ახალი ზელანდიის გეოგრაფია

ახალი ზელანდია, ხედი კოსმოსიდან

ახალი ზელანდია მდებარეობს წყნარი ოკეანის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში პოლინეზიის სამკუთხედის ცენტრალურ ნაწილში. ქვეყნის ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი ორი კუნძულისგან შედგება, რომელთაც ჰქვიათ სამხრეთი კუნძული და ჩრდილოეთი კუნძული, ეს ორი კუნძული ერთმანეთისგან კუკის სრუტით არიან გამოყოფილი. ახალ ზელანდიას ეკუთვნის ასევე 700-მდე მცირე ფართობის მქონე კუნძულები, რომელთა უმეტესი ნაწილი დაუსახლებელია. მათ შორის ფართობის გამოირჩევიან: სტიუარტი, ანტიპოდის კუნძულები, ოკლენდის კუნძულები, ბაუნტის კუნძულები, კემპბელის კუნძულები, ჩატემის კუნძულები და კერმადეკის კუნძულები.

ფიზიკური გეოგრაფია

ქვეყნის საერთო ფართობი შეადგენს 268 680 კმ²-ს, სანაპირო ზოლის საერთო სიგრძე კი 15 134 კილომეტრია.

სამხრეთი კუნძული — ახალი ზელანდიის ყველაზე დიდი კუნძულია, მისი ფართობია 150 437 კმ²[1]. კუნძულზე ქვეყნის მოსახლეობის ¼ ნაწილი ცხოვრობს. კუნძულის ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ გადაჭიმულია მთათა სისტემა, რომელსაც სამხრეთის ალპებს უწოდებენ, მთათა სისტემის ყველაზე მაღალი წერტილია კუკის მთა (იგივე აორაკი), მისი სიმაღლეა 3754 მ. ამის გარდა კუნძულზე არის კიდევ 18 მწვერვალი, რომელთა სიმაღლე 3000 მეტრზე მეტია. სამხრეთი ალპები ტასმანიის ზღვის სანაპიროზე ეშვება. კუნძულის აღმოსავლეთ ნაწილში, ძირითადად დაბლობებია, მოსახლეობის უმეტესობა კი სოფლის მეურნეობითაა დაკავებული. დასავლეთი ნაწილი კი თითქმის დაუსახლებელია, ამ ნაწილში თითქმის ხელუხლებლადაა შემორჩენილია ფლორა და ფაუნა. დასავლეთ ნაწილში ძირითადად ეროვნული პარკები, ფიორდები და მყინვარებია. კუნძულის ყველაზე დიდი ტბაა ტე-ანაუ, რომელიც სიდიდით მეორეა ახალ ზელანდიაში.

ჩრდილოეთი კუნძული — ქვეყნის სიდიდით მეორე კუნძული, რომლის ფართობია 113 729 კმ²[2]. სამხრეთ კუნძულისგან განსხვავებით, იგი ნაკლებად მთიანია და საცხოვრებლად უფრო ხელსაყრელია, რის გამოც კუნძულზე ქვეყნის ყველაზე დიდი ქალაქი მდებარეობს, აქ აგრეთვე მდებარეობს საზღვაო პორტები. კუნძულის ყველაზე მაღალი წერტილია აქტიური ვულკანი რუაპეჰუ (სიმაღლე 2797 მ). კუნძული გამოირჩევა მაღალი ვულკანური აქტიურობით, ქვეყნის ექვსი ვულკანური ზონიდან ხუთი ამ კუნძულზე მდებარეობს. კუნძულის ცენტრალურ ნაწილში მდებარეობს ქვეყნის ყველაზე დიდი ტბა ტაუპო. ტბიდან გაედინება ქვეყნის ყველაზე გრძელი მდინარე უაიკატო , რომლის სიგრძე 425 კმ-ია.

ბუნება

რელიეფი

ახალი ზელანდიის რელიეფი ძირითადად ზეგნებისა და მთებისგან შედგება. ქვეყნის ტერიტორიის 75 % მეტი ზღვის დონიდან 200 მ-ზე მაღლა მდებარეობს. ჩრდილოეთ კუნძულის მთები არც თუ ისე მაღალი, მათი სიმაღლე 1800 მეტრს არ აჭარბებს. სამხრეთ კუნძულის მთები კი საკმაოდ მაღალია, 19 მწვერვალის სიმაღლე 3000 მეტრზე მეტია. ჩრდილოეთ კუნძულის სანაპირო ზოლის გასწვრივ მრავალი ხეობა მდებარეობს, სამხრეთ კუნძულის სანაპირო ზოლზე კი ფიორდებია.

კლიმატი

კუნძული უაიტი — ქვეყნის ერთ-ერთი აქტიური ვულკანი.

