PROFILPELAJAR.COM

Rupert Murdoch
Rupert Murdoch
	Rupert Murdoch árið 2012.
Fæddur	11. mars 1931 (93 ára); Melbourne, Victoria, Ástralíu
Þjóðerni	Ástralskur (til 1985); Bandarískur (frá 1985)
Menntun	Worcester College, Oxford (BA)
Störf	Fjölmiðlamaður
Maki	Patricia Booker (g. 1956; sk. 1967); Anna Maria Torv (g. 1967; sk. 1999); Wendi Deng (g. 1999; sk. 2013); Jerry Hall (g. 2016; sk. 2022)
Börn	6

Keith Rupert Murdoch (f. 11. mars 1931) er bandarískur viðskipta- og fjölmiðlajöfur af áströlskum uppruna. Hann er eigandi fjölmiðlasamsteypunnar News Corporation og í gegnum hana á hann fjölda dagblaða og fréttamiðla um allan heim, meðal annars The Sun og The Times í Bretlandi, The Daily Telegraph, Herald Sun og The Australian í Ástralíu og The Wall Street Journal og The New York Post í Bandaríkjunum. Vegna eignarhalds síns í svo stórum hluta enskumælandi fjölmiðla í þessum löndum er Murdoch gjarnan talinn njóta verulegra áhrifa í bandarískum, breskum og áströlskum stjórnmálum.

Æviágrip

Faðir Ruperts Murdoch, Sir Keith Murdoch, var virtur stríðsfréttaritari í fyrri heimsstyrjöldinni fyrir blaðið Melbourne Herald, stærsta blað Ástralíu á þeim tíma. Rupert fór ungur að árum til Bretlands í nám við Oxford-háskóla. Eftir að hann útskrifaðist úr námi hóf hann störf við blaðamennsku hjá blöðunum Daily Express og News Chronicle.^[1]

Murdoch sneri brátt aftur til Ástralíu. Þegar faðir hans lést árið 1952 erfði Murdoch 57 prósenta eignarhlut hans í dagblaðinu Adelaide News.^[2] Blaðið átti á þeim tíma minnkandi vinsældum að fagna en eftir að Rupert Murdoch tók við stjórn þess jukust áhrif þess verulega.^[1] Árið 1960 keypti Murdoch samsteypu sem átti og gaf út 24 héraðsdagblöð í Nýja Suður-Wales, auk þess sem hann eignaðist miðlana Daily Mirror og The Truth í Sydney og Brisbane. Tveimur árum síðar keypti Murdoch jafnframt meirihluta í sjónvarpsstöðinni Nine Network TV og árið 1964 hóf hann útgáfu á dagblaðinu The Australian, sem var dreift á landsvísu um Ástralíu.^[3]

Murdoch keypti upp fjölda dagblaða sem rekin voru með hallarekstri og tókst að koma rekstri margra þeirra á réttan kjöl. Hagnaðinn notaði hann til að fjármagna frekari yfirtökur. Meðal annars reyndi hann að kaupa sér leið inn á ástralska sjónvarpsmarkaðinn með yfirtöku á sjónvarpsstöð í Wollongong en gat það ekki þar sem áströlsk lög bönnuðu honum að eiga bæði dagblað og sjónvarpsstöð í sömu borg. Murdoch beitti dagblöðum sínum óspart til þess að kalla eftir því að þessum lögum yrði breytt.^[3]

Árið 1969 keypti Murdoch dagblöðin The Sun og News of the World í Bretlandi. Hann lét leysa fjölda starfsmanna blaðanna frá störfum og komst þannig upp á kant við bresku verkalýðshreyfinguna í deilum sem enduðu með uppþotum. Á áttunda áratugnum seildist veldi Murdochs til áhrifa í Bandaríkjunum með yfirtöku á blöðunum San Antonio Express árið 1973 og The New York Post árið 1976. Hann hélt jafnframt áfram útþenslu í breskri dagblaðaútgáfu með kaupum á blöðunum The Times og The Sunday Times.^[3] Murdoch hét því við þessi tilefni að hann myndi virða sjálfstæði ritstjórna The Times en margir Bretar treystu ekki þessum fyrirheitum hans.^[3]

Murdoch stofnaði fjölmiðlasamsteypuna News Corporation utan um dagblaða- og sjónvarpsstarfsemi sína árið 1980.^[2] Á níunda áratugnum jók Murdoch mjög umsvif sín í sjónvarpsrekstri með stofnun Fox Network í Bandaríkjunum og yfirtöku á 20th Century Fox.^[3] Á tíunda áratugnum varð Murdoch að selja talsverðan hluta þeirra dagblaða sem hann hafði keypt í Bandaríkjunum vegna mikilla skulda sem fyrirtækjasamsteypa hans hafði safnað upp.^[2]

Árið 2011 lenti fjölmiðlasamsteypa Murdochs í miðju hneykslismála þegar upplýst var um að blöð hans hefðu beitt símhlerunum og innbrotum í talhólf til þess að afla upplýsinga.^[4] Blöð Murdochs voru sökuð um að hafa hlerað farsíma allt að 4.000 manns og mútað lögreglumönnum til að komast yfir upplýsingar.^[5] Ásakanirnar leiddu til þess að Murdoch lét hætta útgáfu á blaðinu News of the World.^[6]

Murdoch tilkynnti í september 2023 að hann hygðist setjast í helgan stein og að sonur hans, Lachlan Murdoch, myndi taka við af honum sem stjórnarformaður Fox-samsteypunnar og News-samsteypunnar.^[7]^[8]

Stjórnmálaskoðanir og pólitísk umsvif

Rupert Murdoch er hægrisinnaður og fjölmiðlaveldi hans er gjarnan talið draga taum Repúblikanaflokksins í bandarískum stjórnmálum. Gagnrýnendur Murdochs hafa gjarnan sakað hann um að beita miðlum sínum óspart til að greiða veg hægrisinnaðra stjórnmálamanna á borð við Ronald Reagan, Margaret Thatcher, John Howard og George W. Bush. Í aðdraganda Íraksstríðsins árið 2003 lýstu öll 173 dagblöðin í eigu Murdochs yfir stuðningi við stríðið.^[3] Í þingkosningum Bretlands árið 1997 fóru Murdoch og blöð hans hins vegar að styðja Tony Blair og „nýja Verkamannaflokkinn“ í Bretlandi.^[9] Murdoch snerist síðar gegn eftirmanni Blair, Gordon Brown, og blöð hans fóru aftur að styðja Íhaldsflokkinn frá og með þingkosningum ársins 2010.^[4]

Í dægurmenningu

Persónan Elliot Carver, illmennið í James Bond-kvikmyndinni Tomorrow Never Dies, er sagður byggður á Rupert Murdoch.^[3] Sjónvarpsþættirnir Succession eru jafnframt taldir byggja á sögu Murdochs.^[9]