ტექტონიკური დისლოკაცია

პლიკატური დისლოკაციის მაგალითი. სურათზე მოცემულია ანტიკლინური ნაოჭი. ჩრდილოეთი ამერიკა, ნიუ-ჯერსი, 2005 წლის 8 აგვისტო
ტექტონიკური წყვეტა

ტექტონიკური დისლოკაცია — ქანების განლაგების პირველადი ფორმების დარღვევა დედამიწის ქერქის ტექტონიკური მოძრაობებისა და დეფორმაციის, მაგმური აქტივობის, მეტამორფიზმისა და ეგზოგენური პროცესების (მყინვარული, მეწყრული, კარსტული, მდინარის ეროზიული და სხვათა) ზემოქმედებით. შეინიშნება როგორც დედამიწის დანალექ გარსში, ისე დედამიწის ქერქის უფრო ღრმა ფენებში. განასხვავებენ ნაოჭა ანუ პლიკატურ და წყვეტით ანუ დიზუნქტიურ დისლოკაციებს.[1]

პირველი გამოიხატება სხვადასხვა მასშტაბისა და ფორმის ფენების გაღუნვაში, მეორეს თან ახლავს გეოლოგიური სხეულის მთლიანობის წყვეტა. პლიკატური დისლოკაციის დროს შრეების მთლიანობა, უწყვეტობა შენარჩუნებულია, თუმცა შრეები დეფორმირებულია. ამგვარად, ნაოჭები მიიღება არა შრეთა გაწყვეტით, არამედ გაღუნვით.[2] დიზუნქტიური დისლოკაცია იყოფა გადაუნაცვლებელი გეოლოგიური სხეულების წყვეტებად და გადანაცვლებულ წყვეტებად. შეინიშნება გადანაცვლებული წყვეტების კომბინაცია, მაგალითად, ჰორსტები და გრაბენები. მრავალი ტექტონიკური დისლოკაცია წარმოადგენს ნაოჭა და დიზუნქტიური დისლოკაციების კომბინაციას, მაგ,. გრაბენ-სინკლინი და ჰორსტ-ანტიკლინი.[1]

ზოგიერთი მკვლევარი, მაგალითად, იური კოსიგინი[3] გამოჰყოფს ინიექციურ ტექტონიკურ დისლოკაციას — მაგმურს (სხვადასხვა ფორმის, ზომისა და შედგენილობის ინტრუზიები) და ამაგმურს (მარილიანი და თიხოვანი დიაპირები). არსებობს სხვადასხვა ზომის ტექტონიკური დისლოკაციები: წყვეტითი — სიგრძით რამდენიმე მმ-დან (მიკრონაპრალები) რამდენიმე ასეულ და ათას კმ-მდეც კი (მსხვილი ნაწევი); ნაოჭა — სიგანით რამდენიმე მმ-დან (მიკროანტიკლინი და მიკროსინკლინი) რამდენიმე ასეულ კმ-მდე (მეგაანტიკლინორიუმი და მეგასინკლინორიუმი). როცა ლაპარაკობენ ტექტონიკური დისლოკაციის როლზე მთების წარმოქმნაში, მხედველობაში აქვთ ის გადაადგილებები, რომელთაც განიცდის დედამიწის ქერქის ამგებელი ქანები, მანტიის ზედა ნაწილში, ასთენოსფეროში მიმდინარე სითბური და დინამიკური პროცესების შედეგად.[4] ტექტონიკური დისლოკაციების წარმოქმნა მიმდინარეობს დედამიწის მთელი გეოლოგიური ისტორიის განმავლობაში.[5]

