ჯორი

ჯორი

მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები
ტიპი:  ქორდიანები
ქვეტიპი:  ხერხემლიანები
კლასი:  ძუძუმწოვრები
რიგი:  კენტჩლიქოსნები
ოჯახი:  ცხენისებრნი
გვარი:  ცხენი
სახეობა:  'Equus asinus x Equus caballus'
ლათინური სახელი
Equus mulus

სისტემატიკა
ვიკისახეობებში
სურათები
ვიკისაწყობში

ჯორი (სინონიმური ლათინური სახელწოდება: Equus mulus) — შინაური ცხოველი, ფაშატი ცხენისა და მამალი ვირის ნაჯვარი ანუ ჰიბრიდი. როგორც წესი, ჯორი უნაყოფოა. გარეგნულად ჰგავს ორივე მშობელს. გამოირჩევა სიცოცხლის დიდი ხანგრძლივობით (30-40 წელი) და დაავადებებისადმი ნაკლები ამთვისებლობით, აკლიმატიზაციის კარგი უნარით, კვებისა და მოვლა-პატრონობისადმი ნაკლები მომთხოვნელობით. ითვლება, რომ ჯორი არის "უფრო მომთმენი და სტაბილური გამწევი", ვიდრე ცხენი და "ნაკლებ ჯიუტი, უფრო სწრაფი და უფრო მეტი ინტელექტის მქონე, ვიდრე ვირი"[1].

იყენებენ მთიანი, დასერილი რელიეფის ადგილებში სასაპალნედ და შესაბმელად. მეჯორეობა განვითარებულია აზიისა და აფრიკის ქვეყნებში, ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკაში. ეს ცხოველი ჯერ კიდევ გამოიყენება ჩვენს რეგიონშიც, ამიერკავკასიაში და საქართველოში.

მორფოლოგია

საშუალოდ, ჯორის წონა ცვალებადობს 370 და 460 კილოგრამს შორის[2]. ინდივიდსაც გააჩნია, მაგრამ კარგად ნავარჯიშებ ჯორს შეუძლია ატაროს 72 კილოგრამი ტვირთი და შეუსვენებლად იაროს 26 კილომეტრი მანძილი[3]. რომ განვაზოგადოთ, ჯორს შეიძლება ავკიდოთ საპალნე, რომელიც შეადგენს მისი სხეულის წონის 20%-ს ანუ დაახლოებით 70-90 კილოგრამს[4]. შედარებისათვის, საშუალოდ ცხენს შეუძლია ატაროს თავისი წონის 30% ცოცხალი ტვირთის, მხედარის სახით. მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი ჯორი ახერხებს ცოცხალი ტვირთის ტარებას 160 კილოგრამ წონამდე და გამძლეობაშიც კი სჯობნის ცხენებს[5].

ნაყოფიერება

ჯორის მშობლები, ცხენი და ვირი განსხვავებულ სახეობებს წარმოადგენენ, ქრომოსომათა განსხვავებული რიცხვით; ცხენს გააჩნია 64 ქრომოსომა და ვირს კი — 62 (ანუ 32 და 31 წყვილი, შესაბამისად; შედარებისათვის, ადამიანს გააჩნია 23 წყვილი ქრომოსომა). პირველი თაობის (F1) ჰიბრიდებიდან ჯორი უფრო იოლად მიიღება, ვიდრე ჯორცხენა (სანაშენე აჯილღა ცხენისა და ჭაკი ვირის შთამომავალი): ჭაკი ვირები ძალიან იშვიათად ახერხებენ ცოცხალი ჯორცხენის გაჩენას. ჯორს და ჯორცხენას 63 ქრომოსომა აქვთ, ანუ საშუალო მშობლების ქრომოსომათა რიცხვებს შორის. მშობლებიდან ჯორცხენა უფრო მეტად ჰგავს ცხენს, ვიდრე ჯორი. ქრომოსომათა განსხვავებული სტრუქტურა და რაოდენობა, ასევე, მათი კენტი რიცხვი, ჩვეულებრივ, ხელს უშლის ქრომოსომებს მეიოზის დროს სწორ დაწყვილებასა და ნორმალური გამეტების წარმოქმნაში, რაც ჯორების უმეტესობას უნაყოფოს ხდის.

