Lög

Lagasafn Jersey í Ermarsundi.

Lög í samfélagi manna eru þær reglur sem leyfa eða banna ákveðna hegðun eða mæla fyrir um það hvernig samskiptum milli einstaklinga og annarra lögaðila skuli háttað. Lögin eiga að tryggja að í meðferð yfirvalda ríki jafnræði á meðal fólks og þau mæla stundum fyrir um refsingar til handa þeim sem brjóta á viðurkenndum hegðunarreglum samfélagsins. Lög eru sett af löggjafa, sem getur eftir atvikum verið ríki, hérað eða sveitarfélag, og eiga að byggjast á meginreglum laga[1] og vera í samræmi við stjórnskipunarrétt og stjórnarskrá í viðkomandi ríki.[2] Lög geta verið munnlegur venjuréttur eða rituð í lögbækur. Lög eru ekki einu réttarheimildir sem koma við sögu í dómsmálum þar sem tekið er tillit til dómaframkvæmdar og fordæma auk reglugerða sem hafa þann tilgang að útfæra lög frekar.[3]

Sérlög eru lög með afmarkað gildissvið. Almenna reglan er að sérlög hafi forgang fram yfir almenn lög þar sem þau eru sértækari.[4] Bráðabirgðalög eru lög sem ætlað er að gilda aðeins í skamman tíma, til dæmis á milli þess sem löggjafinn kemur saman.[5] Herlög og neyðarlög eru lög sem sett eru til að bregðast við neyðarástandi eins og borgarastyrjöld eða náttúruhamförum og er líka ætlað að gilda í takmarkaðan tíma.[6] Alþjóðalög eru reglur sem byggjast á hefðum í alþjóðasamskiptum og alþjóðasamningum. Dæmi um alþjóðalög eru alþjóðlegur hafréttur.[7] Trúarréttur eru lög sem varða iðkun trúarbragða, eins og kirkjuréttur í kristni og sjaríalög í íslam.

Kínversk stjórnmálastefna sem byggir á að nota lög við stjórnun ríkis (bókstafshlýðni) kemur frá tíma hinna þúsund heimspekinga í Kína, helstu mótbárur gegn því að nota lög til að stjórna ríkinu komu frá fylgismönnum Konfúsíusar sem álitu hefðir sterkari undirstöðu allsherjarreglu en lög. Síðar varð konfúsíusarhyggja ríkjandi í Kína allt til valdatöku maóista á 20. öldinni.

Útgáfa

Víðast hvar er útgáfu laga háttað þannig að þau sem lögin eiga við um hafi aðgang að þeim. Oft eru lögin birt á prenti í einhvers konar lögbirtingablaði sem löggjafinn gefur út. Oft eru lögin líka gefin út í prentuðum bókaröðum, lagasafni, þar sem lög eru flokkuð eftir efni, til dæmis í einkarétt, sifjarétt, refsirétt, stjórnlagarétt o.s.frv. Slík lagasöfn hafa tilhneigingu til að verða mjög stór með tímanum.

Tilvísanir

  1. ↑ Baldur S. Blöndal (20.7.2022). „Hvað eru meginreglur laga?“. Vísindavefurinn.
  2. ↑ Árni Helgason (23.12.2004). „Hvaða lagaheimild mælir fyrir að stjórnarskráin sé æðri öðrum lögum?“. Vísindavefurinn.
  3. ↑ Magnús Viðar Skúlason (16.4.2021). „Geta reglugerðir stangast á við lög? Hvort gildir þá reglugerðin eða lögin?“. Vísindavefurinn.
  4. ↑ Baldur S. Blöndal (7.5.2021). „Hvaða lög teljast almenn lög og standa sérlög þeim alltaf framar?“. Vísindavefurinn.
  5. ↑ Magnús Viðar Skúlason (15.3.2017). „Hvernig verða lög til?“. Vísindavefurinn.
  6. ↑ Árni Helgason (5.10.2009). „Hver er munurinn á herlögum og neyðarlögum?“. Vísindavefurinn.
  7. ↑ Árni Helgason (5.5.2009). „Hvaða lög gilda á úthafinu?“. Vísindavefurinn.
  Þessi lögfræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Read other articles:

Contea di Denton

Contea di DentonconteaContea di Denton – VedutaIl tribunale della contea di Denton. LocalizzazioneStato Stati Uniti Stato federato Texas AmministrazioneCapoluogoDenton Data di istituzione1846 TerritorioCoordinatedel capoluogo33°12′00″N 97°07′12″W / 33.2°N 97.12°W33.2; -97.12 (Contea di Denton)Coordinate: 33°12′00″N 97°07′12″W / 33.2°N 97.12°W33.2; -97.12 (Contea di Denton) Superficie2 481 km² Abitanti662 614&#...

 

Hluchov (Distrik Prostějov)

HluchovMunicipalityHluchovKoordinat: 49°32′23″N 16°59′47″E / 49.53972°N 16.99639°E / 49.53972; 16.99639Koordinat: 49°32′23″N 16°59′47″E / 49.53972°N 16.99639°E / 49.53972; 16.99639Country CekoRegionOlomoucDistrictProstějovLuas • Total5,36 km2 (207 sq mi)Ketinggian324 m (1,063 ft)Populasi (2006) • Total347 • Kepadatan0,65/km2 (1,7/sq mi)Postal...