ახალი ზელანდიის კლიმატი ფორმირდება ჩრდილოეთ კუნძულიდან წამოსული სუბტროპიკული და სამხრეთ კუნძულიდან წამოსული ზომიერი სარტყლების შერწყმის შედეგად. მთიან რაიონებში გავრცელებულია ცივი ალპური კლიმატი. სამხრეთი ალპები ქვეყანას ორ კლიმატურ ზონად ყოფს, იგი ქვეყანაში დასავლეთის ქარების გავრცელებას ხელს უწყობს. სამხრეთ კუნძულის დასავლეთ სანაპირო ქვეყნის ყველაზე ნალექიანი მხარეა, ხოლო აღმოსავლეთ სანაპირო, რომელიც მისგან სულ რაღაც 100 კმ-ითაა დაშორებული ქვეყნის ყველაზე მშრალი რაიონია. ახალი ზელანდიის ტერიტორიის უმეტეს ნაწილზე ნალექების საერთო წლიური რაოდენობა 600 მმ-დან 1600 მმ-მდე მერყეობს. ნალექების ეს რაოდენობა მშრალი სეზონის გარდა, თანაბრადაა გადანაწილებული წლის განმავლობაში.

ქვეყნის ტერიტორიაზე საშუალო წლიური ტემპერატურა სამხრეთით +10 °C, ხოლო ჩრდილოეთით დაახ. +16 °C. ყველაზე ცივი თვეა ივლისი, ხოლო ყველაზე თბილი თვეებია იანვარი და თებერვალი. ჩრდილოეთ ნაწილში ზაფხულისა და ზამთრის სეზონების საშ. ტემპერატურებს შორის სხვაობა მინიმალურია, სამხრეთში კი ამ ორ მაჩვენებელს შორის სხვაობა დაახ. 14 °C-ია. ტემპერატურა მთიან რეგიონებშიც საკმაოდ განსხვავებულია, ტემპერატურა დაახ 0,7 °C იცვლება ყოველ 100 მეტრში.

ქვეყნის უდიდეს ქალაქ ოკლენდში საშ. წლიური ტემპერატურაა + 15,1 °C, ყველაზე მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირებულია +30,5 °C, ხოლო ყველაზე დაბალი −2,5 °C. დედაქალაქ ველინგტონში საშ. წლიური ტემპერატურა — +12,8 °C, მაქსიმალური ტემპერატურა დაფიქსირებულია +31,1 °C, მინიმალური −1,9 °C.[3]

სასაათო სარტყელი

ახალი ზელანდია მდებარეობს ორ სასაათო სარტყელში. ერთ სასაათო ზოლში სამხრეთი კუნძული და მეორე სასაათო ზოლში კი ჩრდილოეთი კუნძული, ხოლო მიმდებარე პატარა კუნძულები იყენებენ ახალი ზელანდიის სტანდარტულ დროს (New Zealand Standard Time, NZST), რომელიც 12 საათით წინ არის მსოფლიოს კოორდინირებულ დროზე (UTC). ჩატემის არქიპელაგის კუნძულები იყენებენ ჩატემის სტანდარტულ დროს (Chatham Standard Time, CHAST), ეს დრო მსოფლიოს კოორდინირებულ დროზე 12 საათითა და 45 წუთით წინაა. ზაფხულის პერიოდში საათები ერთი საათით წინ გადადის.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ Quick Facts - Land and Environment: Geography - Physical Features. Statistics New Zealand (2000). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 ოქტომბერი 2012. ციტირების თარიღი: 13 August 2012.
  2. ↑ Quick Facts - Land and Environment: Geography - Physical Features. Statistics New Zealand (2000). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 ოქტომბერი 2012. ციტირების თარიღი: 13 August 2012.
  3. ↑ NIWA — Climate Summaries

Read other articles:

Nicholas Kaldor

Nicholas KaldorLahir(1908-05-12)12 Mei 1908Budapest, HungariaMeninggal30 September 1986(1986-09-30) (umur 78)Papworth Everard, Cambridgeshire, InggrisKebangsaanBritania RayaBidangEkonomi politikMazhabEkonomi pasca-KeynesDipengaruhiJohn Maynard Keynes, Gunnar MyrdalKontribusiEfisiensi Kaldor–HicksHukum pertumbuhan KaldorSebab kumulatif melingkar Nicholas Kaldor, Baron Kaldor (lahir Káldor Miklós) (12 Mei 1908 – 30 September 1986) adalah ekonom Cambridge era pascaperang. Ia mengemba...

