მესიეს ობიექტების სია
შარლ მესიე
მესიეს ობიექტები — 110 ასტრონომიული ობიექტი, რომლებიც ფრანგმა ასტრონომმა შარლ მესიემ შეიტანა თავის კატალოგში „Catalogue des Nébuleuses et des Amas d'Étoiles“ (ნისლეულებისა და ვარსკვლავთგროვების კატალოგი). მისი მოსამზადებელი ვერსია 1771 წელს საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალ Memoirs -ში გამოჩნდა, ბოლო ობიექტი კი, მესიეს დაკვირვებებზე დაყრდნობით 1967 წელს ასტრონომმა კენეთ გლინ ჯონსმა დაამატა. კატალოგის პირველი ვერსია 1774 წელს პარიზში , საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალში გამოქვეყნდა და შეიცავდა 45 ობიექტს. გარდა საკუთარი აღმოჩენებისა, სია ასევე მოიცავდა მანამდე, სხვა ასტრონომთა მიერ აღმოჩენილ ობიექტებს; 45 ობიექტიდან საკუთრივ მესიეს აღმოჩენილი მხოლოდ 17 იყო. 1780 წელს კატალოგი 80 ობიექტამდე გაიზარდა, მისი საბოლოო ვერსია კი 1781 წელს გამოქვეყნდა; ყოველწლიურ ასტრონომიულ პუბლიკაცია Connaissance des Temps -ის (დროთა შეცნობა) 1784 წლის ვერსიაში სია 103 ობიექტამდე იყო გაზრდილი. თუმცა, როგორც შემდეგ გაირკვა, 102-ე ნომერი სიაში შეცდომით იყო შეყვანილი და საბოლოოდ, კატალოგში 102 ობიექტი დარჩა. დროთა განმავლობაში, მესიეს ნაწერების კვლევების შედეგად, სხვა ასტრონომებმა კატალოგის ობიექტთა რაოდენობა 110-მდე გაზარდეს.
კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ფართო სპექტრს მოიცავს, დაწყებული ვარსკვლავთგროვებით , ნისლეულებითა და გალაქტიკებით დამთავრებული. მესიე 1 არის სუპერნოვას ნარჩენი — კიბორჩხალსახის ნისლეული , M31 კი ანდრომედას სპირალურ გალაქტიკას აღნიშნავს. მეოცე საუკუნეში კატალოგს მრავალი ობიექტი დაემატა, რომელთა შორის პირველი იყო 1921 წელს, ფრანგი ასტრონომის, კამილ ფლამარიონის მიერ დამატებული მესიე 104 მას შემდეგ, რაც მან კატალოგის 1781 წლის სანიმუშო ვერსიაში, მესიეს მიერ გაკეთებული შენიშვნა იპოვა. 1947 წელს კატალოგს M105-დან M107-მდე დაამატა ასტრონომმა ელენ ჰოგმა , 1960 წელს M108 და M109 ოუენ გინგერიხმა , 1967 წელს კი M110 კენეთ გლინ ჯონსმა.
იმის გამო, რომ მესიე მხოლოდ კომეტების აღმოჩენით იყო დაინტერესებული, მან შეადგინა არა-კომეტა ობიექტთა სია, რასაც მისთვის ნადირობა უნდა გაეადვილებინა. კატალოგის შედგენისას, ის თავის თანაშემწესთან, ასტრონომ პიერ მეშენთან თანამშრომლობდა. ობიექტთა ეს კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული სიაა, მესიეს მრავალი ობიექტი კი დღემდე მესიეს რიცხვებით აღინიშნება.
