PROFILPELAJAR.COM

განმანათლებლობა (გერმანულად Aufklärung) არის გერმანული ლიტერატურის ერთი-ერთი ისტორიულად გარდასული ეპოქა, რომელსაც განმანათლებლობის ხანასაც (გერმანულად Zeitalter der Aufklärung) უწოდებენ. განმანათლებლობის იდეები XVII საუკუნის ინგლისში ჩაისახა, ხოლო ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში XVIII საუკუნეში დამკვიდრდა, სადაც რამდენიმე ათეული წლით განსაზღვრა ამ კონტინენტებზე მკვიდრ საზოგადოებათა სულიერი და კულტურული ცხოვრება.

„განმანათლებლობა არის ევროპული კულტურისა და ისტორიის დასაწყისი და მისი საფუძველი.“ – ეს სიტყვები წარუმძღვარა ერნსტ ტრელჩმა (Ernst Troeltsch) თავის 1897 წელს გამოსულ ფუნდამენტურ ნაშრომს, რომელშიც იგი შეეცადა განესაზღვრა განმანათლებლობის არსი და მიზნები. ერნსტ ტრელჩის აზრით, განმანათლებლობა არ იყო მხოლოდ რაღაც მოძრაობა ერთ იდეად შეკრული მეცნიერთა დაჯგუფებისა, არამედ წარმოადგენდა საზოგადოების განვითარების პროცესს, რომელიც ცხოვრების ყველა სფეროს მოიცავდა და გზადაგზა გარდაქმნიდა მას.

ლიტერატურა განმანათლებლობის შესახებ

(გერმანული) Ehrhard Bahr (გამომც.): Was ist Aufklärung? Thesen und Definitionen. Reclam, Stuttgart 2004, ISBN 3-15-009714-2
(გერმანული) Ernst Cassirer: Die Philosophie der Aufklärung. Meiner, Hamburg 1998, ISBN 3-7873-1362-1
(გერმანული) Frank Kelleter: Amerikanische Aufklärung. Sprachen der Rationalität im Zeitalter der Revolution. Schöningh, Paderborn 2002, ISBN 3-506-74416-X
(გერმანული) Panajotis Kondylis: Die Aufklärung im Rahmen des neuzeitlichen Rationalismus. Meiner, Hamburg 2002, ISBN 3-7873-1613-2
(გერმანული) Werner Krauss: Studien zur deutschen und französischen Aufklärung. Rütten & Loening, Berlin 1963
(გერმანული) Peter Pütz: Die deutsche Aufklärung. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1991, ISBN 3-534-06092-X
(გერმანული) Helmut Reinalter (გამომც.): Die Aufklärung in Österreich. Ignaz von Born und seine Zeit. Lang, Frankfurt/M. 1991, ISBN 3-631-43379-4 (Demokratische Bewegungen in Mitteleuropa 1770-1850; Bd. 4)
(გერმანული) Jochen Schmidt (გამომც.): Aufklärung und Gegenaufklärung in der europäischen Literatur, Philosophie und Politik von der Antike bis zur Gegenwart. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1989, ISBN 3-534-10251-7
(გერმანული) Winfried Schröder (გამომც.): Französische Aufklärung. Bürgerliche Emanzipation, Literatur und Bewußtseinsbildung. Reclam, Leipzig 1979
(გერმანული) Jürgen Stenzel (გამომც.): Das Zeitalter der Aufklärung (Deutsche Schriftsteller im Porträt, Bd. 2), Beck, München 1980, ISBN 3-406-06020-X
(გერმანული) Barbara Stolberg-Rillinger: Europa im Jahrhundert der Aufklärung. Stuttgart 2000, ISBN 3-15-017025-7 (რეცენზია).

