თურქეთის საკონსტიტუციო ისტორია

თურქეთი
თურქეთის დროშა

ეს სტატია არის ნაწილი სერიისა
თურქეთის პოლიტიკა

კონსტიტუცია
საკანონმდებლო
აღმასრულებელი
სასამართლო
საგარეო ურთიერთობები
არჩევნები
იხილეთ აგრეთვე

თურქეთის საკონსტიტუციო ისტორია დასაბამს იღებს „Sened-i İttifak“-ით, რომელიც 1808 წელს დაიწყო და დღემდე გრძელდება. მაჰმუდ II-ის პერიოდში, მუსტაფა-ფაშა ბაირაქთარი მიერ მომზადებული დოკუმენტი 1808 წლის 29 სექტემბერს ხელი მოეწერა რუმელელი და ანატოლიელი მთავარ კაცებსა და ოსმალეთის სახელმწიფოს შორის, რომ ცენტრალური ხელისუფლება დომინირებდეს ამ პროვინციებში. ეს დოკუმენტი თურქეთის ისტორიაში პირველ „კონსტიტუციურ დოკუმენტად“ ითვლება, რადგან თურქეთის ისტორიაში პირველად ოსმალეთის იმპერიის სახელმწიფო ძალაუფლება შეიზღუდა. 1839 წლის 3 ნოემბერს გამოცხადდა მუსტაფა რეშიდ-ფაშას მიერ მომზადებული „რეორგანიზაციის საიმპერატორო ედიქტი“, აბდულმეჯიდ I-ის პერიოდში. იმპერატორი ამ იმპერიული ბრძანებით დაიფიცა, რომ ის ამის შემდეგ პოლიტიკაში მარტო ბრძანებით და კანონებით იხელმძღვანელებს. „Hatt-ı Hümayun“, რომელიც შეავსო და გააძლიერა იმპერიული ბრძანება , 1856 წელს აბდულმეჯიდის მიერ გამოცხადდა.

საუკუნეების მანძილზე თურქეთს ჰქონდა ბევრი კონსტიტუცია და შეიძლება ხასიათდებოდეს სახელმწიფო ერის, დემოკრატიზაციისა და საერთაშორისო სამართლის აღიარების მყარი ნიშნებით. თანამედროვე კონსტიტუციური ერა იწყება რესპუბლიკის დაარსებიდან. თურქეთის პირველი კონსტიტუცია 1921 წელს მიიღეს, შემდეგ 1924, 1961, 1982 წელს ახალი კონსტიტუცია მიიღეს, რომელიც 2010 და 2017 წელს შესწორება შევიდა. ბოლო საკონსტიტუციო რეფერენდუმით, თურქეთის რესპუბლიკის დაარსებიდან პირველად, ქვეყანა საპარლამენტო სისტემიდან საპრეზიდენტოზე გადავიდა.[1][2][3]

ეტაპები

  • 1876: 1876 წლის ოსმალეთის კონსტიტუცია, ოსმალეთის იმპერიის პირველი საკონსტიტუციო ეპოქა (1876-78)
  • 1909: 1876 წლის კონსტიტუციის ცვლილება და ოსმალეთის იმპერიის მეორე საკონსტიტუციო ერა (1908-20)
  • 1921: 1921 კონსტიტუცია; თურქეთის რესპუბლიკის პირველი კონსტიტუცია; ჩამოყალიბდა ერთპალატიანი საკანონმდებლო ორგანო — დიდი ეროვნული ასამბლეა
  • 1924: 1924 წლის შესწორებული კონსტიტუცია
  • 1961: 1961 კონსტიტუცია; ჩამოყალიბდა პარლამენტის ზედა პალატა — სენატი, შეიქმნა ორპალატიანი სისტემა
  • 1982: 1982 კონსტიტუცია; გაუქმდა სენატი, პარლამენტი გადაიქცა ერთპალატიან ორგანოდ
  • 2010: შევიდა ცვლილებები 1982 წლის კონსტიტუციაში
  • 2017: რეფერენდუმის შედეგად, 1982 წლის კონსტიტუციაში შევიდა მორიგი ცვლილებები, რომლის მიხედვით, თურქეთი საპარლამენტოდან საპრეზიდენტო მმართველობის სისტემაზე გადავიდა

იხილეთ აგრეთვე

სქოლიო

  1. ↑ The Grand National Assembly of Turkey. (2016-07-15) Constitution Of The Republic Of Turkey. The Grand National Assembly of Turkey. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-02-09. ციტირების თარიღი: 2016-07-15
  2. ↑ Draft proposal tr (2007). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-12-16. ციტირების თარიღი: 2008-01-01.
  3. ↑ Yavuz, Ercan (2008-01-01). „New constitution to dominate 2008“. Zaman. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-02-13. ციტირების თარიღი: 2008-01-01.

