აზიური ავაზა

აზიური ავაზა

მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები
ტიპი:  ქორდიანები
კლასი:  ძუძუმწოვრები
რიგი:  მტაცებლები
ქვერიგი:  კატისნაირნი
ოჯახი:  კატისებრნი
გვარი:  პანთერა
სახეობა:  ავაზა
ქვესახეობა:  აზიური ავაზა
ლათინური სახელი
Acinonyx jubatus venaticus (Griffith, 1821)
სინონიმები
  • Acinonyx jubatus raddei Hilzheimer, 1913
დაცვის სტატუსი
კრიტიკულ საფრთხეში მყოფი
კრიტიკულ საფრთხეში მყოფი
IUCN 3.1 Critically Endangered : 220

სისტემატიკა
ვიკისახეობებში
სურათები
ვიკისაწყობში
ITIS  726293
NCBI  1252905
EOL  1252905

აზიური ავაზა (ლათ. Acinonyx jubatus venaticus) — ძუძუმწოვარი ცხოველი კატისებრთა ოჯახისა. ავაზის ქვესახეობა. წარსულში ფართოდ იყო გავრცელებული ახლო აღმოსავლეთისა და ინდოეთის მიმდებარე რეგიონებში,[1][2] ახლა კი მხოლოდ ირანშია შემორჩენილი. პოპულაცია ძალზე მცირეა.

აღწერა

გარეგნულად იგი პრაქტიკულად არ განსხვავდება აფრიკული ქვესახეობებისგან (თუმცა, მათ შორის გენეტიკური განსხვავებები მნიშვნელოვანია), გამონაკლისია მისი მოკლე ბეწვი.[3] მამრები ზომებით მდედრებს აღემატებიან. მათი სხეულის საშუალო სიგრძეა 110-150 სმ, კუდის სიგრძე 60-80 სმ, სიმაღლე მინდაოში — 70-85 სმ, წონა მერყეობს 40-იდან 60 კგ-მდე.

გავრცელება

ძველად აზიური ავაზა ფართოდ იყო გავრცელებული არაბეთის ნახევარკუნძულიდან და პალესტინიდან ცენტრალურ ინდოეთამდე, ხოლო ჩრდილოეთით თანამედროვე ყაზახეთამდე (მათ შორის: ყიზილყუმის უდაბნო, კასპიისპირა რეგიონები, თანამედროვე პაკისტანი), მაგრამ იგი ინტენსიურად ნადგურდებოდა ბრაკონიერების მხრიდან (ძირითადად ხარისხიანი ტყავის გამო), ასევე არისტოკრატებისთვის პოპულარულ სანადირო ცხოველს წარმოადგენდა (მათ წვრთნიდნენ) და თანაც შემცირდა მისი მთავარი საკვები (ჩლიქოსნები). ამ მიზეზების გამო აზიური ავაზა 1947 მთლიანად გაქრა ინდოეთში,[4] ხოლო უკვე 1960-1980 — მთელ ახლო აღმოსავლეთში (ირანის გარდა, სადაც მათი პოპულაცია ასევე მნიშვნელოვნად შემცირდა). 2000 წლიდან, ველური ბუნების დაცვის საზოგადოებამ ირანის მეცნიერებთან თანამშრომლობით დაიწყო ზომების მიღება რათა ქვეყნის ხუთ რეგიონში მოამრავლონ ავაზის პოპულაცია. 2000-იანი წლების დასაწყისის მონაცემებით ველურ ბუნებაში 50-დან 100-მდე ცოცხალი ინდივიდი ბინადრობს.[5][6] აგრეთვე არსებობს გეგმები ინდოეთსა და პაკისტანში აზიური ავაზის რეინტროდუცირებისა.[7] გავრცელების ძირითადი არეალია მთიანი მხარეები, ასევე ნახევრად უდაბნოები და სტეპები, ტყის ზონაში იშვიათია.

კვება

მისი მთავარი სანადირო ობიექტი ადრე იყო დიდი ჩლიქოსანი ცხოველები (მთის ცხვარი, თხა, ქურციკი),[8] მაგრამ ახლა იმის გამო, რომ შემცირება ჩლიქოსანთა რაოდენობა, აზიურმა ავაზებმა დაიწყეს ნადირობა მცირე ზომის ნადირზე, პერიოდულად თავს ესხმის შინაურ პირუტყვს. ისინი როგორც წესი მარტოხელა ცხოველები არიან, მაგრამ ნადირობისას მან შეიძლება შექმნას 4 წევრიანი ჯგუფი.