პლიკატური და დიზუნქტიური სტრუქტურები საქართველოს თანამედროვე რელიეფში ორგვარ გამოხატულებას პოულობენ. შედარებით ახალგაზრდა გეოლოგიური ფორმაციების გავრცელების არეებში (განსაკუთრებით ნეოგენურ, იშვიათად პალეოგენურსა და ზედაცარცულ წყებებში) განვითარებულია ცოტად თუ ბევრად გარდაქმნილი რელიეფის პირველადი სტრუქტურული ფორმები. ასეთი რელიეფი დამახასიათებელია წალკაში, ივრის ზეგანზე, ცენტრალურ სამეგრელოს პლატოს კიდეებზე. უფრო ძველი ფორმაციების გავრცელების ზონებში რელიეფის სტრუქტურული ფორმები მხოლოდ მეორადი ტიპებით არის წარმოდგენილი. დიზუნქტიური დისლოკაციების გავლენა რელიეფზე ყველაზე კარგად შეიმჩნევა ისეთ ადგილებში, სადაც მათი სიბრტყეები ჰკვეთენ მდინარეულ ტერასებს, მკვდარ ხეობებს კირქვიან რაიონებში, ლავურ პლატოებს და სხვა მკაფიოდ გამოსახულ ფორმებს.[6]

სქოლიო

  1. ↑ 1.0 1.1 Тектонические дислокации | Большая российская энциклопедия. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-11-14. ციტირების თარიღი: 2021-11-15.
  2. ↑ გურამ ღონღაძე, მარიამ ახალკაციშვილი, გეოლოგიის საფუძვლები, თბილისი, 2018.
  3. ↑ Дислокации тектонические | Горная энциклопедия
  4. ↑ ბუნების სტიქიური პროცესებისა და მოვლენების სახეები
  5. ↑ Бе­ло­усов В. В. Струк­тур­ная гео­ло­гия. 3-е изд. М., 1986.
  6. ↑ ლევან მარუაშვილი, საქართველოს ფიზიკური გეოგრაფია. თბ., 1964, გვ. 30–31

Read other articles:

Cambodian campaign

Invasion of Cambodia by US and South Vietnamese forces (April–July 1970) Cambodian campaignPart of the Vietnam War and Cambodian Civil WarThe area of the campaign with detail showing units involvedDateApril 29 – July 22, 1970LocationEastern CambodiaResult South Vietnam–U.S. tactical victory[1][2]: 182  Temporary occupation and subsequent withdrawal from eastern Cambodia by ARVN/US Capture of large amounts of PAVN/VC supplies and materiel Failure to captur...

 

Steven Seagal

Steven Frederic SeagalSteven Seagal , November 2016LahirSteven Frederic Seagal10 April 1952 (umur 71)Lansing, Michigan, USAKebangsaanAmerika, Serbia, RusiaPendidikanBuena Park High SchoolAlmamaterFullerton CollegePekerjaanAktor, penulis, produser, seniman bela diri, pemusikTahun aktif1982–sekarangGayaAikidoPartai politikFor TruthSuami/istriMiyako Fujitani ​ ​(m. 1975; c. 1986)​ Adrienne La Russa ​ ​(m. 1984&...

 

Pol Pot

Pol Potប៉ុល ពត Sekretaris Jenderal Partai Komunis KambojaMasa jabatan22 Februari 1963 – 6 Desember 1981WakilNuon Chea PendahuluTou SamouthPenggantiJabatan ditiadakan (partai ditiadakan)Perdana Menteri Kamboja DemokratisMasa jabatan25 October 1976 – 7 January 1979PresidenKhieu SamphanWakilIeng SarySon SenVorn Vet PendahuluNuon Chea (pelaksana tugas)PenggantiPen SovanMasa jabatan14 April 1976 – 27 September 1976PresidenKhieu Samphan PendahuluKhieu Sa...

Federasi Sepak Bola Meksiko

Federasi Sepak Bola MeksikoCONCACAFDidirikan1927Bergabung dengan FIFA1929Bergabung dengan CONCACAF1961PresidenJustino Compeán dan Decio de MaríaWebsitewww.femexfut.org.mx Kantor FEMEXUT di Meksiko. Federasi Sepak Bola Meksiko (Spanyol: Federación Mexicana de Fútbol Asociación (FEMEXFUT)) adalah badan pengendali sepak bola di Meksiko. Kompetisi Badan ini menyelenggarakan beberapa kompetisi di Meksiko, yakni: Divisi Utama Meksiko Divisi Satu Liga Meksiko Divisi Dua Meksiko Divisi Tiga ...