 

History of Rome (Livy)

First-century BC Roman history by Livy This article is about a work sometimes referred to as Ab Urbe Condita. For the dating convention used for Roman history, see Ab Urbe Condita. Stories from Livy I.4, on an altar panel from Ostia. Father Tiber looks on at the lower right while the national lupa (wolf) nourishes Romulus and Remus, founders of Rome. The herders are about to find them. One of their goats can be seen. Small animals denote the wildness of the place. The national aquila (eagle) ...

 

2014 UEC European Track Championships – Women's omnium

Women's omnium at the 2014 UEC European Track ChampionshipsUEC European Champion jerseyVenueVélodrome Amédée Détraux, Baie-MahaultDate18–19 OctoberCompetitors17 from 17 nationsMedalists  Laura Trott   Great Britain Jolien D'Hoore   Belgium Anna Knauer   Germany← 20132015 → 2014 UEC European Track ChampionshipsSprintmenwomenTeam sprintmenwomenTeam pursuitmenwomenKeirinmenwomenOmniummenwomenTime trialme...

Irisbus Cristalis

Irisbus Cristalis Irisbus Cristalis ETB12 des TCL (Lyon). Marque Irisbus Années de production 2002 - 2011 Production 172 exemplaire(s) Usine(s) d’assemblage Rorthais (Poitou-Charentes) Classe Trolleybus Moteur et transmission Énergie Électrique Moteur(s) 2 × 80 kW moteurs-roues ou 4 × 80 kW moteurs-roues Puissance maximale 88 kW Poids et performances Poids à vide 13 400 et 19 100 kg Dimensions Longueur 12 979,179&#...

 

عملية تقاطع الطرق

عملية تقاطع الطرق البلد  الولايات المتحدة موقع الاختبار حلقية بيكيني إحداثيات 11°36′N 165°30′E / 11.6°N 165.5°E / 11.6; 165.5   التاريخ 1946م نوع الإختبار هبوط حر من السماء، تحت الماء ترينيتي  عملية الحجر الرملي  سلسلة اختبارات سابقة عملية ترينيتي سلسلة اختبارات لاح�...

 

Alex Maskey

Northern Irish politician Alex Maskey6th Speaker of the Northern Ireland AssemblyIn office11 January 2020 – 3 February 2024DeputyChristopher Stalford Roy Beggs Jr Patsy McGlonePreceded byRobin NewtonSucceeded byEdwin PootsMember of the Northern Ireland Assemblyfor Belfast WestIn office3 November 2014 – 28 March 2022Preceded bySue RamseySucceeded byDaniel BakerIn office25 June 1998 – 28 April 2003Preceded byNew CreationSucceeded byFra McCannMember of the Northe...

A Moon Shaped Pool

2016 studio album by RadioheadA Moon Shaped PoolStudio album by RadioheadReleased8 May 2016 (2016-05-08)RecordedSeptember 2014–2016Studio La Fabrique, Saint-Rémy-de-Provence, France RAK, London Radiohead studio, Oxfordshire Genre Art rock folk chamber ambient baroque pop post-rock Length52:31LabelXLProducerNigel GodrichRadiohead chronology The King of Limbs: Live from the Basement(2011) A Moon Shaped Pool(2016) OK Computer OKNOTOK 1997 2017(2017) Singles from A Moon...

 

Glass casting

Process for making objects from molten glass A bowl made from cast-glass. The two halves are joined together by the weld seam, running down the middle. Glass casting is the process in which glass objects are cast by directing molten glass into a mould where it solidifies. The technique has been used since the 15th century BCE in both Ancient Egypt and Mesopotamia. Modern cast glass is formed by a variety of processes such as kiln casting or casting into sand, graphite or metal moulds. History...

 

Стена Плача

См. также: Значение Иерусалима в религии и Тоннель Западной Стены Панорама Западной Стены с Куполом Скалы (слева) и мечетью Аль-Акса (справа) на заднем плане Стена Плача Стена́ Пла́ча, За́падная Стена́ или Ха-Ко́тель ха-Маарави (ивр. הַכֹּתֶל הַמַעֲרָבִי‎, ашкеназское пр...

莫里斯·顾夫·德姆维尔

莫里斯·顾夫·德姆维尔法国总理任期1968年7月10日—1969年6月20日总统夏尔·戴高乐阿兰·波厄（英语：Alain Poher） (代理)前任乔治·蓬皮杜继任雅克·沙邦-戴尔马外交部长任期1958年6月1日—1968年5月30日总统勒内·科蒂夏尔·戴高乐总理米歇尔·德勃雷乔治·蓬皮杜前任勒内·普利文继任米歇尔·德勃雷 个人资料出生1907年1月24日兰斯逝世1999年12月24日(1999歲—12—24)（92歲）巴黎职业�...

 

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

 

ヨハネス12世 (ローマ教皇)

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国（中部イタリア）スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世（スポレート公）、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世（Ioannes XII、937年 - 964年5月14日）は、ロ...