ლიტერატურაში არაა აღწერილი არცერთი შემთხვევა, რომ ულაყი ჯორი ნაყოფიერი გამომდგარიყოს. რამდენიმე ფაშატმა ჯორმა კი ნამდვილად მოგვცა შთამომავლობა სუფთა სისხლის ცხენთან ან ვირთან შეჯვარების დროს. ჰეროდოტე აღწერს მსგავს შემთხვევას, რომელიც ქსერქსესთვის ძვ. წ. აღ-ით 480 წელს საბერძნეთის დაპყრობის გზაზე ცუდ ნიშნად ჩაითვალა: "ქალაქ სარდეში ჯორმა ჩოჩორი გააჩინა"[6].

1527 წლიდან მთელ მსოფლიოში 60-ზე მეტი დოკუმენტირებული შემთხვევა იქნა აღწერილი ფაშატი ჯორების მიერ ჩოჩრების დაბადებისა. ბოლოს 2007 წელს ფაშატმა ჯორმა, სახელად ქეითმა, დაბადა მამალი ჩოჩორი კოლორადოში. ტესტირებული იქნა სისხლისა და ბეწვის ნიმუშები, რომლის მიხედვითაც სარწმუნოდ დადასტურდა მათი დედა-შვილობის ფაქტი.

ჯორის კლონი

2003 წელს აიდაჰოს უნივერსიტეტისა და იუტას შტატის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა გამოიყვანეს პირველი კლონირებული ჯორი, როგორც აიდაჰოს პროექტის ნაწილი. მკვლევართა ჯგუფში შედიოდა გორდონ ვუდსი, მეცხოველეობისა და ვეტერინარულ მეცნიერებათა პროფესორი, კენეთ ლ. უაითი, მეცხოველეობის პროფესორი და დირკ ვანდერუოლი, მეცხოველეობისა და ვეტერინარულ მეცნიერებათა ასისტენტი-პროფესორი. პატარა ჩოჩორი, აიდაჰოს ჯავარი (Idaho Gem), დაიბადა 2003 წ. 4 მაისს. ეს იყო ჰიბრიდული ცხოველის კლონირების პირველი შემთხვევა. მშობიარობის შემდეგ მალევე ჩატარდა სუროგატი დედისა და ახალდაბადებული ჩოჩრის ჯანმრთელობის შემოწმება, მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელი აღმოჩნდა, ჩოჩრის დნმ მოდიოდა ნაყოფის უჯრედული კულტურიდან, რომელიც აიდაჰოს უნივერსიტეტში 1998 წელს აიღეს.

ლიტერატურა

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ Jackson, Louise A. The Mule Men: A History of Stock Packing in the Sierra Nevada, p. 5 (Mountain Press Publishing Co, Missoula, Montana, 2004). ISBN 0-87842-499-7
  2. ↑ ^ "Mule". The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, and General. XVII. Henry G. Allen and Company. 1888. pp. 15.
  3. ↑ "Beasts ease burden of quake victims". BBC News. 2005-10-19. Retrieved 2010-04-06.
  4. ↑ "More With Wayne Carlton On Elk Hunting" Hunter Specialties. Web site accessed June 1, 2009.
  5. ↑ American Endurance Ride Conference (November 2003). "Chapter 3, Section IV: Size". Endurance Rider's Handbook. AERC. Retrieved 2008-08-07.
  6. ↑ ჰეროდოტე, "ისტორია", 7:57

Read other articles:

Teheivarii Ludivion

Teheivarii Ludivion Informasi pribadiNama lengkap Teheivarii Ludivion[1]Tanggal lahir 1 Juli 1989 (umur 34)Tempat lahir TahitiTinggi 1,85 m (6 ft 1 in)Posisi bermain Bek tengahInformasi klubKlub saat ini AS TefanaKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2009–2012 AS Vénus 2012–kini AS Tefana Tim nasional‡2009 Tahiti U-20 3 (0)2010–kini Tahiti 18 (1) * Penampilan dan gol di klub senior hanya dihitung dari liga domestik dan akurat per 10 Juni 2012‡ Penamp...

 

Gopi-yantra

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Maret 2016. Gopi-yantra merupakan alat musik petik yang berasal dari India, dawainya terentang antara ujung leher dan dasar tempat suara bergema dengan menekan pada leher yang terbuat dari dua batang bambu rentangan dawai tersebut dapat diatur sehingga dapat menyuar...