 

Portrait Edition (Jo Stafford album)

1994 compilation album by Jo StaffordPortrait EditionCompilation album by Jo StaffordReleasedAugust 30, 1994GenreTraditional popLabelSony Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusicPortrait Edition at AllMusic Portrait Edition is a three disc box set compilation album released by Sony Entertainment and featuring songs recorded by American singer Jo Stafford. The album was released by Sony on August 30, 1994.[1] Track listing Disc 1 1. Little Man With A Candy Cigar - ...

 

Spring Street station (IRT Lexington Avenue Line)

New York City Subway station in Manhattan For other uses, see Spring Street. New York City Subway station in Manhattan, New York Spring Street ​ New York City Subway station (rapid transit)View of northbound platformStation statisticsAddressSpring Street & Lafayette StreetNew York, NY 10012BoroughManhattanLocaleLittle Italy, SoHoCoordinates40°43′20″N 73°59′50″W / 40.72222°N 73.99722°W / 40.72222; -73.99722DivisionA (IRT)[1]Line&#...

Looney Tunes Collector's Choice

Blu-ray collection Looney Tunes Collector's Choice is a series of Blu-ray discs from Warner Bros. Home Entertainment's Warner Archive division collecting various Looney Tunes and Merrie Melodies animated short subjects from Warner Bros. Cartoons. This is the first Looney Tunes Blu-ray to be released through Warner Archive, as opposed to the main home video division (second overall home media release after the Porky Pig 101 DVD set in 2017). According to Jerry Beck, the aim of this series is t...

 

Mark Lowe

American baseball playerFor the South African politician, see Mark Lowe (politician).Baseball player Mark LoweLowe with the Toronto Blue JaysPitcherBorn: (1983-06-07) June 7, 1983 (age 40)Houston, Texas, U.S.Batted: LeftThrew: RightMLB debutJuly 7, 2006, for the Seattle MarinersLast MLB appearanceSeptember 23, 2016, for the Detroit TigersMLB statisticsWin–loss record10–27Earned run average4.22Strikeouts352 Teams Seattle Mariners (2006–2010) Texas Range...

 

Paola, Calabria

Comune in Calabria, ItalyPaolaComuneCittà di PaolaPanoramic viewLocation of Paola PaolaLocation of Paola in ItalyShow map of ItalyPaolaPaola (Calabria)Show map of CalabriaCoordinates: 39°22′N 16°2′E / 39.367°N 16.033°E / 39.367; 16.033CountryItalyRegionCalabriaProvinceCosenza (CS)Government • MayorGiovanni PolitanoArea[1] • Total42.88 km2 (16.56 sq mi)Elevation94 m (308 ft)Population (31 December 2...

Rugby union in England

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Rugby union in England – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2012) (Learn how and when to remove this message) Rugby union in EnglandCelebrations in Trafalgar Square after England won the 2003 Rugby World Cup.CountryEnglandGoverning bodyRugby Foo...

 

The Celluloid Closet (film)

1995 American documentary film The Celluloid ClosetPromotional release posterDirected by Rob Epstein Jeffrey Friedman Written by Vito Russo Rob Epstein Jeffrey Friedman Sharon Wood Armistead Maupin Produced by Rob Epstein Jeffrey Friedman Narrated byLily TomlinCinematographyNancy SchreiberEdited byJeffrey FriedmanMusic by Carter Burwell Arnold Glassman Productioncompanies Channel 4 Home Box Office Distributed bySony Pictures ClassicsRelease date February 15, 1996 (1996-02-15) R...

 

WRMI

Radio station in Okeechobee, FloridaWRMIOkeechobee, FloridaBroadcast areathe Americas, the Caribbean, Europe, Africa, Middle East and AsiaFrequencySee FrequenciesBrandingRadio Miami InternationalProgrammingLanguage(s)English Spanish Italian French Portuguese SlovakFormatBrokered/VarietyOwnershipOwnerRadio Miami International, Inc.(Jeff White, co-founder/GM)HistoryFirst air dateJune 14, 1994Call sign meaningRadio Miami InternationalLinksWebcastTX3 Listen LiveTX4 (WRMI Legends) Listen LiveWebsi...