მესიეს ობიექტები
სხვა
მესიეს ნომერი
NGC /IC ნომერი
ზოგადი სახელი
სურათი
ობიექტის ტიპი
მანძილი (ათასი სინ. წ. )
თანავარსკვლავედი
ვარსკვლავიერი სიდიდე
M1 [ 1]
NGC 1952
კიბორჩხალსახის ნისლეული
სუპერნოვას ნარჩენი
4.9–8.1
კურო
8.4
002 M2 [ 2]
NGC 7089
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&033.&&&&&0 33
მერწყული
6.3
003 M3 [ 3]
NGC 5272
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&033.900000 33,9
მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი
6.2
004 M4 [ 4]
NGC 6121
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&&07.200000 7,2
ღრიანკალის თანავარსკვლავედი
5.9
005 M5 [ 5]
NGC 5904
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&024.500000 24,5
გველის თანავარსკვლავედი
6.7
006 M6 [ 6]
NGC 6405
პეპლის გროვა
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&01.600000 1,6
ღრიანკალის თანავარსკვლავედი
4.2
007 M7 [ 7]
NGC 6475
პტოლემეს გროვა
გროვა, ღია
0.65–1.31
ღრიანკალის თანავარსკვლავედი
3.3
008 M8 [ 8]
NGC 6523
ლაგუნას ნისლეული
ნისლეული გროვით
&&&&&&&&&&&&&&04.100000 4,1
მშვილდოსანი
6.0
009 M9 [ 9]
NGC 6333
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&025.800000 25,8
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
8.4
010 M10 [ 10]
NGC 6254
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&014.300000 14,3
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
6.4
011 M11 [ 11]
NGC 6705
გარეული იხვის გროვა
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&06.200000 6,2
ფარის თანავარსკვლავედი
6.3
012 M12 [ 12]
NGC 6218
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&015.700000 15,7
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
7.7
013 M13 [ 13]
NGC 6205
დიდი სფეროსებრი გროვა ჰერკულესის თანავარსკვლავედში
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&022.200000 22,2
ჰერკულესი
5.8
014 M14 [ 14]
NGC 6402
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&030.300000 30,3
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
8.3
015 M15 [ 15]
NGC 7078
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&033.&&&&&0 33
პეგასი
6.2
016 M16 [ 16]
NGC 6611
არწივის ნისლეული
ნისლეული, H II რეგიონი გროვით
&&&&&&&&&&&&&&07.&&&&&0 7
გველის თანავარსკვლავედი
6.0
017 M17 [ 17]
NGC 6618
ომეგა, გედი, ნალი ან კიბოს ნისლეული
ნისლეული, H II რეგიონი გროვით
5–6
მშვილდოსანი
6.0
018 M18 [ 18]
NGC 6613
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&04.900000 4,9
მშვილდოსანი
7.5
019 M19 [ 19]
NGC 6273
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&028.700000 28,7
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
7.5
020 M20 [ 20]
NGC 6514
სამნაწილიანი ნისლეული
ნისლეული, H II რეგიონი გროვით
&&&&&&&&&&&&&&05.200000 5,2
მშვილდოსანი
6.3
021 M21 [ 21]
NGC 6531
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&04.250000 4,25
მშვილდოსანი
6.5
022 M22 [ 22]
NGC 6656
მშვილდოსანი გროვა
გროვა, სფეროსებრი
9.6–11.6
მშვილდოსანი
5.1
023 M23 [ 23]
NGC 6494
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&02.150000 2,15
მშვილდოსანი
6.9
024 M24 [ 24]
IC 4715
მშვილდოსნის ვარსკვლავური ღრუბელი
ირმის ნახტომის ვარსკვლავური ღრუბელი
~10
მშვილდოსანი
4.6
025 M25 [ 25]
IC 4725
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&02.&&&&&0 2,0
მშვილდოსანი
4.6
026 M26 [ 26]
NGC 6694
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&0 5,0
ფარის თანავარსკვლავედი
8.0
027 M27 [ 27]
NGC 6853
ჰანტელის ნისლეული
ნისლეული, პლანეტური
1.148–1.52
მელიის თანავარსკვლავედი
7.5
028 M28 [ 28]
NGC 6626
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&017.900000 17,9
მშვილდოსანი
7.7
029 M29 [ 29]
NGC 6913
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&07.200000 7,2
გედი
7.1
030 M30 [ 30]
NGC 7099
გროვა, სფეროსებრი
27.8–31
თხის რქის თანავარსკვლავედი
7.7
031 M31 [ 31]
NGC 224
ანდრომედას გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
2,430–2,650
ანდრომედა
3.4
032 M32 [ 32]
NGC 221
გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური
2,410–2,570
ანდრომედა
8.1
033 M33 [ 33]
NGC 598
სამკუთხედის გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
2,380–3,070
სამკუთხედის თანავარსკვლავედი
5.7
034 M34 [ 34]
NGC 1039
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&01.500000 1,5
პერსევსი
5.5
035 M35 [ 35]
NGC 2168
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&02.800000 2,8
მარჩბივის
5.3
036 M36 [ 36]
NGC 1960
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&04.100000 4,1
მეეტლე
6.3
037 M37 [ 37]
NGC 2099
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&04.511000 4,511
მეეტლე
6.2
038 M38 [ 38]
NGC 1912
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&04.200000 4,2
მეეტლე
7.4
039 M39 [ 39]
NGC 7092
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&00.824400 0,8244
გედი
5.5
040 M40 [ 40]
Winnecke 4
ორმაგი ვარსკვლავი WNC4
&&&&&&&&&&&&&&00.510000 0,51
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