 

Heinkel HE 1

Two-seat floatplane HE 1 Role Reconnaissance floatplaneType of aircraft National origin Germany Manufacturer Caspar-Werke Designer Ernst Heinkel First flight 1923 Primary user Swedish Navy (Marinen ) Number built 14 The Heinkel HE 1 (aka Caspar S 1) was a two-seat, low-wing monoplane floatplane, designed in 1921 by German designer Ernst Heinkel at Caspar-Werke. The HE 1 was produced under licence in Sweden for the Marinen (Swedish Navy) in 1921 as the Svenska S.2. The HE 1 was powered by...

Sicherheitsdienst

SDSicherheitsdienst des Reichsführers-SSSD sleeve insignia.SD adalah sebuah cabang dari SS.Personel SD di PolandiaInformasi lembagaDibentuk1932Nomenklatur lembaga sebelumnyaIc-Dienst 1931Dibubarkan8 Mei 1945JenisPelayanan IntelijensiWilayah hukum Jerman NaziWilayah di Eropa yang didudukiKantor pusatPrinz-Albrecht-Straße, BerlinPegawai6,482 sekitar Februari 1944[1]MenteriHeinrich Himmler 1931–1945, Reichsführer-SSPejabat eksekutifSS-Obergruppenführer Reinhard Heydrich, Chef ...

 

Ottokar Czernin

Czech diplomat and politician (1872–1932) Ottokar CzerninImperial Foreign Minister of Austria-HungaryIn office23 December 1916 – 14 April 1918Preceded byIstván Freiherr Burián von RajeczSucceeded byIstván Freiherr Burián von RajeczAustro-Hungarian Minister to RomaniaIn office25 October 1913 – 27 August 1916Preceded byKarl Emil Prinz zu FürstenbergSucceeded byNone Personal detailsBorn(1872-09-26)26 September 1872Dimokur, Austria-Hungary (now Czech Republic)Died4 Ap...

 

Trota

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Trota (disambigua). Questa voce o sezione sull'argomento pesci non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Trota iridea Trota è il nome comune che accomuna varie specie di pesci della famiglia Salmonidae. Il termine viene utilizzato specifi...

Annihilation of Caste

Book by Dr B. R. Ambedkar Annihilation of Caste Cover of the first editionAuthorB. R. AmbedkarCountryIndiaLanguageEnglishPublication date1936ISBN978-8189059637OCLC498680197TextAnnihilation of Caste at Wikisource Annihilation of Caste is an undelivered speech written in 1936 by B. R. Ambedkar. The speech was to be delivered at an anti-caste convention held in Lahore by Hindu reformers. However, upon reviewing the written speech, the conference organizers deemed it too controversial, and subseq...

 

Западный округ (Краснодар)

У этого термина существуют и другие значения, см. Западный округ. Западный внутригородской округ город Краснодар Дата основания 1936 год Дата упразднения 1994 Прежние имена Кагановичский, Ленинский районы Микрорайоны Дубинка, Черёмушки, Покровка Площадь 22[1]  км² Насе...

 

Повітряні сили Збройних сил України

Ця стаття потребує додаткових посилань на джерела для поліпшення її перевірності. Будь ласка, допоможіть удосконалити цю статтю, додавши посилання на надійні (авторитетні) джерела. Зверніться на сторінку обговорення за поясненнями та допоможіть виправити недоліки. Мат...

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

Stein Erik Lauvås

Norwegian politician (born 1965) Stein Erik Lauvås Stein Erik Lauvås (born 3 May 1965) is a Norwegian politician for the Labour Party. He served as a deputy representative to the Norwegian Parliament from Østfold during the terms 2001–2005 and 2005–2009. On the local level Lauvås is the mayor of Marker municipality since 2003. References Stein Erik Lauvås (in Norwegian). Storting. vteMembers of the Parliament of Norway 2013–17Akershus Sanner (Elvenes) Huitfeldt Kjos Graham ...

 

Навчально-науковий інститут інноваційних освітніх технологій Західноукраїнського національного університету

Навчально-науковий інститут інноваційних освітніх технологій Західноукраїнського національного університету Герб навчально-наукового інституту інноваційних освітніх технологій ЗУНУ Скорочена назва ННІІОТ ЗУНУ Основні дані Засновано 2013 Заклад Західноукраїнський �...

