Gréja Katulik Armenia

Partemon para biskop Katulik Armenia ing Yerusalem, watara taun 1880 (delengen pallium Romawi dianggo déning Biskop Agung kang lungguh ing tengah).

Gréja Katulik Armenia (Basa Armenia: Հայ Կաթողիկե Եկեղեցի) iku sawijining Gréja Katulik Ritus Wétan sui juris sajeroning Gréja Katulik. Miturut sajarah, Gréja iki wujud pecahan saka Gréja Apostolik Armenia. Gréja Katulik Armenia ana sajeroning persekuthuan penuh karo lan tundhuk marang otoritas Paus Roma kaya déné kang diatur sajeroning Kitab Hukum Kanonik Gréja-Gréja Wétan.

Sajarah

Sawisé Gréja Apostolik Armenia, bebarengan Gréja-Gréja Ortodoks Oriental, kanthi resmi metu saka persekuthuan karo gréja-gréja Khalsedonia (Gréja-gréja kang nampa asil putusan konsili Khalsedon), akèh biskop Armenia nyoba mulihaké persekuthuan penuh karo Gréja Katulik. Nalika taun 1195 suwéné Perang Salib, gréja karajan Armenia ing Kilikia lumebu sajeroning panunggalan karo Gréja Katulik Roma. Panunggalan iki kajaga nganti Kilikia ditelukaké déning para Mameluk nalika taun 1375.

Panunggalan iku banjur dipulihaké manèh sajeroning konsili Florensia nalika taun 1439, nanging ora ngétokaké asil kang nyata nganti taun 1740, nalika Abraham-Petrus I Ardzivian, kang sadurungé wis dadi Katulik, kapilih minangka patriark Sis. Rong taun sabanjuré Paus Benediktus XIV kanthi resmi madegaké Gréja Katulik Armenia. Kantor pusat patriarkat banjur dipindhahaké menyang Beirut. Sakwéné pambantaian ètnis Armenia kang saka taun 1915 nganti 1918 gréja iki kasebar menyang nagara-nagara sakiwatengané, mligi Syria.

Gréja Katulik Armenia uga wujud sebutan saka gréja kang diwangun déning wong-wong Armenia kang urip ing Polen nalika taun 1620 sawisé pamanunggalan Leopolis déning Mikołaj (Nicholas) Torosowicz, kang wiwit wektu iku njalin gegandhèngan karo Gréja Katulik Armenia kang luwih awal. Sapérangan umaté migrasi menyang Swèdhen, lan mbentuk salah siji saka sapérangan komunitas Katulik ing Swèdhen. Delengen Gréja Katulik ing Swèdhen.

Patriark saiki yaiku Nerses Bedros XIX. Gréja iki wujud salah siji saka gréja-gréja Katulik ritus wétan sarta migunakaké ritus Armenia lan basa Armenia sajeroning liturgi.

Saiki ana komunitas-komunitas Katulik Armenia kang cukup gedhé ing Argentina, Armenia, Australia, Kanadha, Prancis, Lebanon, Syria, Turki lan ing Amérikah Sarékat.

Pranala njaba