9.7
041 M41 [ 41]
NGC 2287
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&02.300000 2,3
დიდი ქოფაკის თანავარსკვლავედი
4.5
042 M42 [ 42]
NGC 1976
ორიონის ნისლეული
ნისლეული, H II რეგიონი
1.324–1.364
ორიონი
4.0
043 M43 [ 43]
NGC 1982
დე მაირანის ნისლეული
ნისლეული, H II რეგიონი (ორიონის ნისლეულის ნაწილი)
&&&&&&&&&&&&&&01.600000 1,6
ორიონი
9.0
044 M44 [ 44]
NGC 2632
სკის გროვა
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&00.577000 0,577
კირჩხიბი
3.7
045 M45 [ 45]
პლეადები
გროვა, ღია
0.39–0.46
კურო
1.6
046 M46 [ 46]
NGC 2437
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&05.400000 5,4
კიჩოს თანავარსკვლავედი
6.1
047 M47 [ 47]
NGC 2422
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&01.600000 1,6
კიჩოს თანავარსკვლავედი
4.2
048 M48 [ 48]
NGC 2548
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&01.500000 1,5
ჰიდრა
5.5
049 M49 [ 49]
NGC 4472
გალაქტიკა, ელიფსური
53,600–58,200
ქალწული
9.4
050 M50 [ 50]
NGC 2323
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&03.200000 3,2
მარტორქის თანავარსკვლავედი
5.9
051 M51 [ 51]
NGC 5194, NGC 5195
მორევის გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
19,000–27,000
მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი
8.4
052 M52 [ 52]
NGC 7654
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&0 5,0
კასიოპეა
5.0
053 M53 [ 53]
NGC 5024
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&058.&&&&&0 58
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
8.3
054 M54 [ 54]
NGC 6715
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&087.400000 87,4
მშვილდოსანი
8.4
055 M55 [ 55]
NGC 6809
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&017.600000 17,6
მშვილდოსანი
7.4
056 M56 [ 56]
NGC 6779
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&032.900000 32,9
ქნარის თანავარსკვლავედი
8.3
057 M57 [ 57]
NGC 6720
ბეჭდის ნისლეული
ნისლეული, პლანეტური
1.6–3.8
ქნარის თანავარსკვლავედი
8.8
058 M58 [ 58]
NGC 4579
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
~63,000
ქალწული
10.5
059 M59 [ 59]
NGC 4621
გალაქტიკა, ელიფსური
55,000–65,000
ქალწული
10.6
060 M60 [ 60]
NGC 4649
გალაქტიკა, ელიფსური
51,000–59,000
ქალწული
9.8
061 M61 [ 61]
NGC 4303
გალაქტიკა, სპირალური
50,200–54,800
ქალწული
10.2
062 M62 [ 62]
NGC 6266
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&022.200000 22,2
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
7.4
063 M63 [ 63]
NGC 5055
მზესუმზირას გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 37,000
მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი
9.3
064 M64 [ 64]
NGC 4826
შავი თვალის გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
22,000–26,000
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
9.4
065 M65 [ 65]
NGC 3623
ლომის სამეული
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
41,000–42,000
ლომი
10.3
066 M66 [ 66]
NGC 3627
ლომის სამეული
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
31,000–41,000
ლომი
8.9
067 M67 [ 67]
NGC 2682
გროვა, ღია
2.61–2.93
კირჩხიბი
6.1
068 M68 [ 68]
NGC 4590
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&033.600000 33,6
ჰიდრა
9.7
069 M69 [ 69]
NGC 6637
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&029.700000 29,7
მშვილდოსანი
8.3
070 M70 [ 70]
NGC 6681
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&029.400000 29,4
მშვილდოსანი
9.1
071 M71 [ 71]
NGC 6838
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&013.&&&&&0 13,0
ისრის თანავარსკვლავედი
6.1
072 M72 [ 72]
NGC 6981
გროვა, სფეროსებრი
53.40–55.74
მერწყული
9.4
073 M73 [ 73]
NGC 6994
ასტერიზმი
~2.5
მერწყული
9.0
074 M74 [ 74]
NGC 628
გალაქტიკა, სპირალური
24,000–36,000
თევზები
10.0
075 M75 [ 75]
NGC 6864
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&067.500000 67,5
მშვილდოსანი
9.2
076 M76 [ 76]
NGC 650, NGC 651
პატარა ჰანტელის ნისლეული
ნისლეული, პლანეტური
&&&&&&&&&&&&&&02.500000 2,5
პერსევსი
10.1
077 M77 [ 77]
NGC 1068
ვეშაპის A
გალაქტიკა, სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 47,000
ვეშაპის თანავარსკვლავედი
9.6
078 M78 [ 78]
NGC 2068
ნისლეული, დიფუზიური
&&&&&&&&&&&&&&01.600000 1,6
ორიონი
8.3
079 M79 [ 79]
NGC 1904
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&041.&&&&&0 41
კურდღელი
8.6
080 M80 [ 80]
NGC 6093
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&032.600000 32,6
ღრიანკალის თანავარსკვლავედი
7.9
081 M81 [ 81]
NGC 3031
ბოდის გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
11,400–12,200
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
6.9
082 M82 [ 82]
NGC 3034
სიგარის გალაქტიკა
გალაქტიკა, ვარსკვლავთწარმომქმნელი
10,700–12,300
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
8.4
083 M83 [ 83]
NGC 5236
სამხრეთ ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 14,700
ჰიდრა
7.5
084 M84 [ 84]
NGC 4374
გალაქტიკა, ლინზისებრი
57,000–63,000
ქალწული
10.1
085 M85 [ 85]
NGC 4382