(ინგლისური) Bronner, Stephen Eric. Interpreting the Enlightenment: Metaphysics, Critique, and Politics, 2004
(ინგლისური) Bronner, Stephen Eric. The Great Divide: The Enlightenment and its Critics
(ინგლისური) Brown, Stuart, (ed.). British Philosophy in the Page of Enlightenment 2002
(ინგლისური) Buchan, James. Crowded with Genius: The Scottish Enlightenment: Edinburgh's Moment of the Mind 2003
(ინგლისური) Campbell, R.s. and Skinner, A.S., (eds.) The Origins and Nature of the Scottish Enlightenment, Edinburgh, 1982
(ინგლისური) Cassirer, Ernst. The Philosophy of the Enlightenment, Princeton University Press 1979
(ინგლისური) Dieterle, Bernard and Engel, Manfred (eds.). The Dream and the Enlightenment / Le Rêve et les Lumières. Paris: Honoré Champion 2003, ISBN 2-7453-0672-3.
(ინგლისური) Dupre, Louis. The Enlightenment & the Intellctural Foundations of Modern Culture 2004
(ინგლისური) Foucault, Michel.What is Enlightenment?
(ინგლისური) Gay, Peter. The Enlightenment: An Interpretation. New York: W. W. Norton & Company, 1996
(ინგლისური) Greensides F, Hyland P, Gomez O (ed.). "The Enlightenment" 2002
(ინგლისური) Herman, Arthur. How the Scots Invented the Modern World: The True Story of how Western Europe's Poorest Nation Created Our World and Everything in It 2001
(ინგლისური) Hill, Jonathan. Faith in the Age of Reason, Lion/Intervarsity Press 2004
(ინგლისური) Himmelfarb, Gertrude. The Roads to Modernity: The British, French, and American Enlightenments, 2004
(ინგლისური) Hulluing, Mark. Autocritique of Enlightenment: Rousseau and the Philosophes 1994
(ინგლისური) Jacob, Margaret Enlightenment: A Brief History with Documents 2000
(ინგლისური) Kors, Alan Charles (ed.). Encyclopedia of the Enlightenment. 4 volumes. Oxford: Oxford University Press, 2003
(ინგლისური) Melamed, Yitzhak Y. Salomon Maimon and the Rise of Spinozism in German Idealism, Journal of the History of Philosophy, Volume 42, Issue 1
(ინგლისური) Munck, Thomas. Enlightenment: A Comparative Social History, 1721–1794
(ინგლისური) Porter, Roy. The Enlightenment 1999
(ინგლისური) Redkop, Benjamin. The Enlightenment and Community, 1999
(ინგლისური) B. Williams et C.H. Stuart, The Whig Supremacy,
(ინგლისური) Daniel Gordon, Citizens Without Sovereignty: Equality and Sociability in French Thought, 1670-1789
(ინგლისური) Ole Peter Grell et Roy Porter, Toleration in Enlightenment Europe, Cambridge University Press, 2000.

(ფრანგული) Pierre-Yves Beaurepaire, L’Europe des Lumières, Paris, PUF, 2004
(ფრანგული) R. Mandrou, L’Europe absolutiste,
(ფრანგული) Christine Le Bozec, La Normandie au თარგი:S- : croissance, Lumières et Révolution, Rennes, Éditions Ouest-France, 2002
(ფრანგული) Pierre Chaunu, La Civilisation de l’Europe des Lumières, Paris, Flammarion, 1997
(ფრანგული) Pierre M. Conlon, Le Siècle des Lumières : bibliographie chronologique, Genève, Droz, 1983
(ფრანგული) Joël Cornette, Histoire de la France : absolutisme et Lumières (1652-1783), Paris, Hachette supérieur, 2005
(ფრანგული) Monique Cottret, Culture et politique dans la France des Lumières : 1715-1792, Paris, Colin, 2002
(ფრანგული) Marcel Brion, Henry Daussy, Le Siècle des Lumières, London, Thames & Hudson, 1974
(ფრანგული) Béatrice Didier, Le Siècle des Lumières, Paris, MA Éditions, 1987.
(ფრანგული) Albert Soboul, Guy Lemarchand, Michèle Fogel, Le Siècle des Lumières, Paris, PUF, 1977-1997
(ფრანგული) Norman Hampson, Le Siècle des Lumières, Paris, Seuil, 1972
(ფრანგული) Jacques d’Hondt, Hegel et le siècle des Lumières, Paris, PUF, 1974
(ფრანგული) Robert Mandrou, L’Europe absolutiste. Raison et raison d’État (1649–1775), Fayard, 1977.
(ფრანგული) Xavier Martin, Nature humaine et Révolution française : du siècle des Lumières au Code Napoléon, Bouère, D.M. Morin, 1994
(ფრანგული) Philippe Minard, La Fortune du colbertisme : état et industrie dans la France des Lumières, Paris, Fayard, 1998
(ფრანგული) Henri Plard, Morale et vertu au siècle des Lumières, Bruxelles, Éditions de l’Université de Bruxelles, 1986
(ფრანგული) Bernard Plongeron, Théologie et politique au siècle des Lumières (1770-1820) Genève, Droz, 1973
(ფრანგული) Gilbert Py, L’Idée d’Europe au Siècle des Lumières, Paris, Vuibert, 2004
(ფრანგული) Louis Réau, L’Europe française au siècle des Lumières, Paris, A. Michel, 1951, 1938
(ფრანგული) Daniel Roche, La France des Lumières, Paris, Fayard, 1993
(ფრანგული) Liliane Hilaire-Pérez, Daniel Roche, L’Invention technique au siècle des Lumières, Paris, Albin Michel, 2000
(ფრანგული) Catherine Salles, Le Siècle des Lumières : 1715-1789, Paris, Larousse, 1987
(ფრანგული) Michel Vovelle, Le Siècle des Lumières, Paris, 1977-1988.