 

Gen

Untuk kegunaan lain, lihat Gen (disambiguasi). Gen (serapan dari Belanda: gencode: nl is deprecated ) adalah unit pewarisan sifat bagi organisme hidup. Bentuk fisiknya adalah urutan DNA yang melekat/berada di suatu protein, polipeptida, atau seuntai RNA yang memiliki fungsi bagi organisme yang memilikinya. Batasan modern gen adalah suatu lokasi tertentu pada genom yang berhubungan dengan pewarisan sifat dan dapat dihubungkan dengan fungsi sebagai regulator (pengendali), sasaran transkripsi, a...

Alfa Romeo dalam Formula Satu

Alfa Romeo-FerrariNama resmiAlfa Romeo F1 Team StakeKantor pusatHinwil, Zürich, SwissKepala timAlessandro Alunni Bravi (perwakilan tim)[1]Direktur teknisJan MonchauxFormula Satu musim 2023Pembalap saat ini24. Guanyu Zhou[2] 77. Valtteri Bottas[2]Pembalap tes Théo Pourchaire[3]SasisC43MesinFerrari[2]BanPirelliSejarah dalam ajang Formula SatuMesinAlfa Romeo, FerrariGelar Konstruktor0Gelar Pembalap2 (1950, 1951)Jumlah lomba214Menang10Poin199Posisi pole1...

 

Au Train Township, Michigan

Civil township in Michigan, United StatesAu Train Township, MichiganCivil townshipLocation within Alger CountyAu Train TownshipLocation in the state of MichiganShow map of MichiganAu Train TownshipLocation within the United StatesShow map of the United StatesCoordinates: 46°21′11″N 86°45′07″W / 46.35306°N 86.75194°W / 46.35306; -86.75194Country United StatesState MichiganCounty AlgerGovernment • SupervisorMichelle Doucette •...

 

Boeing Model 42

Boeing Model 42 (juga Boeing XCO-7 untuk Experimental Corps Observation Model 7) adalah pesawat biplan Amerika dikembangkan dari Airco DH.4, mengambil keuntungan dari sejumlah besar pesawat yang tersisa setelah akhir Perang Dunia I. Pengembangan dan desain Model 42 pada dasarnya adalah Airco DH-4M-1 dilengkapi dengan Boeing tailplanes baru, sayap meruncing, dan tripod landing gear. Pesawat pertama kali dibangun, ditunjuk XCO-7, telah digunakan sebagai tempat tidur uji statik, dan tidak terban...

Canada Day

Canadian national holiday on July 1 Canada DayFrom top, left to right: Canada Day Fireworks display on Parliament Hill, in Ottawa, Ontario; a young woman celebrates Canada Day in Toronto, Ontario; a Canada Day parade in Montreal, Quebec; a member of Canada's First Nations with a national flag and Royal Union Flag at Canada Day celebrations in Calgary, AlbertaAlso calledFête du CanadaDominion Day (1879–1982)Observed byCanadaTypeHistorical, cultural, nationalSignificanceAnniversary of C...

 

2020 V.League 1

64th season of the highest division of association football in Vietnam Football league seasonLS V.League 1 - 2020Season2020Dates7 March – 8 NovemberChampionsViettel1st VL1 title6th Vietnamese titleRelegatedQuang NamMatches played126Goals scored319 (2.53 per match)Top goalscorerPedro PauloRimario Gordon(12 goals)Biggest home winBecamex Binh Duong 5–0 Haiphong(11 June 2020)SHB Da Nang 6–1 Quang Nam(11 June 2020)Biggest away winHoang Anh Gia Lai 0–4 Hanoi(15 October 2020)Highest sco...

 

Stoke City Football Club

Stoke City FCCalcio the Potters (i vasai) Segni distintiviUniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali Rosso, bianco SimboliPottermus e Pottermiss, due ippopotami Dati societariCittàStoke-on-Trent Nazione Inghilterra ConfederazioneUEFA Federazione FA CampionatoChampionship Fondazione1863 Proprietario Peter Coates Presidente Peter Coates Allenatore Alex Neil StadioBet365(30 089 posti) Sito webstokecityfc.com Palmarès Coppe di Lega inglesi1 Trofei internazionali1 Uhrencup Si invita a s...

Державний комітет телебачення і радіомовлення України

Державний комітет телебачення і радіомовлення України (Держкомтелерадіо) Приміщення комітетуЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 2003Керівне відомство Кабінет Міністрів УкраїниРічний бюджет 1 964 898 500 ₴[1]Голова Олег НаливайкоПідвідомчі ор...

 

Michael Madsen

Michael MadsenMichael Madsen pada tahun 2006LahirMichael Søren Madsen25 September 1957 (umur 66)Chicago, Illinois, A.S.Nama lainMaykl Madsen, The Mafia ManPekerjaanAktor, produser, sutradara, penulis, penyair, fotograferTahun aktif1982-sekarangSuami/istriGeorganne LaPiere ​ ​(m. 1984; c. 1988)​Jeannine Bisignano ​ ​(m. 1991; c. 1995)​DeAnna Madsen ​(m. 1996)&...

