჯი ტანე“ (ან „მუქი ტანე“) ინგლისში (ანგლო-საქსური თეგნი დაზიანდა ტანზე, როდესაც ეს სახელი ძველ ნორვეგიაში დაბრუნდა).[7]

მეფობა

ჰარალდის სამეფო (წითელში) და მისი ვასალები და მოკავშირეები (ყვითელში)

მისი მეფობის დროს იგი მეთვალყურეობდა ჯელინგის რუნული ქვების რეკონსტრუქციას და უამრავ სხვა საზოგადოებრივ სამუშაოს. ყველაზე ცნობილი არის აროსის ციხესიმაგრე (დღევანდელი ორჰუსი), რომელიც მდებარეობდა მისი სამეფოს ცენტრალურ პოზიციაზე 979 წელს. ზოგიერთი მიიჩნევს, რომ ეს პროექტები იყო მისთვის ქვეყნისა და მთავარი ქალაქის ეკონომიკური და სამხედრო კონტროლის კონსოლიდაციის საშუალება. ვიკინგების მრგვალი ციხესიმაგრეები აშენდა ხუთ სტრატეგიულ ადგილას ორჰუსის შუაში: ტრელებორგი ზელანდიაში, ბორერინგი აღმოსავლეთ ზელანდიაში (ამ ციხე-სიმაგრის შიდა კონსტრუქცია ჯერ კიდევ არ არის ჩამოყალიბებული), ნონებაკენი ფიუნზე, ფირკატი ჰიმერლანდში (ჩრდილოეთ იუტლანდია) და აგერსბორგი ლიმფიორდის მახლობლად. ხუთივე ციხესიმაგრეს ჰქონდა მსგავსი დიზაინი: "იდეალურად წრიული კარიბჭით, რომელიც იხსნება დედამიწის ოთხივე კუთხით, და ეზო იყო დაყოფილი ოთხ ნაწილად, სადაც განთავსებული იყო დიდი სახლები კვადრატული ნიმუშით."[8] მსგავსი დიზაინის მეექვსე ტრელებორგი მდებარეობს ბორგებში, სკანიაში, დათარიღებულია დაახლოებით 1000 წლით და შესაძლოა აშენდა მეფე ჰარალდის მიერ, მეორე ციხე სახელად ტრელებორგი მდებარეობს თანამედროვე ქალაქ ტრელებორგთან, სკანიაში, დღევანდელ შვედეთში, მაგრამ უფრო ძველია და შესაბამისად, წინა თარიღდება ჰარალდ ლურჯკბილას მეფობით.

გაქრისტიანება

მეფე ჰარალდ ლურჯკბილას გაქრისტიანება სადავო ნაწილია ისტორიაში, განსაკუთრებით იმიტომ რომ შუა საუკუნეების მწერლები, როგორიცაა ვიდუკინდ კორვეიელი და ადამ ბრემენელი, ურთიერთსაწინააღმდეგო ანგარიშებს იძლევენ იმის შესახებ, თუ როგორ გაქრისტიანდა იგი.

ვიდუკინდ კორვეიელი, რომელიც წერდა მეფე ჰარალდისა და ოტო I-ის (მართავდნენ 962 - 973) სიცოცხლეში, ამტკიცებს, რომ ჰარალდი მონათლა სასულიერო პირმა, სახელად პოპამ, როდესაც ჰარალდმა სთხოვა დაემტკიცებინა თავისი რწმენა ქრისტეს მიმართ, იგი ატარებდა ცეცხლით გახურებულ რკინას დაწვის გარეშე.[9] XII საუკუნის დანიელი ისტორიკოსის საქსო გრამატიკუსის მიხედვით თავის ნაშრომში Gesta Danorum. პოპომ მონათლა ჰარალდის ვაჟი, სვენ ფორკბერდი მას შემდეგ, რაც სვეინი მეორედ დაფიქრდა საკუთარ ნათლობაზე.[10] თავად ჰარალდმა მიიღო კათოლიციზმი საღვთო რომის იმპერატორთან (ოტო I ან II) სამშვიდობო შეთანხმების შემდეგ.[11]