A4

У этого термина существуют и другие значения, см. A4 (значения). Соотношение листа формата A4 и листов серии A других размеров A4 — формат бумаги, определённый стандартом ISO 216, основан на метрической системе мер. Его размеры — 210×297 мм, диагональ — 364 мм. Площадь листа ф�...

 

أتراك

هذه المقالة عن المجموعة العرقية الأتراك وليس عن من يحملون جنسية الجمهورية التركية أتراكTürkler (بالتركية) التعداد الكليالتعداد 70~83 مليون نسمةمناطق الوجود المميزةالبلد  القائمة ... تركياألمانياسورياالعراقبلغارياالولايات المتحدةفرنساالمملكة المتحدةهولنداالنمساأسترالي�...

 

Ordre de bataille français lors de la bataille de Leipzig (1813)

Article principal : Bataille de Leipzig (1813). L'ordre de bataille de la Coalition lors de la bataille de Leipzig détaille les différentes forces militaires de l'Empire français ayant participé ou étant présentes sur le champ de bataille de Leipzig entre le 16 et le 19 octobre 1813, ainsi que leur organisation pendant la bataille. C'est la plus grande armée française jamais commandée sur un même champ de bataille (jusqu'à la première guerre mondiale) : 153 779 ...

Mate Kalajžić

Questa voce sull'argomento cestisti croati è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Mate Kalajžić Nazionalità  Croazia Altezza 187 cm Peso 79 kg Pallacanestro Ruolo Playmaker Squadra  Spalato CarrieraGiovanili 2010-2016 SpalatoSquadre di club 2013-2020 Spalato2020-2022 Gorica2022- SpalatoNazionale 2014 Croazia U-162015 Croazia U-182017-2018 Croazia U-202017- Croa...

 

Desde Esa Noche

2016 single by Thalía featuring MalumaDesde Esa NocheSingle by Thalía featuring Malumafrom the album Latina ReleasedJanuary 29, 2016Recorded2015GenreLatin popreggaetonbandaLength3:48LabelSony LatinSongwriter(s)Pablo UribeSergio GeorgeMaria Adelaida AgudeloMauricio RengifoProducer(s)Sergio GeorgeArmando ÁvilaThalía singles chronology Si Alguna Vez(2015) Desde Esa Noche(2016) Vuélveme a Querer(2016) Maluma singles chronology Borró Cassette(2015) Desde Esa Noche(2016) El Perdedor(2...

 

Too Hot to Handle (1960 film)

1960 British film by Terence Young Too Hot to HandleTheatrical release posterDirected byTerence YoungScreenplay byHerbert KretzmerStory byHarry LeeProduced byPhil C. SamuelStarring Jayne Mansfield Leo Genn Carl Boehm Christopher Lee Kai Fischer Danik Patisson CinematographyOtto HellerEdited byLito CarruthersMusic byEric SpearProductioncompanies Wigmore Productions Associated British Picture Corporation Distributed byMetro-Goldwyn-MayerRelease dates 16 April 1960 (1960-04-16)...

Livin' Large!

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. Livin' Large!Poster Livin' Large!SutradaraMichael SchultzProduserDavid V. PickerSkenarioWilliam Mosley-PaynePemeranTerrence T.C. CarsonLisa ArrindellBlanche BakerNathaniel 'Afrika' HallPenata musikHerbie HancockSinematograferPeter CollisterPenyu...

 

Wild Swans

Non-fiction novel by Jung ChangThis article is about the book by Jung Chang. For other uses, see Wild Swans (disambiguation). Wild Swans: Three Daughters of China AuthorJung ChangLanguageEnglishSubjectBiographySet inChinaPublisherHarper CollinsPublication date1991Publication placeUnited KingdomPages530AwardsNCR Book Award (1992); Waterstones Books of the Century (1997, No 11); British Book Award (Book of the Year, 1994)ISBN9780007463404Dewey Decimal920.051LC ClassDS774.C3718Websiteh...