 

Japan during World War I

Period of Japanese history from 1914 to 1918 Part of a series on theHistory of Japan ListPaleolithicbefore 14,000 BCJōmon14,000 – 1000 BCYayoi 1000 BC – 300 ADKofun 300 AD – 538 ADAsuka 538 – 710Nara 710 – 794HeianFormer Nine Years' WarLater Three-Year WarGenpei War 794–1185KamakuraJōkyū WarMongol invasionsGenkō WarKenmu Restoration 1185–1333MuromachiNanboku-chō periodSengoku period 1336–1573Azuchi–Momoyama Nanban tradeImjin WarBattle of ...

David A. Score

Former NOAA Corps Director David A. ScoreScore in 2014Allegiance United StatesService/branch NOAA Commissioned Officer CorpsYears of service1990–2017Rank Rear admiralCommands held NOAA Commissioned Officer Corps NOAA Office of Marine and Aviation Operations AwardsDepartment of Commerce Bronze Medal (2) David A. Score is a former rear admiral in the National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer Corps who last served as the 17th Director of NOAA Commissioned O...

 

XVII Giochi del Commonwealth

Questa voce sull'argomento manifestazioni multisportive è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. XVII Giochi del Commonwealth Manchester 2002 Periododal 25 luglioal 4 agosto Paesi partecipanti72 Sport17 StadioCity of Manchester Stadium Cronologia PrecedenteSuccessiva XVI Giochi del CommonwealthXVIII Giochi del Commonwealth Kuala Lumpur Melbourne   I XVII Giochi del Commonwealth si tennero a Manchester, Inghilterra, tra il 25 luglio e il 4 ...

 

Ayala Malls Manila Bay

Shopping mallAyala Malls Manila BayCoordinates14°31′24″N 120°59′18″E / 14.52332°N 120.98837°E / 14.52332; 120.98837AddressMacapagal Boulevard cor. Asean Avenue, Aseana City, Tambo, Parañaque, Metro ManilaOpening dateSeptember 26, 2019; 4 years ago (2019-09-26)Previous namesAyala Malls Bay AreaDeveloperAyala LandManagementAyala MallsNo. of stores and services353[1]No. of anchor tenantsTBATotal retail floor area160,000 m2 (1,7...

Stadion Moustoir

Stadion MoustoirLe Moustoir Informasi stadionNama lengkapStade du MoustoirNama lamaStade Yves AllainmatLokasiLokasiRue Jean Le Coutaller 56104 Lorient PrancisKoordinat47°44′55.49″N 3°22′09.72″W / 47.7487472°N 3.3693667°W / 47.7487472; -3.3693667Koordinat: 47°44′55.49″N 3°22′09.72″W / 47.7487472°N 3.3693667°W / 47.7487472; -3.3693667KonstruksiDibukaJuli 1959Data teknisPermukaanRumput sintetikKapasitas18.500Ukuran lapa...

 

2008 Ironman 70.3 World Championship

The 2008 Ironman 70.3 World Championship was a triathlon competition held in Clearwater, Florida on November 8, 2008. The race was sponsored by Foster Grant and organized by the World Triathlon Corporation. The championship race is the culmination of the Ironman 70.3 series of events that took place from October 2007 to September 2008. Athletes, both professional and amateur, earn a spot in the championship race by qualifying in races throughout the 70.3 series.[1] The 2008 championsh...

 

USS Denebola (AD-12)

Altair-class destroyer tender This article is about an Altair class destroyer tender. For other uses, see Denebola (disambiguation). USS Denebola (AD-12) underway. History United States NameUSS Denebola BuilderSkinner and Eddy Corporation, Seattle Launched19 April 1919 as SS Edgewood CompletedMay 1919 Commissioned28 November 1921 Decommissioned9 August 1924 Recommissioned18 January 1940 Decommissioned10 April 1946 Honours andawards1 battle star (WWII) FateTransferred to the Maritime Commissio...

The Master Plan (1954 film)

1954 British film by Cy Endfield The Master PlanDirected byCy EndfieldScreenplay byCy EndfieldBased onOperation North Starby Harald BrattProduced byCharles LeedsSteven PallosStarringNorman WoolandTilda ThamarWayne MorrisCinematographyJonah JonesEdited byJim ConnockProductioncompanyGibraltar FilmsDistributed byGrand National PicturesRelease date 15 August 1954 (1954-08-15) Running time78 minutesCountryUnited KingdomLanguageEnglishThe Master Plan is a 1954 British second feature&...

 

安全データシート

安全データシート（あんぜんデータシート、英: Safety Data Sheet、略称 SDS）とは、危険性または有害性のおそれがある化学物質を含む製品を他の事業者に譲渡または、提供する際に、対象化学物質等の性状や取り扱いに関する情報を提供するための文書。 有害物質の取り扱いとそのガイダンス、組成および特性に関する情報の文書 有害物質に関する関連情報、属性、お...