Orbetello Airfield

Orbetello Airfield Part of Twelfth Air ForceCoordinates42°29′43.67″N 011°14′21.78″E / 42.4954639°N 11.2393833°E / 42.4954639; 11.2393833TypeMilitary airfieldSite informationControlled byRegia Aeronautica, United States Army Air ForcesSite historyBuilt1913In use1945 Orbetello Airfieldclass=notpageimage| Location of Orbetello Airfield, Italy Orbetello Airfield Agostino Brunetta, is an abandoned World War II military airfield in Central Italy, which ...

 

Hinduism in Colombia

Hinduism by country Africa Algeria Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Cameroon Cape Verde Central African Republic Chad Comoros Democratic Republic of the Congo Republic of the Congo Djibouti Egypt Equatorial Guinea Eritrea Eswatini Ethiopia Gabon Gambia Ghana Guinea Guinea-Bissau Ivory Coast Kenya Lesotho Liberia Libya Madagascar Malawi Mali Mauritania Mauritius Morocco Western Sahara Mozambique Namibia Niger Nigeria Rwanda São Tomé and Príncipe Senegal Seychelles Sierra Leone Som...

 

Kurt Almqvist

Swedish poet, intellectual and spiritual figure Kurt AlmqvistTage Lindbom (left) with Kurt Almqvist (right)Born(1912-03-11)11 March 1912Falun, SwedenDied8 April 2001(2001-04-08) (aged 89) Kurt Almqvist (1912–2001) was a Swedish poet, intellectual and spiritual figure, representative of the Traditionalist School and the Perennial philosophy.[1][2][3] Almqvist was a lifelong disciple of the Swiss metaphysician and spiritual guide Frithjof Schuon. He came into clos...

羅伯特·孟席斯

羅伯特·孟席斯爵士閣下The Rt Hon Sir Robert MenziesKT AK CH FRS QC1952年的孟席斯 第12任澳大利亚总理任期1949年12月19日—1966年1月26日君主佐治六世伊莉莎白二世前任本·奇夫利继任哈羅德·霍爾特任期1939年4月26日—1941年8月26日君主佐治六世前任厄爾·佩吉继任亞瑟·法登 个人资料出生1894年12月20日 英国維多利亞殖民地Jeparit逝世1978年5月15日（83岁） 澳大利亞維多�...

 

Slacktivism

Tombol suka yang digunakan di Facebook, sarana popular bagi orang yang melakukan praktik slacktivism. Slacktivism (gabungan dari kata slacker (pemalas) dan activism (aktivisme)) adalah praktik mendukung topik yang berbau politik atau sosial, misalnya melalui media sosial atau petisi online, yang ditandai dengan sedikitnya usaha atau komitmen.[1] Bentuk lain dari slacktivism termasuk terlibat dalam aktivitas online seperti menyukai, berbagi, atau membuat kicauan/cuitan (tweet) tentang ...

 

Società Sportiva Francavilla 1980-1981

Voce principale: Associazione Sportiva Dilettantistica Francavilla. Società Sportiva FrancavillaStagione 1980-1981Sport calcio Squadra Francavilla Allenatore Gianni Balugani Presidente Emidio Luciani Serie C18º posto nel girone B. Maggiori presenzeCampionato: Arienti, Gambin, Matricciani (32) Miglior marcatoreCampionato: Piemontese (8) 1979-1980 1981-1982 Si invita a seguire il modello di voce Questa pagina raccoglie le informazioni riguardanti la Società Sportiva Francavilla nelle c...

Hyperion Solutions

American software company Not to be confused with the Amiga-focused software company Hyperion Entertainment or the Hyperion computer. Hyperion Solutions CorporationHeadquarters in Santa Clara, CaliforniaTraded as(Nasdaq: HYSL)IndustrySoftwareFounded1981Defunct2006FateAcquired by Oracle CorporationHeadquartersSanta Clara, California, United StatesKey peopleGodfrey R. Sullivan(President and CEO)ProductsBusiness intelligence toolsBusiness performance management tools Hyperion Solutions Corp...

 

Amédée Bussière

Pour les articles homonymes, voir Bussière et Préfet Bussière. Amédée BussièreFonctionsPréfet de police de Paris1942-1944François BardCharles LuizetPréfet de l'Aisne1940Préfet du Pas-de-Calais1940-1942Préfet de l'OiseOise1934-1938Jacques Le Beau (d)Maurice Mathieu (d)Préfet du Calvados1930-1934Préfet de Corse1929-1930Sous-préfet de Lisieuxà partir de 1926Sous-préfet de Pont-l'Évêqueà partir de 1921Sous-préfet de l'arrondissement de Nogent-le-Rotrouà partir de 1920Secrét...