აზიური ავაზის კნუტები დხარვადში, 1897 წელი.

გამრავლება და ცხოვრება

მდედრის მაკეობა გრძელდება 85-95 დღე-ღამის განმავლობაში. შობს 2-დან 6-მდე კნუტს.[9] ახალგაზრდა ცხოველი დამოუკიდებლად ცხოვრებას 12-20 თვის ასაკში იწყებს. ველურ ბუნებაში მისი სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა 20-25 წელია. დღეს აზიური ავაზა ტყვეობაში თითქმის არ არსებობს.

მდედრების მიერ ნაშიერების წარმატებულად აღზრდის მტკიცებულება ნაკლებია. ირანში დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ მდედრი ყოველწლიურად 6-მდე ნაშიერს შობს. 2003 წლის აპრილში ბუნაგში აღმოჩენილი იქნა ოთხი თვალაუხელელი კნუტი. 2004 წლის ნოემბერში ფოტო-ხაფანგით იქნა დაფიქსირებული 6-8 თვის ინდივიდი. გამრავლების წარმატებულობა დამოკიდებულია საკვების არსებობაზე.[9] 2008 წლის იანვარში 7-8 თვის ასაკის კნუტი ცხვრის მწყემსისგან იქნა წამოყვანილი და ტყვეობაში გადაყვანილი.[10]

სქოლიო

  1. ↑ Nowell K. and Jackson P. (1996). „Cheetah Acinonyx jubatus Schreber, 1776“, Wild Cats. Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN/SSC Cat Specialist Group, Gland. 
  2. ↑ Mallon D. P. (2007). „Cheetahs in Central Asia: A historical summary“ (PDF). Cat News (46): 4–7.
  3. ↑ Pocock, R. I. (1939). „Acinonyx jubatus“, The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. – Volume 1. London: Taylor and Francis Ltd., გვ. 324–330. 
  4. ↑ Divyabhanusinh (1999). The End of a Trail: the Cheetah in India. Banyan Books, New Delhi. 
  5. ↑ Asadi, H. (1997). The environmental limitations and future of the Asiatic cheetah in Iran. Unpublished project progress report. 
  6. ↑ Jourabchian, A.R., Farhadinia, M.S. (2008). Final report on Conservation of the Asiatic cheetah, its natural habitats and associated biota in Iran. Project Number IRA/00/G35 (GEF/UNDP/DoE), Tehran, Iran.
  7. ↑ Jackson, P.F.R. (1985). „Cheetah reintroduction—more to add“. Oryx. 19 (03): 167. doi:10.1017/s0030605300025357.
  8. ↑ Farhadinia, M.S.; Hosseini-Zavarei, F.; Nezami, B.; Harati, H.; Absalan, H.; Fabiano, E.; Marker, L. (2012). „Feeding ecology of the Asiatic cheetah Acinonyx jubatus venaticus in low prey habitats in northeastern Iran: Implications for effective conservation“. Journal of Arid Environments. 87: 206–211. doi:10.1016/j.jaridenv.2012.05.002.
  9. ↑ 9.0 9.1 Farhadinia, M.S. (2007). Ecology and conservation of the Asiatic cheetah in Miandasht Wildlife Refuge, Iran. Tehran: Iranian Cheetah Society. 
  10. ↑ Jowkar, H., Ostrowski, S., Hunter, L. (2008). Asiatic Cheetah cub recovered from a poacher in Iran. Cat News 48: 13.

Read other articles:

Afrika-Kuba

Halaman ini berisi artikel tentang orang Kuba berdarah Afrika. Untuk band jazz Kuba, lihat Afro-Cubans (band). Untuk album Kenny Dorham 1955, lihat Afro-Cuban (album). Para bocah Afrika-Kuba sedang bermain di Trinidad, Kuba Istilah Afrika-Kuba merujuk kepada orang Kuba yang kebanyakan berdarah Afrika Barat. Istilah ini juga mengacu kepada unsur sejarah dan kebudayaan di Kuba yang diduga berasal dari komunitas ini. Istilah tersebut dapat merujuk kepada kombinasi budaya Afrika dan unsur-unsur b...