უფრო დიდი ელინგეს ქვა, რომელიც აჩვენებს წარწერას ჰარალდის შესახებ

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ Tamdrup Kirke. Den store danske.
  2. ↑ Fagrskinna ch. 7 (ed. Finnur Jónsson 1902–8, p. 31) af Harallde Gormssyne (dative), ch. 14 (p. 58) við Haralld konong Gorms sun (accusative).
  3. ↑ A. Förstemann, Altdeutsches Namenbuch (1856), 631f.
  4. ↑ Sven Rosborn. A unique object from Harald Bluetooth´s time. (2015).
  5. ↑ Mortuo patre, [Haraldus] quinquaginta annos regnavit. Hic Christianus extitit cognomine Blatan sive Clac Harald. ed. Langebek (1772) p. 375.
  6. ↑ ed. Ludewig, Reliquiæ Manuscriptorum, vol. IX, 591–650: Haraldus, hinc cognomento Blachtent, id est, dens lividus, vel niger
  7. ↑ Scocozza, Benito (1997), Politikens bog om danske monarker, København: Politikens Forlag, ISBN 87-567-5772-7
  8. ↑ Fortehad, Oram and Pedersen, Viking Empires, Cambridge University Press (2005) p. 180. ISBN 0-521-82992-5
  9. ↑ Widukind, Res gestae Saxonicae 3.65, ed. Paul Hirsch and Hans-Eberhard Lohmann, MGH SS rer. Germ. in usum scholarum (Hanover, 1935), pp. 140–141. Translated from Latin by Anders Winroth, © 2006.
  10. ↑ Zeeberg, Peter (2000) Saxos Danmarkshistorie, e-book, Gads Forlag, გვ. 924–925. ISBN 978-87-12-04745-2. 
  11. ↑ Zeeberg, Peter (2000) Saxos Danmarkshistorie, e-book, Gads Forlag, გვ. 1069. ISBN 978-87-12-04745-2. 

Read other articles:

Strada statale 502 di Cingoli

Strada statale 502di CingoliLocalizzazioneStato Italia Regioni Marche Province Ancona Macerata DatiClassificazioneStrada statale InizioJesi Fineex SS 78 presso Pian di Pieca Lunghezza73,100[1] km Provvedimento di istituzioneD.M. 18/02/1966 - G.U. 92 del 15/04/1966[2] GestoreTratte ANAS: nessuna (dal 2001 la gestione è passata alla Provincia di Ancona e alla Provincia di Macerata)Dal 2017 è di nuovo competenza ANAS Manuale La ex strada statale 502 di Cingo...

 

Program musik

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Program musik – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTORArtikel ini bukan mengenai Musik program. Program musik atau Acara musik adalah acara/program dalam radio atau televisi yang mengulas sepu...

 

Jewett Sand Formation

Jewett Sand FormationStratigraphic range: Neogene: MioceneTypeFormationLocationRegionCaliforniaCountryUnited States The Jewett Sand Formation is a geologic formation in California, USA. It preserves fossils dating back to the Miocene Epoch of the Neogene period. Vertebrates Cartilaginous fishes Sharks Fossil teeth of C. hastalis †Alopias exigua[1] †Alopias latidens[1] Alopias vulpinus'[1] †Carcharocles angustidens '[1] †Carcharodon hastalis'[1] ...

Piala Dunia VIVA

Artikel ini bukan mengenai Piala Dunia FIFA. Piala Dunia VIVAMulai digelar2006Dihentikan2012WilayahInternasional (NF-Board)Juara terakhir Kurdistan IrakTim tersukses Padania (3 gelar) Piala Dunia VIVA 2012 Piala Dunia VIVA merupakan turnamen sepak bola yang diselenggarakan antar-negara anggota NF-Board, yang merupakan organisasi untuk negara-negara yang tidak tergabung dengan FIFA. Turnamen ini direncanakan untuk digelar setiap dua tahun sekali. Pada tahun 2010, Piala Dunia VIVA dis...