تيم برتون

في هذه المقالة ألفاظ تعظيم تمدح موضوع المقالة، وهذا مخالف لأسلوب الكتابة الموسوعية. فضلاً، أَزِل ألفاظ التفخيم واكتفِ بعرض الحقائق بصورة موضوعية ومجردة ودون انحياز. (نقاش) (أبريل 2019) تيم برتون (بالإنجليزية: Tim Burton)‏    معلومات شخصية اسم الولادة (بالإنجليزية: Timothy Walter Burton...

 

1916 Washington gubernatorial election

For related races, see 1916 United States gubernatorial elections. 1916 Washington gubernatorial election ← 1912 November 7, 1916 1920 →   Nominee Ernest Lister Henry McBride L. E. Katterfeld Party Democratic Republican Socialist Popular vote 181,645 167,809 21,167 Percentage 48.1% 44.4% 5.6% County resultsLister:      40–50%      50–60%      60–70%McBride:     ...

 

Lüneburg

Untuk kegunaan lain, lihat Lüneburg (disambiguasi). LüneburgBalai kota Lambang kebesaranLetak Lüneburg di Lüneburg NegaraJermanNegara bagianNiedersachsenKreisLüneburgSubdivisions14 distrikPemerintahan • Lord MayorUlrich Mädge (SPD)Luas • Total70,34 km2 (2,716 sq mi)Ketinggian17 m (56 ft)Populasi (2013-12-31)[1] • Total71.668 • Kepadatan10/km2 (26/sq mi)Zona waktuWET/WMPET (UTC+1/+2)Kode pos21335�...

Italian battleship Vittorio Veneto

Fast battleship of the Italian Royal Navy For other ships with the same name, see Italian ship Vittorio Veneto. Vittorio Veneto shortly before completion in 1940 History Italy NameVittorio Veneto NamesakeBattle of Vittorio Veneto OperatorRegia Marina Ordered10 June 1934 BuilderCantieri Riuniti dell'Adriatico (C.R.D.A.), Trieste Laid down28 October 1934 Launched25 July 1937 Sponsored bySignora Maria Bertuzzi Commissioned28 April 1940 Decommissioned1 February 1948 Stricken1 February 1948 FateSc...

 

Lettuce

Species of annual plant of the daisy family, most often grown as a leaf vegetable For other uses, see Lettuce (disambiguation). Lettuce A field of iceberg lettuces in California Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Asterids Order: Asterales Family: Asteraceae Genus: Lactuca Species: L. sativa Binomial name Lactuca sativaL. Synonyms[1][2] Lactusca scariola var. sativa (Moris) L. scariola var. integra...

 

Yu Qiuli

Dalam nama Tionghoa ini, nama keluarganya adalah Yu (余). Yu Qiuli Yu Qiuli (Hanzi: 余秋里; Pinyin: Yú Qiūlǐ; 15 November 1914 – 3 Februari 1999) adalah seorang perwira tentara dan politikus Komunis Tiongkok, serta jenderal Tentara Pembebasan Rakyat. Sebagai veteran Pawai Panjang, ia memegang jabatan-jabatan militer dan pemerintahan tingkat tinggi di bawah kekuasaan Mao Zedong dan Deng Xiaoping serta dianggap sebagai bapak pendiri industri minyak bumi Tiongkok d...

Magpakailanman

Philippine television drama series MagpakailanmanTitle card since 2023Also known asMPKGenreDramaPresented byMel TiangcoTheme music composer Wency Cornejo (2002–07; 2012–20; since 2022) Simon Tan and Senedy Que (2021–22) Opening theme Magpakailanman by Wency Cornejo (2002–07) Wency Cornejo and Kyla (2012–19) Golden Cañedo (2019–21)[1] Pusong Pinoy, Magpakailanman by Jeremiah Tiangco and Thea Astley (2021–22)[2] Magpakailanman by Wency Cornejo and Aicelle Santos (...

 

États-Unis aux Jeux olympiques de 1900

Cet article est une ébauche concernant les Jeux olympiques et les États-Unis. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. États-Unis aux Jeux olympiques d'été de 1900 Code CIO USA Lieu Paris Participation 2e Athlètes 75 MédaillesRang : 2 Or19 Arg.14 Bron.15 Total48 États-Unis aux Jeux olympiques d'été États-Unis aux Jeux olympiques d'été de 1896 États-Unis aux Jeux olympiques d'été de 19...