Read other articles:

Mötley Crüe

Mötley CrüeMötley Crüe tampil secara langsung pada tahun 2012, dari kiri ke kanan: Vince Neil, Nikki Sixx (latar belakang), Tommy Lee (latar depan), Mick MarsInformasi latar belakangAsalLos Angeles, California, Amerika SerikatGenre Heavy metal glam metal hard rock Tahun aktif1981–20152018–sekarangLabel Mötley Eleven Seven Music Elektra Leathür Warner Music Group Artis terkait Brides of Destruction London Methods of Mayhem Sixx:A.M. Situs webmotley.com Anggota Nikki Sixx Mick Mars Vi...

 

Eisenheim

Eisenheim. Eisenheim adalah kota yang terletak di distrik Würzburg di Bayern, Jerman. Kota Eisenheim memiliki luas sebesar 11.56 km². Eisenheim pada tahun 2006, memiliki penduduk sebanyak 1.340 jiwa. lbsKota dan kotamadya di Würzburg Altertheim Aub Bergtheim Bieberehren Bütthard Eibelstadt Eisenheim Eisingen Erlabrunn Estenfeld Frickenhausen am Main Gaukönigshofen Gelchsheim Gerbrunn Geroldshausen Giebelstadt Greußenheim Güntersleben Hausen bei Würzburg Helmstadt Hettstadt Höchb...

 

Njideka Akunyili Crosby

Visual artist Njideka Akunyili CrosbyAkunyili Crosby in 2014BornNjideka Akunyili1983Enugu, NigeriaNationalityNigerian, AmericanAlma mater Swarthmore College Pennsylvania Academy of Fine Arts Yale University Notable workI refuse to be InvisibleAwards2017 Genius GrantWebsitehttp://www.njidekaakunyili.com/ Njideka Akunyili Crosby // ⓘ (born 1983) is a Nigerian-born visual artist working in Los Angeles, California.[1] Through her art, Akunyili Crosby negotiates the cultural ter...

Charles Allen Moser

American physician and sexologist This biography of a living person relies too much on references to primary sources. Please help by adding secondary or tertiary sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately, especially if potentially libelous or harmful.Find sources: Charles Allen Moser – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2019) (Learn how and when to remove this te...

 

Charles Henri Ford

American poet Charles Henri FordBorn(1908-02-10)February 10, 1908[a]Brookhaven, Mississippi, U.S.DiedSeptember 27, 2002(2002-09-27) (aged 94)New York City, U.S.Resting placeRose Hill Cemetery, Brookhaven, Mississippi, U.S.PartnerPavel Tchelitchew (1934–1957)RelativesRuth Ford (sister) Charles Henri Ford (February 10, 1908 – September 27, 2002) was an American poet, novelist, diarist, filmmaker, photographer, and collage artist. He published more than a dozen collections of po...

 

Cryptography

Practice and study of secure communication techniques Secret code redirects here. For the Aya Kamiki album, see Secret Code. Cryptology redirects here. For the David S. Ware album, see Cryptology (album). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Cryptography – news · newspapers · books · scholar · JST...

UK rap

British genres of hip hop This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (January 2024) UK rapOther namesBritish hip hopBritish rapBrit-hopUK hip hopStylistic originsHip hopR&B/hip-hopgarage housedubCultural originsEarly 1980s, United KingdomDerivative formsTrip hopSubgenresChap hoproad rapUK drillBritcore (British hardcore hip hop)[1]Other topicsDrum and bassgrimedubstepUK garagegangsta rapUK drilldrilltr...

 

Vánočka

Plaited bread VánočkaAlternative namesVianočka, houska[1]TypeSweet breadPlace of originCzech Republic and SlovakiaMain ingredientseggs and butter, yeast, sugar, raisins, flour, almonds  Media: Vánočka Vánočka is a plaited bread, baked in Czech Republic[2] and Slovakia (in Slovak called vianočka) traditionally at Christmas time. Such special festive Christmas bread made from white flour, either in the form of a wedge or of plaited shape was first mentioned arou...

 

Moulin Neuf (rivière)

le Moulin Neuf Caractéristiques Longueur 17,4 km Bassin collecteur Loire Régime pluvial Cours Source hameau de la Foltière · Localisation Savigny-en-Sancerre · Altitude 209 m · Coordonnées 47° 25′ 28″ N, 2° 48′ 24″ E Confluence Judelle · Altitude 138 m · Coordonnées 47° 28′ 22″ N, 2° 53′ 00″ E Géographie Pays traversés France Département Cher Régions traversées Centre-Val de Loire So...

Barcelona Open 2021

Barcelona Open 2021 Sport Tennis Data 19 - 25 aprile Edizione 68ª Categoria ATP Tour 500 Superficie Terra rossa Montepremi 1 702 800 € Località Barcellona, Spagna Impianto Real Club de Tenis Barcelona Campioni Singolare Rafael Nadal Doppio Juan Sebastián Cabal / Robert Farah 2019 2022 Il Barcelona Open 2021 è stato un torneo di tennis giocato sulla terra rossa. È stata la 68ª edizione del Torneo Godó, parte della categoria ATP Tour 500 nell'ambito dell'ATP Tour 2021. ...