 

PitchCom

Wireless communication system Francisco Álvarez of the New York Mets with a PitchCom extension tube/earpiece in his ear PitchCom is a wireless communication system used in baseball that lets a player request pitches without using visible signals. Major League Baseball (MLB) approved the use of PitchCom before the start of the 2022 season with the intentions of deterring sign stealing and quickening the pace of play.[1] History Catchers traditionally request pitches with finger signs,...

 

Es krim neapolitan

Es krim neapolitanBlok es krim neapolitanTempat asalPrussiaBahan utamaEs krim vanila, coklat, dan stroberiVariasiDalam sejarah, warna-warnanya meliputi warna bendera Italia: hijau (pistacio atau badam), putih (vanila) dan merah (ceri)[1]Sunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini  Media: Es krim neapolitan Es krim neapolitan adalah es krim yang dibuat dalam bentuk blok yang setiap bagiannya terdiri dari rasa vanila, coklat, dan stroberi dalam bungku...

The Carol Burnett Show

American variety/sketch comedy television show (1967–1978) The Carol Burnett ShowGenreComedy-varietyStarringCarol BurnettHarvey KormanVicki LawrenceLyle WaggonerTim ConwayDick Van DykeOpening themeCarol's Theme by Joe Hamilton[1]Country of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons11No. of episodes279ProductionExecutive producersBob BannerJoe HamiltonProduction locationsCBS Television CityLos Angeles, CaliforniaCamera setupMulti-cameraRunning time54 minutesProduction ...

 

Bandara Água Boa

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: ...

 

Deaf Sam-yong (1964 film)

1964 South Korean filmDeaf Sam-yongTheatrical poster for Deaf Sam-yong (1964)Hangul벙어리 삼룡Hanja벙어리 三龍Revised RomanizationBeong-eori SamnyongMcCune–ReischauerPŏng-ŏri Samnyong Directed byShin Sang-ok[1]Written byKim Kang-yoonBased onBeongeori Samryongby Na Do-hyangProduced byShin Sang-okStarringKim Jin-kyuChoi Eun-heeCinematographyKim Jong-raeEdited byOh Seong-hwanMusic byJeong Yoon-jooProductioncompanyShin FilmsRelease date November 13, 1964 (1964...

1991 Tamil Nadu Legislative Assembly election

Elections to the legislative assembly of Tamil Nadu 1991 Tamil Nadu Legislative Assembly election ← 1989 15 June 1991 1996 → All 234 seats in the Tamil Nadu Legislative Assembly118 seats needed for a majorityTurnout63.84% (5.85%)   First party Second party   Leader J. Jayalalithaa M. Karunanidhi Party AIADMK DMK Alliance Congress alliance National Front Leader's seat Bargur(retained) Kangayam (vacated) Harbour(vacated) Seats won 225 7 Seat change...

 

Lough Lene

Lake in north County Westmeath, Ireland For other uses, see Lough Lene (disambiguation). Lough LeneLoch Léinn (Irish)Location in IrelandLocationCounty WestmeathCoordinates53°39′53″N 7°14′13″W / 53.66472°N 7.23694°W / 53.66472; -7.23694TypeGlacial lakeBasin countriesIrelandSurface area5 km2 (1.9 sq mi)Surface elevation97 m (318 ft)FrozenWinters of 1951, 1982, Jan & Dec. 2010IslandsNun's Island, Castle Island, Turgesius...

 

Gaya saz

Gambar naga yang terjerat dalam dedaunan yang berputar-putar saat diserang singa di atas sambil menyerang burung phoenix adalah tentu saja mahakarya terbesar gaya [saz][1] dan dikaitkan dengan Şahkulu.[2] Museum Seni Cleveland Gaya Saz (Turki: saz yolu) adalah gaya ornamen tumbuhan dan gaya seni yang terkait dengannya pada abad ke-16 di Kesultanan Utsmaniyah. Referensi ^ Denny, hlm. 110. ^ Dragon in foliage with lion and phoenix heads. Cleveland Museum of Art (dalam baha...