გალაქტიკა, ლინზისებრი
56,000–64,000
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
10.0
086 M86 [ 86]
NGC 4406
გალაქტიკა, ლინზისებრი
49,000–55,000
ქალწული
9.8
087 M87 [ 87]
NGC 4486
ქალწული A
გალაქტიკა, ელიფსური
51,870–55,130
ქალწული
9.6
088 M88 [ 88]
NGC 4501
გალაქტიკა, სპირალური
39,000–56,000
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
10.4
089 M89 [ 89]
NGC 4552
გალაქტიკა, ელიფსური
47,000–53,000
ქალწული
10.7
090 M90 [ 90]
NGC 4569
გალაქტიკა, სპირალური
55,900–61,500
ქალწული
10.3
091 M91 [ 91]
NGC 4548
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
47,000–79,000
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
11.0
092 M92 [ 92]
NGC 6341
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&026.700000 26,7
ჰერკულესი
6.3
093 M93 [ 93]
NGC 2447
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&&03.600000 3,6
კიჩოს თანავარსკვლავედი
6.0
094 M94 [ 94]
NGC 4736
გალაქტიკა, სპირალური
14,700–17,300
მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი
9.0
095 M95 [ 95]
NGC 3351
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
31,200–34,000
ლომი
11.4
096 M96 [ 96]
NGC 3368
გალაქტიკა, სპირალური
28,000–34,000
ლომი
10.1
097 M97 [ 97]
NGC 3587
ბუს ნისლეული
ნისლეული, პლანეტური
&&&&&&&&&&&&&&02.&30000 2,03
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
9.9
098 M98 [ 98]
NGC 4192
გალაქტიკა, სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 44,400
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
11.0
099 M99 [ 99]
NGC 4254
გალაქტიკა, სპირალური
44,700–55,700
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
10.4
100 M100 [ 100]
NGC 4321
გალაქტიკა, სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 55,000
ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი
10.1
101 M101 [ 101]
NGC 5457
ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
19,100–22,400
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
7.9
102 M102 [ 102]
(Not conclusively identified) [ 103]
103 M103 [ 104]
NGC 581
გროვა, ღია
&&&&&&&&&&&&&010.&&&&&0 10
კასიოპეა
7.4
104 M104 [ 105]
NGC 4594
სომბრეროს გალაქტიკა
გალაქტიკა, სპირალური
28,700–30,900
ქალწული
9.0
105 M105 [ 106]
NGC 3379
გალაქტიკა, ელიფსური
30,400–33,600
ლომი
10.2
106 M106 [ 107]
NGC 4258
გალაქტიკა, სპირალური
22,200–25,200
მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი
9.1
107 M107 [ 108]
NGC 6171
გროვა, სფეროსებრი
&&&&&&&&&&&&&020.900000 20,9
გველისმჭერის თანავარსკვლავედი
8.9
108 M108 [ 109]
NGC 3556
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. .ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“. 46,000
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
10.7
109 M109 [ 110]
NGC 3992
გალაქტიკა, დახურული სპირალური
59,500–107,500
დიდი დათვის თანავარსკვლავედი
10.6
110 M110 [ 111]
NGC 205
გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური
2,600–2,780
ანდრომედა
9.0
მესიეს ნომერი
NGC ნომერი
ზოგადი სახლი
სურათი
ობიექტის ტიპი
მანძილი (ათასი სინ. წ. )
თანავარსკვლავედი
ვარსკვლავიერი სიდიდე
მესიეს ობიექტების განლაგება
მესიეს ობიექტების განლაგება.
რესურსები ინტერნეტში
სქოლიო
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 1 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 2 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 3 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 4 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 5 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 6 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 7 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 8 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 9 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 10 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 11 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 12 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 13 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 14 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 15 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 16 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 17 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 18 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 19 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 20 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 21 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 22 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 23 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 24 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 25 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 26 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 27 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 28 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 29 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 30 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 31 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 32 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 33 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 34 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 35 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 36 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 37 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 38 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 39 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 40 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 41 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 42 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 43 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 44 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 45 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 46 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 47 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 48 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 49 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 50 . ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 51 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 52 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 53 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 54 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 55 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 56 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 57 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 58 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 59 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 60 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 61 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 62 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 63 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 64 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 65 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 66 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 67 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 68 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 69 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 70 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 71 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 72 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 73 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 74 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 75 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 76 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 77 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 78 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 79 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 80 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 81 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 82 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 83 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 84 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 85 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 86 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 87 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 88 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 89 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 90 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 91 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 92 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 93 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 94 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 95 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 96 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 97 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 98 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 99 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 100 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 101 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 102 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Frommert, Hartmut; Kronberg, Christine. (2005) Messier 102 . Usenet. ციტირების თარიღი: 2009-02-06.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 103 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1771) Messier 104 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 105 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 106 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 107 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 108 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 109 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
↑ Messier, Charles. (1783) Messier 110 . ციტირების თარიღი: 2014-03-18.