 

Luigi Galleani

Italian insurrectionary anarchist (1862–1931) Luigi Galleani1906 police photograph of GalleaniBorn(1861-08-12)August 12, 1861Vercelli, Piedmont, Kingdom of ItalyDiedNovember 4, 1931(1931-11-04) (aged 70)Caprigliola [it], Aulla, Tuscany, Kingdom of ItalyNotable workCronaca SovversivaLa Salute è in voi!Aneliti e Singulti: MedaglioniThe End of Anarchism?MovementInsurrectionary anarchismSpouseMaria GalleaniChildren4 Luigi Galleani (Italian: [luˈiːdʒi ɡalleˈaːni]...

 

Северный морской котик

Северный морской котик Самец Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапси...

Leipziger Lerche

Leipziger LercheTempat asalJermanDaerahLeipzigBahan utamaKue pastel pendek, almonds, Kacang, ceriSunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini  Media: Leipziger Lerche Leipziger Lerche adalah kue almond dan aprikot marzipan unik yang berasal dari Leipzig, Jerman.[1] Namanya berasal dari makanan lezat yang populer di kawasan Leipzig hingga tahun 1870-an. Makanan ini benar-benar menggunakan burung Lerche (famili Alaudidae) yang dipanggang dengan rempah-...

 

Wild Child (character)

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article describes a work or element of fiction in a primarily in-universe style. Please help rewrite it to explain the fiction more clearly and provide non-fictional perspective. (June 2018) (Learn how and when to remove this message) The topic of this article may not meet Wikipedia's general notability guideline. Please help to demonst...

 

Украинская вспомогательная полиция

Украинская вспомогательная полицияукр. Українська допоміжна поліціянем. Ukrainische Hilfspolizei Сотрудники украинской вспомогательной полиции Годы существования 17 декабря 1939—1945 Страна  Нацистская Германия Подчинение Полиция порядка Входит в шуцманшафт Тип вспомогатель�...

مراجعة قرار المحكمة في إندونيسيا

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (فبراير 2020) مراجعة قرار المحكمة في إندونيسيا (بالإندونيسية: Peninjauan kembali) هو إجراء قانوني يمكن اتخاذه بواسطة المحكوم عليه (الشخص الخاضع للعقوبة) في قضية قانونية ضد قرار قض...

 

Atli Örvarsson

Atli ÖrvarssonBiographieNaissance 7 juillet 1970 (53 ans)AkureyriNationalité islandaiseFormation Berklee College of MusicActivités Compositeur, compositeur de musique de filmPériode d'activité depuis 2000Autres informationsInstrument PianoSite web www.atlimusic.commodifier - modifier le code - modifier Wikidata Atli Örvarsson est un compositeur de musique de film islandais, né le 7 juillet 1970 à Akureyri. Il travaille pour le studio Remote Control Productions. Filmographie Ciné...

 

مستشفى كلية بكين الاتحادية الطبية

مستشفى كلية بكين الاتحادية الطبية   إحداثيات 39°54′41″N 116°24′35″E / 39.91139°N 116.40965°E / 39.91139; 116.40965   معلومات عامة الدولة الصين  سنة التأسيس 1921  خدمات المستشفى عدد الأسرّة 1800 معلومات أخرى الموقع الإلكتروني الموقع الرسمي  تعديل مصدري - تعديل   مستشفى كلية ...

Banda, Uganda

For similarly named places, see Banda. Place in UgandaBandaBandaLocation in KampalaCoordinates: 00°21′14″N 32°37′57″E / 0.35389°N 32.63250°E / 0.35389; 32.63250Country UgandaRegionCentral UgandaDistrictKampala DistrictDivisionNakawa DivisionElevation4,070 ft (1,240 m) Banda is a hill that lies in Nakawa Division, within Kampala, the capital of Uganda. Banda also refers to the neighborhoods on the slopes of the hill and between Banda Hill and ...

 

Grand Prix sepeda motor Indonesia 2023

  Grand Prix Indonesia 2023Detail lombaLomba ke 15 dari 20Grand Prix Sepeda Motor musim 2023Tanggal15 Oktober 2023Nama resmiPertamina Grand Prix of IndonesiaLokasiSirkuit Internasional MandalikaKabupaten Lombok Tengah, IndonesiaSirkuitSirkuit jalan raya4,301 km (2,673 mi)MotoGPPole positionPembalap Luca Marini DucatiCatatan waktu 1:29.978 Putaran tercepatPembalap Enea Bastianini DucatiCatatan waktu 1:30.906 pada putaran ke-18 PodiumPertama Francesco Bagnaia DucatiKedua Mav...