List of Archaeological Protected Monuments in Trincomalee District

This is a list of Archaeological Protected Monuments in Trincomalee District, Sri Lanka.[1] Monument Image Location GramaNiladhariDivision DivisionalSecretary'sDivision Registered Description Refs Arisimale Raja Maha Vihara Pulmude Pulmude Kuchchaveli 9 September 2011 Archaeological ruins in the Arismale range of mountain near the Pulmude Beach [2] Fort Fredrick Trincomalee Trincomalee [3] Kanniya Hot water spring Kanniya No. 243/P, Kanniya Trincomalee 9 September 201...

 

Porto San Giorgio

Questa voce o sezione sull'argomento Marche è priva o carente di note e riferimenti bibliografici puntuali. Sebbene vi siano una bibliografia e/o dei collegamenti esterni, manca la contestualizzazione delle fonti con note a piè di pagina o altri riferimenti precisi che indichino puntualmente la provenienza delle informazioni. Puoi migliorare questa voce citando le fonti più precisamente. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Porto San Giorgiocomune Porto San Giorgio – V...

 

Martin Bowes

Sir Martin Bowes in 1562 (Broke Hall portrait) Sir Martin Bowes (1496/97 – 1566) was a very prominent and active civic dignitary of Tudor London whose career continued through the reigns of Henry VIII, Edward VI, Mary I and Elizabeth I.[1] Born into the citizenry of York, Bowes was apprenticed in London and made his career at the Royal Mint, as a master-worker and under-treasurer, and personally implemented the debasement of English currency which became a fiscal imperative in the ...

The News Reporter

The News Reporter11-17-2008 front pageTypeBiweekly newspaperFormatBroadsheetOwner(s)James C. HighEditorJustin SmithFounded1896LanguageEnglishHeadquarters127 W. Columbus St., Whiteville, North Carolina  United StatesCirculation8,100Websitewhiteville.com The News Reporter is a broadsheet semi-weekly (Tuesday and Friday) newspaper based in Whiteville, North Carolina. The paper was founded in 1896 and serves Columbus County, North Carolina, United States. The News Reporter won the Pulitzer P...

 

Thoughts and prayers

English-language phrase used when offering condolences For other uses, see Thoughts and Prayers (disambiguation). Thoughts and prayers(Top) A crying Eiffel Tower in remembrance of those victims who lost their lives in the November 2015 Paris attacks (Bottom) Protestor's sign at March for Our Lives, Washington DC (2018)MeaningToken support, moral self-licensingOriginal formPublic expression of condolencesContext Natural disaster gun violence Thoughts and prayers is a phrase commonly used by of...

 

Suzume

SuzumePoster perilisan teaterNama lainJepangすずめの戸締まりHepburnSuzume no Tojimari SutradaraMakoto ShinkaiProduser Genki Kawamura Kouichirou Itou Ditulis olehMakoto ShinkaiPemeran Nanoka Hara Hokuto Matsumura Eri Fukatsu Shota Sometani Sairi Ito Kotone Hanase Kana Hanazawa Ryunosuke Kamiki Matsumoto Hakuō II Penata musik Radwimps Kazuma Jinnouchi Perusahaanproduksi CoMix Wave Films Story Inc. Distributor TOHO Crunchyroll Sony Pictures Wild Bunch Tanggal rilis 11 Novemb...

British Rail Class 165

British diesel multiple-unit passenger trains British Rail Class 165Networker TurboGreat Western Railway Class 165 at GuildfordRefreshed GWR Class 165 standard-class saloonIn service10 September 1991 – presentManufacturerBritish Rail Engineering LimitedBuilt atHolgate Road Works, YorkFamily nameNetworker TurboReplacedClass 104Class 115Class 117Class 119Constructed1990–1992Refurbished2003–2005 (165/0)2010–2012 (165/1)Number built76(39 × 165/0, 37 × 165/1)Number in servic...

 

Elayne Boosler

American comedian Elayne BooslerBoosler on David Feldman's podcast in 2016Born (1952-08-18) August 18, 1952 (age 71)Brooklyn, New York, U.S.Occupation(s)Comedian, writer, actress, activist, philanthropistYears active1973–presentSpouse Bill Siddons ​(m. 2007)​ Elayne Boosler (born August 18, 1952)[1] is an American comedian, writer, and actress. She was one of the few women working in stand-up comedy in the 1970s and 80s, and she broke ground by...