 

 

أرسيني

أرسيني تقسيم إداري البلد اليونان  [1] إحداثيات 40°42′51″N 22°09′44″E / 40.71416667°N 22.16222222°E / 40.71416667; 22.16222222   السكان التعداد السكاني 1396 (إحصاء السكان) (2011)1241 (resident population of Greece) (2021)1382 (resident population of Greece) (2001)1413 (resident population of Greece) (1991)  الرمز الجغرافي 736725  تعديل مصدري...

 

 

Società Polisportiva Ars et Labor 1961-1962

Voce principale: Società Polisportiva Ars et Labor. Società Polisportiva Ars et LaborStagione 1961-1962 Sport calcio Squadra SPAL Allenatore Luigi Ferrero (1ª-3ª) Serafino Montanari (4ª-34ª) Presidente Paolo Mazza Serie A14º Coppa ItaliaFinalista Coppa dell'Amicizia italo-franco-svizzeraQuarti di finale Maggiori presenzeCampionato: Riva (34) Miglior marcatoreCampionato: Mencacci (10) StadioComunale (25 000) Maggior numero di spettatori25 000 vs. Juventus(31 maggio 1962)...

1737 en musique classique

Chronologies Données clés 1734 1735 1736  1737  1738 1739 1740Décennies :1700 1710 1720  1730  1740 1750 1760Siècles :XVIe XVIIe  XVIIIe  XIXe XXeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies thématiques Art Architecture, Arts plastiques (Dessin, Gravure, Peinture et Sculpture), Genres (), Littérature (), Musique (Classique) et Théâtre   Ingénierie (), Architecture et ()   Politique Droit   Religion (,)   Sc...

 

 

Pelabuhan Penyeberangan Rasau Jaya

Pelabuhan Penyeberangan Rasau JayaLokasi di Kalimantan Barat dan Pulau KalimantanLokasiNegaraIndonesiaLokasiRasau Jaya Satu, Rasau Jaya, Kubu Raya, Kalimantan BaratKoordinat0°16′17.33″S 109°21′30.42″E / 0.2714806°S 109.3584500°E / -0.2714806; 109.3584500DetailOperatorASDP Indonesia FerryJenisPelabuhan penyeberanganJenis dermagaPonton, HidraulisOtoritas pelabuhanKSOP kelas I PontianakMenghubungkan kePelabuhan Pinang Luar, Kubu RayaPelabuhan Teluk Batang, Kay...

 

 

Doug Harvey (umpire)

American baseball umpire (1930–2018) For the NHL player, see Doug Harvey (ice hockey). Doug HarveyHarvey at the 2011 Baseball Hall of Fame induction paradeBorn(1930-03-13)March 13, 1930South Gate, California, U.S.DiedJanuary 13, 2018(2018-01-13) (aged 87)Visalia, California, U.S.EducationSan Diego State UniversityOccupationBaseball umpireYears active1962–1992Spouses Joan Manning ​ ​(m. 1950; div. 1952)​ Joy Glascock ​(...

Новотитаровское сельское поселение

Сельское поселение России (МО 2-го уровня)Новотитаровское сельское поселение Флаг[d] Герб 45°14′09″ с. ш. 38°58′16″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект РФ Краснодарский край Район Динской Включает 4 населённых пункта Адм. центр Новотитаровская Глава сельского пос�...

 

 

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

 

 

جورج مارشال

  لمعانٍ أخرى، طالع جورج مارشال (توضيح). جورج مارشال (بالإنجليزية: George Catlett Marshall, Jr.)‏  معلومات شخصية اسم الولادة (بالإنجليزية: George Catlett Marshall)‏  الميلاد 31 ديسمبر 1880(1880-12-31)يونيونتاون الوفاة 16 أكتوبر 1959 (78 سنة)واشنطن العاصمة سبب الوفاة المرض مكان الدفن مقبرة أرلينغتون �...

Википедия:Интервики

ВП:ИВВП:ИВ Блок с списком интервики-ссылок находится слева Интерви́ки — это ссылки на аналогичные статьи на других языках, а также на страницы по теме статьи в братских вики-проектах. Содержание 1 Ссылки на иноязычные страницы 2 Как связать статьи на одну тему, если в разн...

 

 

Neurosis

Class of mental disorders caused by past anxiety This article is about the term in psychology. For the band, see Neurosis (band). Not to be confused with Psychosis or Neuroticism. Medical conditionNeurosisOther namesPsychoneurosis, neurotic disorderSpecialtyPsychiatry, clinical psychology Neurosis (pl.: neuroses) is a term mainly used today by followers of Freudian thinking to describe mental disorders caused by past anxiety, often that has been repressed. In recent history, the term has been...

 

 

Fred Rogers

American television host, author, producer, and Presbyterian minister (1928–2003) Mister Rogers redirects here. For the television series, see Mister Rogers' Neighborhood. For the asteroid, see 26858 Misterrogers. For other people named Fred Rogers, see Fred Rogers (disambiguation). The ReverendFred RogersRogers in 1982BornFred McFeely Rogers(1928-03-20)March 20, 1928Latrobe, Pennsylvania, U.S.DiedFebruary 27, 2003(2003-02-27) (aged 74)Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.Other namesMist...

Christian von Schneidau

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. Christian von SchneidauChristian von Schneidau, c. 1920Lahir(1893-03-24)24 Maret 1893Ljungy, Kalmar, SwedenMeninggal6 Januari 1976(1976-01-06) (umur 82)Orange, CA, United StatesDikenal atasLukisan lanskap, Potret, Lukisan Lukisan DindingGerakan p...

 

 

Ruthenia

Medieval exonym for Rus' For other uses, see Ruthenia (disambiguation). Extent of Kievan Rus', 1054–1132 Ruthenia[a] is an exonym, originally used in Medieval Latin, as one of several terms for Kievan Rus'.[1] It is used to refer to Rus' region, a triangular area which mainly corresponds to the tribe of Polans in Dnieper Ukraine.[2] It is also used to refer to the East Slavic and Eastern Orthodox people of the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Poland, and l...

 

 

New Hampshire Grants

Land grants in colonial New Hampshire (1749-64); later became the Republic of Vermont This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (January 2012) (Learn how and when to remove this message) The New Hampshire Grants (yellow) on a contemporary map by Thomas Jefferys The New Hampshire Grants or Benning Wentworth Grants were land grants made between 1749 and 17...

Index card

Standard sized card for recording data For the book, see The Index Card. Card index redirects here. For the rotating device used to store information, see Rolodex. For the note system used by writers, see Card file. An index card in a library card catalog. This type of cataloging has mostly been supplanted by computerization. A hand-written American index card A ruled index card An index card (or record card in British English and system cards in Australian English) consists of card stock (he...

 

 

East Asia Squadron

Division of the Imperial German Navy in the Pacific Ocean (1890s-1914) The East Asia Squadron (in the rear, under steam) leaving Valparaíso harbour in Chile, with Chilean cruisers in the foreground The German East Asia Squadron (‹See Tfd›German: Kreuzergeschwader / Ostasiengeschwader) was an Imperial German Navy cruiser squadron which operated mainly in the Pacific Ocean between the mid-1890s until 1914, when it was destroyed at the Battle of the Falkland Islands. It was based at Germany...

 

 

Pat Powers

Disambiguazione – Se stai cercando l'omonimo ex pallavolista, ex giocatore di beach volley e allenatore di pallavolo statunitense, vedi Pat Powers (pallavolista 1958). Pat Powers Pat Powers, all'anagrafe Patrick Anthony Powers, (Waterford, 8 ottobre 1870 – New York, 30 luglio 1948), è stato un produttore cinematografico e regista irlandese naturalizzato statunitense. Soprannominato The Fighting Irishman, fu uno dei pionieri dell'industria cinematografica statunitense. Indice 1 Biografia...

John of Worcester

English monk and chronicler King Henry I's Dream in the Chronicle of John of Worcester. Corpus Christi College, Oxford. John of Worcester (died c. 1140) was an English monk and chronicler who worked at Worcester Priory. He is now usually held to be the author of the Chronicon ex Chronicis. Works John of Worcester's principal work was the Chronicon ex Chronicis (Latin for Chronicle from Chronicles) or Chronicle of Chronicles (Chronica Chronicarum), also known as John of Worcester's Chronicle o...

 

 

Sonic Youth (EP)

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Sonic Youth EP – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2015) (Learn how and when to remove this message) 1982 EP by Sonic YouthSonic YouthEP by Sonic YouthReleasedMarch 1982RecordedDecember 1981 – January 1982StudioRadio City Music Ha...